Продолжува колапсот на стопанството, нема мерки
Се прогнозира натамошен пад на БДП и на производството
Маја Томиќ
Продолжува да паѓа индустриското производство во земјава. Веќе четврти месец едноподруго, статистиката бележи намалување на индустрискиот раст. Според завчера објавените податоци, во јануари годинава падот е за 16,7 отсто, во однос на истиот месец минатата година. Во декември минатата година, пак, производството забележа пад од 10,1 отсто во споредба со истиот месец 2007 година. Индексот на индустриското производство во јануари, пак, во однос на просечното производство во 2005 година, е намалено дури за 18,8 отсто. Статистиката констатира дека континуираниот пад на производството е последица на глобалната финансиска криза.
Падот на производството најмногу е резултат на затворањето на погоните на домашните компании од металуршкиот и текстилниот сектор, како и од кожарската дејност. Експертите уште есента 2008 укажуваа дека најпогодени од кризата ќе бидат металуршкиот и текстилниот сектор. Во последните неколку месеци околу 3.000 работници се на принуден одмор или се прогласени за технолошки вишок. Статистиката регистрира намален број на работниците во индустријата за десетина проценти во декември 2008 година. И градежните компании регистрираат драстично опаѓање на работата дома и во странство, што се потврдува и со неофицијалниот податок дека „Усје“ во изминатите месеци регистрирал за 25 отсто помалку приходи од продажбата во регионот.
Експертите предвидуваат дека овој процес и натаму ќе трае и апелираат дека Владата мора да преземе мерки за спас на економијата, како што тоа го прават многу влади во светот. Сепак, некои од експертите констатираат дека земјава нема да падне во длабока рецесија, во која веќе се навлезени сите земји од еврозоната и пошироко.
Според професорот на Универзитетот на ЈИЕ Абдулменаф Беџети, не треба да се биде крајно скептичен, иако е факт дека структурално има тенденција на перманентен пад на индустриското производство. „Динамиката навистина е загрижувачка, имајќи ја предвид структурата на домашниот бруто-производ. Падот на производството, па макар и за еден месец може да има големи негативни ефекти врз БДП“, смета Беџети.
Џевдет Хајредини, поранешниот министер за финансии, е на ставот дека Владата мора да преземе соодветни мерки. „Треба да се поддржат големите компании-извозници, но Владата не презема ништо да им помогне, како што го прави тоа целиот свет. Наместо помош, таа им порача да ги трошат добивките и профитите“, изјави Хајредини.
Преработувачка индустрија, според статистиката, опаднала во јануари годинава за 24,9 отсто, во споредба со истиот месец лани. За Марјан Николов од ЦЕА беше очекуван падот на индустриското производство, токму поради тенденциите во преработувачката индустрија. „Намалената побарувачка, нестабилната макроекономска околина и финансирањето, се главните проблеми поради намалениот обем на производството кај фирмите“, смета Николов.
Тоа дека состојбата со домашните капацитети, односно со нивната ликвидност станува се' поалармантна, покажува и најновиот податок од Централниот регистер, а кој го пренесува порталот „Тотал“. Според него, бројот на фирмите со блокирани сметки во последните три месеци се зголемил за 88,5 отсто, во однос на претходното тримесечје, август, септември и октомври, и изнесува 1.928 фирми.
|
