Македонија изолиран остров и во енергетиката
Новата стратегија не предвидува можности за регионално поврзување во енергетскиот сектор
Соња Маџовска
Македонија е изолиран остров и во енергетиката, тврдат експертите. Новата енергетска стратегија не предвидува можности за регионално поврзување во енергетскиот сектор, со што автоматски ни се заканува енергетски мрак, за што вината нема да се бара во идните генерации, туку во сегашните кои не успеале да направат ништо да го спречат за тоа. Според аналитичарите од оваа сфера, изминативе години повеќе се растураше отколку што се градеше, затоа е дојдено пет до дванаесет, кога натрупаните проблеми треба да почнат да се решаваат.
„Не е познато според која методологија е направена стратегијата. Недостасува инвестициона менаџмент-анализа. Не се дадени можности за регионално поврзување. Македонија се третира како изолиран остров, што сметам дека не треба да биде стратегиска политика“, вели Вангел Фуштиќ.
Енергетската стратегија во земјава ја изработи МАНУ, без да консултира странски експерти, или компаниите кои работат во земјава. Само за споредба, во Хрватска на нивната енергетска стратегија работеле 75 лица од 27 домашни и две странски институции.
„Домашната стратегија не може да се нарече стратегија, туку предлог на стари предлози на можни енергетски проекти. Нема компаративни анализи, стратегиско планирање, нема анализа за финансиска изводливост, нема нови идеи. Нема одговор како домаќинствата во 2015 година ќе ја плаќаат цената на струјата. Конкретно за старите проекти, ’ХЕЦ5‘ е невозможно да профункционира до 2015 година. Требаше да биде готова до април годинава, а се' уште нема ниту брана ниту машинска зграда. ’Бошков мост‘, исто така, се предвидува да профункционира до 2015 година. Нема шанси. Ако се земе фактот дека се' уште не е заврше��а тендерската постапка, а за изградба на еден ваков проект се потребни најмалку осум години. Тоа важи и за проектот Вардарска Долина“, вели професорот Атанаско Туневски.
Експертите сметаат дека земјава не треба ниту да размислува за изградба на нуклеарка. За нејзина изградба се потребни многу повеќе средства отколку што се проектирани во стратегијата, само 2 милијарди евра, а Македонија нема ниту доволно вода, ниту соодветна локација на која би можело да никне нуклеарка. „Ниту една нуклеарка не е изградена во мала земја. Ако се случи една хаварија, Македонија ќе ја снема. Таа идеја не треба веќе ни да се споменува. Наместо нуклеарка, треба да инвестираме во соларни централи и ветерници. Земјава има услови за тоа. Имаме 265 сончеви дена во годината, во Скопје 230 дена се такви. Според извршените мерења има 20 локации, на кои има услови за искористување на ветерот“, порача Трпе Груевски од Здружението за обновливи извори на енергија.
Од ЕВН, пак, сметаат дека во земјава се одржува нереална цена на струјата што ги одвраќа инвеститорите. „Македонија не треба да остане изолиран остров и треба да се вклучи во регионалните проекти, а не да ни пропаѓаат проекти. Стратегијата е фокусирана на актуелната состојба и нема развојната димензија“, истакна Сашо Псалтировски од ЕВН. Според него, во стратегијата нема концепт, ниту како да им се помогне на социјалните категории, а тоа не можно во земја со огромен број сиромашни.
Инаку, во нацрт-документот што ги дава насоките за развој на енергетиката до 2020 годинасо визија до 2030 година, МАНУ предвидува две сценарија, без или со изградба на атомска централа. Во првото сценарио за реализација на инвестициите Македонија ќе треба да обезбеди 4 милијарди евра, а пет милијарди со изградба на нуклеарка. Пари за проектот МАНУ препорачува да се обезбедат преку поскапување на струјата што ја плаќаме најевтино во регионот. |
