Награда за едни, казна за други

Мирче Јовановски

Владата во обновениот популистички занес деновиве обелодени серија мерки со кои цени дека ќе им помогне на граѓаните и на фирмите во овие тешки времиња на економска криза. Наместо со заокружен проект, таа се одлучи за пооделни мерки. Така, една по една се редеа владините најави дека ќе се намали данокот на додадена вредност за становите, дека на странските инвеститори ќе им се одобрат дополнителни бенефиции за инвестирање во земјава, за поевтинување на откупот на дворовите, за помош на најсиромашните при плаќање на сметките за електрична енергија...

Иако сите овие мерки се скроени по мерка на поширока категорија граѓани, тие сепак во стручната, но и пошироката јавност, предизвикуваат најразлични реакции. Особено што наградата што ја добиваат едни категории граѓани и фирми, многумина ја чувствуваат како казна за нивниот коректен однос кон исполнувањето на обврските кон државата.

Допрва ќе се види дали станува збор за добро обмислени потези или пак само за ад-хок решенија насочени кон одржување на високиот рејтинг на владејачката ВМРО ДПМНЕ. Сепак, доколку Владата сакаше да изложи соодветна програма, тоа требаше да го стори на една прес-конференција, а не секој ден дозирано да ја бомбардира јавноста со своите јавни настапи.

Звучи невообичаено, дури и саркастично, за една десничарска партија како што се декларира ВМРО ДПМНЕ да изјавува дека оние што ги купиле дворовите биле мала група капиталисти, додека оние кои не го сториле тоа немале пари. Луѓето кај нас навистина се сиромашни, што впрочем го потврдуваат и многубројните анализи и извештаи, но општо е познато дека многумина и досега, со повисоките цени на дворовите, се обиделе да ги купат, но поради сложените процедури не успеале во својата намера. Поуката е дека и покрај тоа што сега цената на дворовите е ниска, доколку не се стори нешто на планот на поедноставување на процедурите и оваа атрактивна мерка тешко дека ќе заживее.

Дали тоа значи дека во својата немоќ да ги реши работите во својот двор Владата во иднина ќе се реши на уште понародско решение - да им ги отстапи без надомест дворовите на корисниците?

Дополнителна дилема е и мешањето на Владата во ингеренциите на општините и во нивните приходи бидејќи со оваа одлука директно им се кратат изворите на приходи на локалната самоуправа, кои и онака се недоволни за редовно извршување на нивните обврски. Но, ова не е прв пат власта да ги наградува оние кои од разни причини ги одложуваат или едноставно не ги извршуваат плаќањата за разни намени. Списокот на такви „попусти“ е долг: своевремено владата на СДСМ им дозволи на фирмите кои не плаќаа придонеси за пензиско и за здравствено осигурување тоа да го сторат со значаен попуст и на рати, актуелната власт, пак, излезе со слична мерка како поддршка на фирмите за излез од кризата. Локалната самоуправа не толку одамна им го прости долгот на оние кои не плаќаа данок на имот со години, со ветување дека во иднина нема да прогледува низ прсти, слично беше и со плаќањето на радиодифузната такса...

За многумина, ваквите потези не се знак за филантропија на владејачките партии туку доказ за немоќта на администрацијата да се фати во костец со актуелните проблеми и да понуди издржани и квалитетни решенија од кои никој нема да се почувствува онеправдан.

Згора на се', се доведува во прашање конзистентноста на политиката во време на криза и намалени приходи во Буџетот. И покрај уверувањата од страна на владините функционери дека мерките, како на пример намалувањето на ДДВ за становите, нема да значат помалку приходи во буџетот, туку напротив нивно зголемување, се чини дека сепак сметката е направен без крчмар. Впрочем, како и многу пати до сега, со тоа што на крај сметката пак ја плаќаа обичните граѓани, односно даночните обврзници.