Претходен број

Груевски ја засилува својата политичка моќ

Гласањето покажа дека ВМРО-ДПМНЕ се' уште триумфира, но и дека има знаци на разочарување кај граѓаните

Соња Крамарска

Завчерашното гласање за избор на претседател на државата и за градоначалници и советници на општините покажа дека конзервативната десница предводена од ВМРО-ДПМНЕ се' уште триумфира на политичката сцена во Македонија, но дека веќе се покажуваат првите знаци на опаѓање на довербата на граѓаните кон неа.

Првичните резултати од изборите покажаа дека кандидатот во претседателската трка од ВМРО-ДПМНЕ, Ѓорге Иванов, има освоено 343 илјади гласа наспроти опозицискиот кандидат Љубомир Фрчкоски со 200 илјади гласа. Тоа, споредено со минатогодишните вонредни парламентарни избори на кои владината коалиција однесе победа со 481 илјада гласа, а опозициската освои 233 илјади, покажува кусок на гласови и кај двата блока, но кај ВМРО-ДПМНЕ кусокот изнесува 140 илјади гласа, а кај СДСМ и партнерите 33 илјади гласа.

Останува допрва да се прават анализи дали овој кусок на гласови на контото на ВМРО-ДПМНЕ е предизвикан од појавата на Љубе Бошкоски на овие избори, кој патем освои токму 145 илјади гласа, или пак е во прашање нешто посериозно со промена на перцепцијата на граѓаните кон владеењето на Владата на премиерот Никола Груевски.

Првите реакции по завчерашните избори се и дека во албанскиот блок партијата ДУИ, која цели шест години доминираше меѓу населението, претрпе голем пораз од Имер Селмани, кандидат за претседател од партијата Нова демократија, која е фракција на ДПА на Мендух Тачи. Селмани во претседателската трка освои 146 илјади гласа наспроти Агрон Буџаку од ДУИ, кој освои 73 илјади гласа, што се помалку од 126 илјади гласа на ДУИ на ланските парламентарни избори.

Очигледно е дека односот меѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ во Владата го зеде својот данок и ДУИ го губи приматот на главна политичка партија во албанскиот камп, што ќе значи дека лидерот Али Ахмети или ќе треба да го менува курсот на својата партија или ќе се соочи со непријатни прашања.

И неколку други трендови можат да се забележат по затворањето на гласачките кутии и пребр��јувањето на гласовите во неделата вечерта на 22 март. Првиот е дека, и покрај очекувањата на ВМРО-ДПМНЕ дека ќе оствари двојна и трикратна предност во однос на ривалската левица, резултатот од претседателската трка покажа дека нивните очекувања, сепак, биле преголеми. Тоа го наметнува прашањето и за предизборните анкети кои покажуваа двојна и тројна предност на Ѓорге Иванов во однос на Љубомир Фрчкоски, а сега првпат по неколку изборни циклуси се покажаа како непрецизни.

Друг тренд што е забележлив на овие избори е вртоглавото тонење на ДПА. Оваа партија на минатогодишните избори освои 81 илјада гласа, но сега нивната кандидатка за претседател Мируше Хоџа освои околу 40 илјади гласа. Несомнено е дека во албанскиот политички камп се јавува нова сила во партијата Нова демократија на Имер Селмани, со која треба да сметаат и албанските лидери, но и македонските, бидејќи прават коалиции со овие партии.

Пред одржувањето на изборите, ВМРО-ДПМНЕ во своите симулации му даваше на Бошкоски до 50 илјади гласа, но тој ги изненади. Вчера Бошкоски триумфално соопшти дека ќе биде фактор на одлучување во втората рунда гласање за претседател.

Иако е извесна победата на Ѓорге Иванов во вториот круг од гласањето на 5 април и засилувањето на политичката моќ на Груевски, комбинаториките веќе стапија на сцена. Клучните прашања се кому ќе му ги подарат своите гласови Љубе Бошкоски и Имер Селмани, чиј вкупен мираз е околу 280 илјади гласа. И дали граѓаните што гласаа за нив, во втората рунда ќе излезат на гласачките места или, пак, ќе останат дома. Првите прогнози се дека Селмани ќе се приклони кон својот пријател Груевски, додека пак гласовите на Бошкоски може да останат надвор од атарот на десницата или да не доживеат политичка завршница.

Непосредно пред одржувањето на првиот круг од изборите, кандидатот на ДУИ, Агрон Буџаку, во ТВ-дебатата на А1 телевизија рече дека е природно да гласа за кандидатот на ВМРО-ДПМНЕ, Ѓорге Иванов, бидејќи се коалициски партнери, но не пропушти да додаде дека наклонетоста на ДУИ кон вмровскиот кандидат е условена со поставување Албанец за претседател на Македонија на следните избори.

Инаку, како индикатор за тоа кои се можните политички правци на движење на земјата по овие избори може да послужи изјавата на Влатко Ѓорчев од ВМРО-ДПМНЕ дадена во еуфоријата по победата во првиот круг, во која тој рече дека „победила политиката што нема да го менува името на Македонија“.

Но, речиси истовремено со триумфалистичките пораки на ВМРО-ДПМНЕ, НАТО од Брисел прати порака до Македонија дека тоа е опасна позиција и дека македонскиот премиер Никола Груевски и грчкиот премиер Костас Караманлис се најнезгодната комбинација на личности од аспект на проблемот со името.