Претходен број

Си велам...

Чекаме воз без возен ред

 Ерол Ризаов

Македонија ја губи дипломатската војна со Грција

Премиерот Никола Груевски во Брисел првпат јавно соопшти: подготвени сме за компромис за името на државата, но не по секоја цена. И уште нешто што не рече Груевски, а е многу важно. Дали забележавте дека Груевски не спомна референдум? Ова е првпат јавно нашиот премиер да прифати компромис и тоа среде Брисел. Навистина, Груевски покажа толерантност уште еднаш пред тоа. Пред состанокот на НАТО во Букурешт кога даде виза за Република Македонија - Скопје, но тоа беше тајно без јавност. Дали сега Груевски полека попушта, или ја прифати тактиката за двојна формула. Еден став за името дома - цврст непопустлив: не отстапуваме ни запирка од уставното име, одиме на референдум, нека се изјасни народот. И втор став за светот - мек, толерантен, компромисен дека Македонија е подготвена за компромис, читај промена на името, но без да се повреди достоинството на граѓаните на Република Македонија и без да се гиба во националниот идентитет на македонскиот народ, македонскиот јазик, македонската црква и се' што значи атрибутот македонски. Ако Груевски ја избрал грчката стратегија, тоа и не е така лошо.

Грците пред светот се прикажуваат дека се подготвени на решение кое ќе ги задоволи двете страни, дека сакаат да бидат толерантни и компромисни, дека имаат интерес за стабилна и европска Македонија, но еве Македонија е таа која е ригидна и тежнее кон изолација. А во суштина Грција нема ниту демократски, ниту лидерски капацитет да направи каква било отстапка во наметнатиот ирационален спор. Несреќата е во тоа што времето стравотно работи против Македонија и нејзините стратегиски цели и интереси.

Претседателот Бранко Црвенковски, пак, многу поотворено, плаќајќи висока цена со својот рејтинг, се одлучи пред домашната јавност да заземе став дека е неопходен компромис и прифаќање на име кое нема да ги загрози националните и државните интереси, нема да ги повреди чувствата на македонскиот народ и сите граѓани во Македонија. Тој отворено протежира одредени решенија на Нимиц како најповолни, на пример Република Македонија - Скопје. Црвенковски ја прифаќа доктрината дека во политиката нема ништо вечно и дека оваа отстапка може да биде преодно решение, оставајќи нешто да сработат и идните генерации македонски политичари кои ќе ��идат во поповолна позиција како членки на НАТО и на ЕУ, па каде што ќе можат и тие да стават некое вето што, се разбира, е многу подобра и посилна позиција. Се разбира, и Црвенковски како и Груевски жестоко се спротивставува во какво било засегање во националниот идентитет, јазик, култура, црква итн. Проблемот е што Црвенковски имаше повеќе можности многу похрабро и поодговорно да влезе во овој лавиринт и тежок проблем уште пред неколку години.

Тешките одлуки бараат храбри лидери. Така се станува државник. Така се влегува во историјата. Го имаат ли тој капацитет Црвенковски и Груевски

Во овој момент, во војната за нашето уставно име и за членство во НАТО и ЕУ Македонија е дојдена на тоа дереџе што Црвенковски и Груевски, нашиот претседател и премиер, можат сега секој ден спокојно да се состануваат и да беседат до бескрај. Можат да се караат и да се навредуваат, или да се почитуваат и уважуваат. Сеедно. Можат дури и да бидат пријатели, ништо необично во политиката, но најверојатно ќе станат бетер непријатели. Од тоа општо сознание веќе нема никаква возбуда, нема никаков аир. "Овие двајца пак се караат" е вообичаен коментар на нормалните партиски незагрижени луѓе, но многу загрижени за иднината на државата и на сопствените семејства и поколенија. Не станува збор само за различни мислења што насекаде во светот е вообичаена политичка позиција на затегнати односи меѓу премиер и претседател кога ја делат власта, а се од различни спротивставени партии. Главниот проблем е во тоа што времето ги прегазува нашите двајца најодговорни политичари. Попрецизно кажано, Македонија ја губи дипломатската војна со Грција. Блокирана е европеизацијата на нашата држава. Нашите водачи не се храбри и одлучни. Не можат да најдат излез. Одземен е еден дел од нашите надежи и очекувања. Македонија останува да чека на балканската станица воз без возен ред. Кога ќе дојде тогаш. Друг одлучува место нас. Остануваме последни во Југоисточна Европа со мали шанси за евроатлантски интеграции, но и да го зачуваме уставното име. Во моментот и Србија, и Црна Гора, и Албанија подобро котираат во Брисел од Македонија.

