Граѓаните ќе се удават во новите поскапувања

По поскапувањето на бензините, струјата и на парното, повторно ќе скокаат цените на многу производи

Маја Томиќ


Македонските граѓани стојат пред нови ценовни предизвици. Новата 2011 година ќе им донесе зголемени трошоци. Скапиот живот станува уште поскап, тенкиот стандард уште потенок. Граѓаните одамна навикнаа на редовното скокање на цените на бензините на секои две недели, за еден-два денара, на поскапувањето на прехранбените и на земјоделските производи, што значат живот, а кои слободно одат угоре секој месец. Сега се навикнуваат и на појавата на редовни поскапувања на струјата и парното. Не е ништо ново ако се каже дека повисоките цени на струјата, парното и на бензините ќе ја повлечат лавината поскапувања на многу други производи.

Граѓаните се се' поразочарани. Скапотијата секој месец им го кастри и онака лошиот стандард што одамна не им обезбедува пристојна живејачка. Платите се исти, нередовни или доцнат по неколку месеци. Нивниот просек, според статистиката, изнесува околу 350 евра, а таа сума одамна ниту оддалеку не обезбедува пристоен живот.

„Платите никако да мрднат угоре, а цените постојано растат. До кога вака, има ли крај на поскапувањата? Веќе стана неиздржливо. Ако досега половина од платата одеше за плаќање сметки, сега со новите цени на струјата, парното, бензинот ќе биде уште потешко да се преживее“, вели Марија Тасева од Скопје, чии месечни приходи изнесуваат околу 300 евра.

Најновото ценовно изненадување пристигна завчера. Цените на бензините скокнаа, а од 1 јануари ќе плаќаме поскапа струја за 6,36 отсто. Со најновата одлука на РКЕ и парното поскапува од следниот месец. Не многу, за 0,6 отсто, но, сепак, угоре. Новото зголемување доаѓа по само четири месеци.

Електричната енергија последен пат поскапи на 1 јануари годинава за 10 отсто, поточно за 9,98 проценти. Претходното зголемување на струјата беше во ноември 2008 година, кога таа скокна за 13,5 отсто. Значи, за две години струјата отиде угоре за фантастични 30 проценти.

Во годинава што изминува живеевме и со зголемени цени на маслото за јадење, на овошјето, зеленчукот, месото, лебот, млечните производи... Маслото за јадење достигна цена од 80, 90, па и 100 денари за литар, во зависност од производителот. Летото за 50 отсто скокнаа цените на овошјето и на зеленчукот, за десет денари поскапеа месото, шеќерот и брашното за пет денари од килограм, додека лебот во малопродажба стана поскап за три денари.

Од Народна банка тогаш предупредија дека економијата годинава е под инфлаторен ризик, но оти не се очекува инфлацијата да надмине два отсто. Од Владата изјавуваа дека внимателно и будно се следи состојбата и доколку има потреба и ако состојбата стане критична, власта ќе интервенира и ќе преземе мерки. Сепак, немаше и нема никакви мерки. Колку треба да поскапи се' и до кое дно треба да стаса македонскиот стандард за да се појави некаква помош од власта ?

„Порастот на цената на струјата, која е главен елемент за фирмите, ќе значи зголемување на нивните трошоците и тие ќе бидат принудени да ги зголемуваат цените што, пак, ќе има директен удар врз најмалку заштитените, граѓаните. Не знам дали сега има време за интервенции. Владата требаше да ја искористи кризата за да ги подготви фирмите за подобрите времиња и за поголем извоз. Ако извозната побарувачка се зголемеше, сега тие ќе беа во подобра ситуација. Она каде што сега би можело да се дејствува за да се спасат и компаниите и граѓаните е да се скуси кај трошоците за капиталните проекти, да се направи прераспределба во буџетот и пренасочување во социјални трансфери. Се сомневам дека има подготвеност кај Владата за такво нешто“, вели Мирољуб Шукаров, професор на ЈИЕ.

Од Сојузот на синдикатите на Македонија велат дека деновиве ќе излезат со нови предлог-мерки до Владата за подобрување на влошената економска состојба, предизвикана и од новиот бран поскапувања. Според секретарот на ССМ, Анѓелко Ангелковски, предлозите ќе се прецизираат на седница на Совет и ќе се презентираат во јавноста и на социјалните партнери.