Претходен број

Шведска го нема Западен Балкан на агендата

Финансиската криза и екологијата приоритети при претседавањето со ЕУ

Тамара Грнчароска

Финансиската криза, екологијата, но не и инволвирање во билатералните спорови на европските земји, се дел од агендата на Шведска, која од денеска го презеде претседавањето со ЕУ. По Чешка, чие претседавање помина незабележано и не остави поголем печат врз заедничката европска политика и отворените прашања, освен контроверзната уметничка поставка пред Европската комисија во Брисел и политичката криза и падот на чешката влада во текот на претседавањето, Шведска на европската сцена настапува со амбициозно осмислена програма која, се надева, ќе и' го донесе признанието за успешен претседавач.

Климатските промени и изготвување нов договор што ќе го замени Договорот од Кјото, заедно со ревитализацијата на Балтичко Море, се на врвот од приоритетите на Стокхолм за шесте месеци на чело на ЕУ. За земјата која слободно може да го понесе епитетот „еколошка“ и не е за изненадување дека сака на Европа да и' го наметне она во што таа се покажува во најдобра светлина.

Ако се знае дека во градскиот водовод на Стокхолм тече најчистата вода за пиење и оти моментално Швеѓаните мака мачат како да се справат со честичките од асфалт во градскиот воздух кои се создаваат од триењето на автомобилските гуми од улиците, јасно е дека екологијата за нив не е луксуз, туку реалност што се трудат да ја доведат до перфекција. Токму затоа претстојното претседавање со ЕУ за Шведска е можност сопствениот прототип на еколошка држава да го заменат со проширена верзија на „еколошка Европа“.

Но, еколошкиот предзнак на шведското претседавање, покрај со економската криза, ќе треба да се избори за свое место под сонцето и со актуелните политички проблеми на Унијата, пред се', ратификацијата на Лисабонскиот договор, за што Стокхолм е оптимист и се надева дека ќе се заврши до крајот на годината.

Меѓу предизвиците со кои ќе се справува Шведска во наредните шест месеци, како што се наведува во нејзината програма, на прво место се економската криза и вработувањето. Ставот на Шведска е дека ЕУ мора да излезе од кризата со посилни позиции, за што би помогнала и добра буџетска дисциплина и ред во јавните финансии. За надминување на кризата и за намалување на стапката на невработеност Шведска ќе ја застапува политиката на отворање на европските пазари, наспроти националниот протекционизам, но и на поголема мобилност на европскиот пазар на труд. Во таа насока Шведска, како трет приоритет, ја става имплементацијата на Стокхолмската програма за заедничка миграциска политика на ЕУ, со чии мерки би требало да се обезбеди слободен проток на луѓе и создавање заеднички европски систем за азил. Шведската позиција за миграционата политика е дека на Европа, и покрај невработеноста, и' е потребна „свежа“ работна сила и тоа на подолг рок.

Шведска како свој петти приоритет ја има улогата на ЕУ во светски рамки, за што ја следи досегашната политика на ЕУ за инволвирање и зајакнување на позициите околу прашањето на Авганистан, Пакистан, мировниот процес на Блискиот Исток и Африка.

Проширувањето на ЕУ се наоѓа во долниот дел од агендата на Шведска. Иако Стокхолм се декларира како голем застапник на политиката на проширувањето на ЕУ и ја смета за „една од успешните приказни на Унијата“, за време на шестмесечното претседавање нема подетално да се инволвира во неа. Политиката што ќе ја застапува Шведска е ЕУ да ги следи своите заложби за проширувањето, но оти тој процес ќе биде условен од прогресот постигнат во секоја земја поединечно. Во програмата на Шведска поединечно се споменува само Хрватска, за која се наведува дека може да влезе во финална фаза од преговорите со ЕУ оваа есен. За останатите земји, именувани како Западен Балкан, а во кои спаѓа и Македонија, претседателството ќе работи на нивни понатамошен прогрес во насока на евроинтегрирањето, кое сепак ќе зависи од спроведените реформи во секоја земја одделно.

Дека Западен Балкан и неговите проблеми нема да бидат на агендата на Шведска, директно укажа и неодамнешната изјава на шведскиот министер за надворешни работи, Карл Билд, кој порача дека ЕУ нема да се инволвира во билатералните спорови на земји-членки на ЕУ со земји-аспиранти за членство, кои во случајот на Македонија, и можеби уште повеќе на Хрватска, директно влијаат на нивното евроинтегрирање.

На тоа и изминативе месеци наведуваа и изјавите на другите шведски официјални претставници, според кои билатералните прашања не смеат да играат улога во проширувањето, но оти не постои пример во ЕУ кога нешто се правело против волјата на некоја нејзина членка.