Грчките политичари во последните две години со својата стратегија и моќна дипломатија и влијание успеаја да направат пресврт во светот во односот кон Македонија. Тие успеаја да се прикажат толерантни и подготвени за компромис, се разбира тоа е голема лага. Ние им помогнавме во тоа со серија емотивни и глупави потези.

Што понатаму? За среќа, војната за името не е завршена иако сегашните позиции можат да го одложат приемот на Македонија најмалку за 2-3 години во ЕУ и НАТО, освен ако големите сили не одлучат без да не' прашаат за ново привремено решение на вчудовидување и на Македонија и на Грција. Она што Македонија мора во овој час со огромно задоцнување да го направи е да изгради чист и единствен став во врска со ова прашање. Второ, мора да му се докаже на светот дека Грција не прифаќа ниту едно име со Република Македонија и дека Грција лажно се прикажува како толерантна и компромисна. И трето, можеби најважно, Македонија мора да изгради нова стратегија во својата војна за името и за своите евроатлански аспирации. Не преку парламентот, бидејќи ќе се претвори во јавен ринг каде што ќе се пребројуваат "предавниците" и "хероите", "патриотите" и "кукавиците". Тогаш како? Ако веќе на сите ни е јасно дека проблемот може да се реши само со политички методи, тогаш решението треба да се бара кај моќните сили кои ја креираат светската политика, а тоа се Америка, Русија, Кина, Германија, Франција и, конечно, колку што е можно повеќе членки на Европската унија и на НАТО. Сите сили не само умствени туку и други потенцијали мора да се насочат кон овие земји. Големите сили, покрај меѓународното право и правдата, мора да ги препознаат и своите интереси во Македонија. Не смеат да се потценат ниту бившојугословенските и словенските земји како што се Словенија, Хрватска, Србија, Полска, Чешка, Словачка, Украина, Бугарија а пред се' Русија. Поголема и позначајна поддршка треба да се бара од Турција, Канада и Јапонија и многу други земји чии светски влијанија и релации се' уште не сме ги осознале ниту проучиле. Значи, Груевски и Црвенковски наместо меѓусебе да се надмудруваат ќе мора да издејствуваат средби со Путин, Меркел, Саркози, Обама или Мекејн, кој ќе биде избран, и сите оние кои можат да помогнат, ако веќе не' признале под уставното име. Кога некоја мала земја сака светот да ја дознае вистината за неа, особено кога е во право, и кога е онеправдана, како што е случајот со Македонија, има и други патишта кои даваат извонредни резултати. Грција ги користи и добро ги знае тие патишта. Наместо да се купува довербата во македонските медиуми за рејтинг и политички маркетинг, подобро е можеби тие пари да се потрошат во центрите на светската моќ да се дознае вистината за Македонија. Примерот на Хрватска како стана членка на Советот за безбедност на Обединетите нации е многу поучен. Дали знаете дека Хрватска е посматрач, еден вид надворешен член на Движењето на неврзаните каде што членуваат над сто земји. Македонските политичари и аналитичари се потсмеваат на оваа Титова оставина. Југославија, иако веќе не постои како основач на ова Движење, и' ги отвори вратите на Хрватска. Значи, Хрватска е членка на НАТО, е пред влезот на ЕУ и се' уште е посматрач во Движењето на неврзаните. Претседателот на Хрватска, Стипе Месиќ, јавно проповеда дека Хрватска не се откажува од тоа свое присуство и влијание, бидејќи од неа тоа никој не го бара, тоа не го бара ниту НАТО ниту ЕУ. Претседателот Месиќ е извонредно добар личен пријател со Путин, но и со Буш. Груевски и Црвенковски треба да го прашаат како успева во тоа. Членството на Хрватска во НАТО одеше, меѓу другото, и преку Русија. А отпаѓањето на македонското членство во НАТО, меѓу другото, одеше пак преку Русија, односно преку Грузија. Тоа се тие работи кои нашите политичари не можат да ги сфатат, пред се', поради сервилност. Тешките времиња и одлуки бараат храбри лидери. Така се станува државник. Така се влегува во историјата. Го имаат ли тој капацитет Црвенковски и Груевски. Нивните приврзеници ќе речат да. Крајниот резултат ќе каже дали се во право.