Тито оживеа на телевизиите

Рекордни бројки на гледаност на филмовите и документарците за југословенскиот претседател

Горан Адамовски

„Вистината за Тито“, „Битката на Неретва“, „Валтер го брани Сараево“, „Кој беше Тито“, „Десантот на Дрвар“... Овие наслови на играни филмови и документарни серии, иако, главно, снимени пред три-четири децении, станаа редовна содржина на телевизиските програми „од Вардар, па до Триглав“. Филмовите за поранешниот југословенски претседател ги уриваат рекордите на гледаност и покрај тоа што од неговата смрт минаа триесет години.

Според социолозите, тешката економска ситуација и болната транзиција во која минуваат речиси сите поранешни братски републики е една од основните причини за новиот тренд на ТВ-дневниот ред.

Душко Миновски, социјален работник, смета дека поради долгиот транзициски период, невработеноста и големата сиромаштија, сме ги заборавиле вредностите како што се хуманоста, почитувањето, помагањето...

„Единката и семејството имаат потреба од идол, од личност со која ќе можат да се идентификуваат, но, во овој случај, не станува збор само кон Тито како кон фигура, туку како сеќавање на ‘старите времиња‘, кога, условно кажано, им било подобро“, вели Миновски.

Новата документарна серија за Тито, што се емитува од пред три недели на Хрватската телевизија (ХТВ), бележи рекордна гледаност. Втората од 12 епизоди ја следеле дури 700.000 Хрвати, а имајќи предвид дека ХТВ е најгледана телевизија на бившите ЈУ-простори, не е тешко да се претпостави колкав аудиториум ја следи серијата. Документарецот е дело на режисерот Антун Врдољак, чини еден милион евра и се прикажува секој петок. Серијата, преку стари прилози и нови играни моменти ќе се обиде да прикаже еден куп занимливости од животот на Јосип Броз Тито, прикажувајќи го во секакви изданија и како лидер, но, и како злосторник, кој ги елиминира сите што на каков било начин ќе му застанат на патот.

Серијата уште од стартот ја следат големи контроверзии, бидејќи се користат исечоци од снимањето на мемоарите на Тито, дадени на познатиот режисер Вељко Булаиќ, кој сега тврди дека Врдољак му ги „украл“, а Врдољак тврди дека Булаиќ му дал согласност за користење.

„Серијата е одлична и ја следам со задоволство. И не само неа, туку сите филмови и документарни серии што се прикажуваат и на нашите телевизии“, вели Митко Недановски од Сојузот на борците. Според него, иако и за време на комунизмот имало слабости, сепак, тогаш подобро се живеело отколку сега, поради што граѓаните седнуваат пред ТВ-екраните и се враќаат во едни други времиња.

„Најверојатно, луѓето со носталгија се потсетуваат на тие времиња кога имаше социјална правда, кога имаше кому да се обратиш, да се пожалиш, кога функционираа институциите“, смета Недановски.

Кога филмот „Битката на Неретва“ пред неколку месеци беше емитуван на ТВ Сител, 42 процента од аудиториумот седел пред ТВ-екраните. „Сутјеска“ имала гледаност од 34 проценти, а „Враќањето на отп��шаните“ - 29 отсто, покажуваат рејтинг-листите на Сител.

„Филмовите со антифашистичка и партизанска содржина, кои беа најгледани во поранешна Југославија, почнавме да ги пуштаме поради историските факти што поновите генерации не ги знаат или барем не доволно. Најпрво, откупивме само неколку филма, но, подоцна, кога увидовме дека интересот е голем, купивме уште“, вели Игор Мурговски од Сител.

Телевизиите ја најдоа добитничката формула, па затоа очекувајте и во наредниот период друштво да ни прават Бата Живоиновиќ, Милена Дравиќ, Љубиша Самарџиќ...

Почина слонот на Тито

Сони, слонот што му го подари премиерката Индија, Индира Ганди, на претседателот на тогашна Југославија, Јосип Броз Тито, почина во хрватскиот национален парк „Бриони“. Сони беше еден од најпознатите жители на островскиот парк, а на Бриони пристигна во 1970 година на двегодишна возраст. Слонот, кој досега го виделе над четири милиони посетители, починал ненадејно, бидејќи не бил болен. Со цел да се открие вистинската причина за неговата смрт, трупот е испратен на обдукција.