Претходен број

Ујгурите против Голијат

Со плурализам на политичката сцена е закана за Кина

Димитар Чулев

Експлозијата на насилство со муслимански бекраунд и' се случи на Кина викендов и официјален Пекинг се' повеќе станува ранлив на домашните сепаратизми кои не се вклопуваат во „еднонационалната“ карта на првата по многубројност (1,3 млрд. луѓе) нација на светот.

По Тајван, на кој му е допуштено да биде „екстериторијален дел“ на „едната нација со два система“, по кам-бекот на Хонг Конг и Макао како враќање на „изгубените“ (колонијални чеда) од матицата, по Тибет и будистичко-сепаратистичките тежненија на Далај-лама, од неделата Кина е одново на прво место на агенциските вести поради бунтот на Ујгурите. Загинаа 140 лица во северозападниот дел од државата, населен со шеесетина милиони муслимани, Ујгури.

Светот се занимава со последиците, што е медиумски оправдано, а никој не се занимава со безначајната информација лиферувана преку Интернет дека шест муслимански деца силувале две невини кинески девојчиња што било повод за крвави протести во провинцијата каде што 60-70 Муслимани одбиваат да се идентификуваат себеси како дел од популационо најголемата нација на светот.

Ујгурите, милионски народ (60 милиони) кој во Кина е само малцинство, отсекогаш се третирале етнички за блиски на народите од Централна Азија отколку до мандаринската култура. Во долгата историја успеале само еднаш, во 1921 година, да прогласат независност, но тоа траело до воспоставувањето на Народна Република Кина во 1949 година. Ујгурите сакаат својата територија на која се занимаваат со земјоделство и сточарство да ја нерекуваат Туркестан и тајно се против плановите на економско заживување на регионот туркани од Пекинг. И во економскиот предлог, сепаратистичките идеи во провинцијата не се мрт��и, а во дијаспората дејствуваат дури две движења: Движење за независност на источен Туркестан и Ослободителна организација на Источен Туркестан.

Очигледно системот за надворешно дејствување врз „слободата на изразување“ во Кина е веќе препознатлив... Светот се крена на нозе пред Олимписките игри во Пекинг во одбрана на Далај-лама и Тибет, Америка има специјални одбранбени односи кон Тајван, Хонг Конг и човековите права таму се дневна тема на Британија, која управуваше со островот 99 години.

Една анализа од крајот на 90-тите години на минатиот век предвидуваше распад на Кина по етничка линија најдоцна до крајот на 2006 година. Богатите провинции, во еден момент на политички плурализам, ќе побараат ревидирање на сметката, зашто мора да го хранат Тибет, Манџурија или муслиманскиот северозапад населен од Ујгури кој го доживуваат Пекинг како наметнат авторитет.

Кина, според релевантни оцени на аналитичари, меѓу кои и социолози, се согласи на плурализам во економијата (социјализам со капиталистички бои), но не и во политиката: уште Денг Сјао Пинг предвиде дека со плурализам на политичката сцена ќе почне и распадот на Кина.

Внатрешно, бидејки тоа како проблем постои и однадвор, зашто креаторите на специјалната војна однадвор ќе играат токму на националната карта. Дали Ујгурите се дел од сценариото...