Претходен број

Глобалист

Лудило и хаос

Љупчо Поповски

Се гилотинираат митовите, хероите, историјата, културата – сето она врз што се крепеше македонската нација во својот крвав од низ вековите

Има ли систем во ова лудило? Професорот Љубомир Фрчкоски во својата последна колумна во „Дневник“ вели дека во аутистичката политика што ја води Македонија има систем на „итање кон никаде... апсолутна акција која треба да го замени мислењето“. Можеби е така, иако секој нов ден покажува дека дури ни Шекспир да го пишувал заплетот, кој како торнадо се спушта на Македонија, не ќе успеел да ги сплете сите конци во една топка.

Човек едноставно не може да наброи се' она што се случува од ден на ден за да може да помисли дека центарот на целиот овој хаос е контролиран од еден моќен компјутер од форматот на Кјубриковиот и Кларковиот ХАЛ, туку сето ова повеќе личи на напад на армија гремлини која забрзано го разјадува македонското ткиво. МЕПСО бара да му се одземе лиценцата на австриски ЕВН; во скопски Карпош ќе граделе реплика на охридската базилика „Света Софија“; поглаварот на МПЦ влегува во матни зделки со многу пари со сомнителни браќа од Струга; лавови ќе се поставувале кај ќе се стигне во Скопје; штом пуштиш телевизор излегува стисната тупаница и испружен показалец и некој постојано вика „Во победа!“; ќе се градат шест стокатници во Скопје; националниот фудбалски тим ќе игра на стадионот во главниот град со ново име „Арена Филип Втори“, а ќе сме се возеле по автопатот „Александар Македонски“...

Тешко дека може да се најде едноставно објаснување за хаосот во кој се заплеткува државава, затоа што изгледа дека нашите визиготи и вандали го прават тоа со неартикулиран бес, а не построени како некоја античка фаланга. Она што Васил Турпковски го зборуваше во 1998 (кога на тогашното ВМРО-ДПМНЕ му ја наметна демократската одежда) за радикален дисконтинуитет со наследството, сега изгледа како бајка на браќата Грим. Ова што во моментот се прави не е дисконтинуитет, туку гилотинирање на митовите, хероите, историјата, културата – на сето она врз што се градеше македонската нација во својот крвав од низ вековите. Каде е онаа приказна на која со векови се крепевме - дека на половина Европа преку Кирил и Методиј сме и' ја дале писменоста и свеста за посебната припадност на секој народ. Каде е патронот на нацијата св. Климент? Неговиот универзитет што беше најавуван да се гради во Охрид треба да биде само маска за потрага по недофатливото. Целта не е половина Европа. Целта е патот кон Месопотамија. На крајот од тој пат, кој треба да се изоди не во марш, туку во трк, секој од нас треба да ги открие своите внатрешни Хунзи за коишто не бил свесен и да си замисли дека е некој пешак со копје в раце во големата Александрова армија заглавена некаде во иранските пустини и мочуриштата околу Инд. Нема ништо пострашно кога лудилото на големина ќе ги опседне малите.


Некој го подготвува овој народ за пат кон Месопотамија, иранските пустини и мочуриштата на Инд, а не кон Европа

Европа? Која е таа Европа? Членовите на мистериозните „тројки“ за неа се грижат колку и оној работник на руско-украинската граница којшто со задоволство на лицето го заврте вентилот на гасоводот и остави милиони и милиони луѓе да се смрзнуваат. Вицепремиерот за европски прашања, Ивица Боцевски, не знае како да одговори кон која Европа ќе не' приближува тој кога носи штит со Филип Втори на него. Научените флоскули не се одговор, тие можат да служат само како доказ дека тој не смее да скршне од патот што друг го зацртал. Тоа не може да бидат негови адути кога ќе оди во Брисел, туку дупка во која ќе биде принуден да скокне иако не сака.

Во целата оваа фантазмагорија една приказна за една толку ефемерна работа, како спотот што треба да ги претстави убавините на Македонија на Си-Ен-Ен, најгрубо ја покажа состојбата во која се наоѓа македонското општество. Расправа до исцрпување, дури и во Собранието, за пораките кои се покуси од една секунда. Зошто имало рефлектор на куќата во Велес, зошто слепецот на Самоил ги покрива очите, зошто сјае печатот од Вергина, зошто се бели платно во Коњско на Преспанското Езеро, а не во Охрид, дека тој бил копија на она што го направиле Грузијците (иако има еден многу подобар модел за споредување, генијалниот спот на норвешката група „А-ха“ за нивниот голем хит „Take on me“)... расправа од која ќе ти се збурбати во стомакот. Што да се прави, тоа е независна Македонија, која иако е бебе во повој сака да биде освојувач како Конан варваринот.

Неприкосновениот гуру на македонскиот успех во странство, Милчо Манчевски, свесно или несвесно влезе во ова лудило и хаос без да размисли дека во овој танц на волците никој нема да се сети на неговиот „Златен лав“ и на времето кога главна вест беа овациите по претставите на неговиот филм во светските киносали. Сега тој се обидува да објасни во која земја е можно премиерот да доаѓа два пати да гледа како оди снимањето на таа ефемерна работа, како што изјави самиот – еднаш сам, а другиот пат со сопругата. Контрола? Далеку од тоа. Тоа е повеќе потег да се даде државен печат на уметноста што треба да се создаде, макар била таа и за реклами.

Во интервју за „Нова Македонија“ Манчевски изјави: „Ми ласка таквата опсесија со мојата работа“. Но, изгледа дека тоа не е така. Редицата интервјуа за неколку телевизии во само три-четири дена зборуваат поинаку. Аурата што нашиот голем режисер ја создаде околу себе за успехот на којшто му се поклони светот почна да се грицка, а тој посака да ја крпи во Македонија. Таму каде што не ја создаваше својата слава. Манчевски во едно од интервјуата изјави дека целата расправа околу спотот му покажала дека општеството било целосно партизирано и хиперчувствително, а со манир на политичар рече дека се покажала ерозија во дел од печатот и електронските медиуми каде што новинари работеле за лични, партиски или бизнис-интереси. Веројатно мислел на оние што ги критикуваа пораките на спотот, а оние што го поздравиле како убава уметност сигурно работеле за државни интереси, од кои се раководел и тој.

Вителот на овој хаос завлекува секого што ќе му се најде на патот, без оглед дали се викал Милчо Манчевски. Прашањето не е дали од пристојна дистанца ќе следиш кога ќе се смири ова торнадо, туку дали ќе се бориш да биде скротено заради иднината на секој од нас, затоа што во изолацијата и убиствените владини кампањи кои се наменети само за толчење на умот, не треба да станеме заблудени овци на некој пастир.

Затоа колку радосно изгледа кога ќе прочиташ дека агендата за настапи на светските сцени на Симон Трпчевски и Благој Нацовски била однапред опре��елена за наредните две години. Тоа е онаа надеж дека во ова аутистичко лудило на фалангите и забревтаното копање под земја во потрага по некаков антички доказ, има некаков излез преку кој ќе се наредиме покрај модерните нации, а нема да бидеме само мртва војска на некои генерали.