Владата милува да се задолжува кај Светска банка

Владата упорно бега од аранжман со ММФ за да троши пари без контрола

Александрија Стевковска

Владата продолжува да се задолжува кај Светска банка, трупајќи ги долговите на државата спрема оваа институција. Последната најава за вакво нешто пристигна од Вашингтон, од каде што министерот за финансии, Зоран Ставрески, посочи дека земјава повторно ќе земе кредит од СБ, овој пат во висина од 40 до 50 милиони евра годишно, за проекти од енергетиката и катастарот. Наспроти пристигната информација за ново задолжување во СБ, Владата и понатаму упорно бега од аранжман со ММФ како ѓавол од крст. Според експертите, тоа јасно покажува дека Владата останува на курсот за трошење пари без контрола.

„СБ ги дава кредитите без условувања за водењето на економската политика во земјата која го зема кредитот. Таа дава поволни кредити, односно услови за нивно враќање, без барање за исполнување одредени критериуми и обврски од страна на Владата. Овие средства можат да се користат и за буџетска поддршка. Сепак, се работи за ново задолжување, чиј товар за враќање ќе го почувствуваат сите граѓани во наредниот период. Од друга страна, задолжувањето кај ММФ бара одредена економска политика и контрола на трошењето. Покрај се', тие пари не можат директно да се искористат за буџетска подршка, туку одат во НБМ. Ова покажува зошто Владата преферира да се задолжува кај СБ, а не кај ММФ“, вели Никола Поповски, поранешен министер за финансии.

Со идентично размислување е и Џевдет Хајредини, исто така, ексминистер за финансии, кој своевремено прв ги започна преговорите за задолжување на Македонија кај двете меѓународни институции. „Влада која нема чиста совест и добри намери во фискалната политика бега од аранжман со ММФ. Независно од тоа што СБ и ММФ се меѓународни институции кои не се сосема различни се разликуваат во начинот на одобрување на финансиската поддршка на земјите. СБ финансира конкретни проекти и таа од Владата бара рационално користење на средствата наменети за тој проект. Притоа, постои механизам доколку проектите не се реализираат, средствата да бидат повлечени. ММФ, пак, не дава средства за конкретни проекти, туку за поддршка на платниот биланс. За да се дојде до таа поддршка, потребно е да се склучи стенд-бај аранжман со кој Фондот наметнува водење рационална буџетска политика“, вели Хајредини.

Според него, тоа се главните причини зошто Владата на ВМРО-ДПМНЕ и во првиот и во вториот мандат ги избегнуваат аранжманите со ММФ. „За да ја избегнат контролата во трошењето, тие се одлучуваат да не склучат договор со ММФ, при што забораваат дека приватнит�� инвеститори го читаат ова нивно однесување сосема јасно, па поради несигурноста на овдешната економска политика, ја заобиколуваат земјава“, додава Хајредини.

На Пролетните средби во Вашингтон е договорено дека Македонија да добие поддршка од СБ за реализирање проекти во енергетскиот сектор и катастарот. Во меѓувреме, течат и останатите административни реформи во социјалната сфера, за кои обезбеди средства оваа финансиска институција. Според најавите, при разговорите била утврдена и рамката на проектите што треба да ги опфати следната четиригодишна стратегија на Светска банка со Македонија. „Побаравме да има проекти за инвестиции посебно во енергетиката. Од СБ добивме ветување дека Македонија ќе биде поддржана во енергетскиот сектор. Веќе е договорен еден проект за 2010 година, за МЕПСО, за изградба на интерконекцијата меѓу Македонија и Србија. Разговаравме и за втор проект, исто така, од областа на енергетиката, кој би се реализирал во 2011 и 2012 година. Најверојатно, тоа ќе биде изградба на една хидроелектрана за што дополнително ќе треба да ги продолжиме разговорите“, изјави Ставрески.

Ова би бил втор заем на Македонија од СБ годинава. Првиот тежеше 20,5 милиони евра, кои земјава ги доби како буџетска поддршка, а договорот за негово користење беше потпишан кон крајот на март. Средствата од тој заем се наменети за буџетска поддршка и тие се доделуваат како резултат на реформи на владините политики. Со тој заем се поддржуваат реформите во процесот на управување на јавните расходи, во системот на социјалната политика, како и зајакнувањето на стабилноста на финансискиот сектор.