Мислења

Лоша владина комуникација

Назми Малиќи

Има простор и мотив за заеднички предизборни партиски коалиции меѓу Македонци, Албанци и други етнички заедници

Говорите на премиерот како да се наменети за една таргет-група, како да се постигне успешна партиска политичка комуникација со граѓаните. Се следи лоша практика на политичка комуникација, на подгревање национални чувства на граѓаните, чувства што ги негувале со векови. Таквата комуникација новинарите би ја нарекле будење на манипулација на групни инстикти.

Настојувањата за таква манипулативна комуникација не нудат алтернатива за дијалог и за меѓупартиска консензуална политика. Поигрување без смисла за милост за сметка на партиски поени, без разлика што се поигрува и со државните приоритети каде што идентитетот и националните чувства граѓанинот би ги градил со една реална конкуренција со евроатлантските интеграциони вредности, отвора простор за жалење и политичка анализа. Како ќе се гради регионалната политика, како ќе следува понатамошна билатерална политика со Грција во однос со проблемот на името на државата.

Јас сум убеден дека и на премиерот Груевски и на најголемите НАТО и ЕУ-приврзаници им е јасно што значи уставното име и идентитетот на Македонците. Тогаш зошто Груевски отвора простор за лоша комуникација и манипулира кога вели дека „одлука за промена на името може да даде само народот преку референдум, бидејќи во оваа земја нема само политичари и влада, туку и два милиона граѓани кои имаат свое мислење“.

Ваква јавна комуникација, за еден премиер кој го има убедливото мнозинство во Собранието, ми личи на лоша измислена пропаганда. Тоа е еден вид присилно влијание, како да посакува да имитира некои психолошки теории на масата, како да посакува да гради политичка кариера како оние што пропаднале. Како да се посакува да се вметне битка за вметнување на стравот, антипатијата спрема оние што имаат друго мислење. Непотребно се троши време да се присилат граѓаните да дејствуваат како толпа. Како да не му е јасно дека помина времето кога граѓаните во албанските простори живееле изолирано, неинформирано и мислеле дека ним им е најдобро. Јас сум убеден дека секому му е јасно, ако ја развиваме тезата дека „каменот тежи само на својата земја“. Секако, каменот тежи на својата земја, но тежи и ако се вреднува. Во ерата на евроатлантски интеграции се зголемува просторот за реална конкуренција. Со способноста на нашите луѓе да тежат, тие и го негуваат националниот идентитет, културен идентитет, економски идентитет... Во вакви околности се стеснува просторот, на иронијата на симулирање - „туѓо не сакаме, своето не го даваме“. Таквите сонувања на оние политичари кои посакуваат да станат харизматични, кои би манипулирале со својот народ, е свршено минато време.

Ако ги анализираме последните истражувања, веќе се појаснува дилемата дека тие не се само манипулација со бројките: рејтингот на ВМРО-ДПМНЕ е 23,1%, на СДСМ - 10,5, на ДУИ - 5,7, на ДПА - 2,4, а на Нова демократија - 1,4. Другата бројка е побитна, оние 56% кои не се изјасниле, кои молчеле. Таа мнозинска група служи за сугерирање на вистинитоста, точноста и конкретноста на пораката. И ако постоеле некои партиски сомневања за Институтот „Павел Шатев“ дека нивните истражувања ги пренасочуваат во полза на ВМРО-ДПМНЕ, бројката на 56% од анкетираните кои покажале незаинтересираност го покажува реалната состојба на граѓанинот.

Граѓаните се уморни од истите политички актери. Ако опозицијата не може да се наметне со појасна политичка понуда за да ги разбуди и тие граѓани кои молчат, тогаш треба да се гради друго политичко манаџирање. Моите размислувања за заеднички предизборни партиски коалиции меѓу Македонци, Албанци и други етнички заедници некои политичари го разбраа како утопија. Јас сум на мислење дека се' уште постои простор и мотив за таков политички проект. Ако не за друго, во иднина се појаснува политичката програма на владиното партиско мнозинство кое ќе раководи со државата. Хронолошката аргументација говори дека се потроши веќе времето за конфликтни партиски мнозинства со албански партии за составување коалициони влади со манипулација на бројки. Затоа, во сегашните политички анализи за градење некаков политички став со јасна аргументација може да се обелодени и една политичка мисла - кои од албанските политичари во натамошно политичко партиско дејствување ќе се групираат во раното или доцното мнозинство. Ако се направи едно групирање на, условно речено, македонски партиски блок и албански партиски блок, политичките алтернативи се помаглуваат, стануваат се' понејасни.

Ако ја следиме хронологијата на коалициските влади од самостојноста на Македонија до денес, во политичкиот багаж на албанските партии ПДП, ДПА и ДУИ коалиционите партнери СДСМ и ВМРО–ДПМНЕ им вметнале такви сопки, со разновидни афери, неразјаснетите убиства, акции на полициските сили, при што сериозно беа загрозени човековите права. Ваквото лошо комуницирање со коалиционите албански партнери ги посрамоти пред нивниот албански електорат.

Ако меѓу главните точки за заедничкото коалицирање на ДУИ со ВМРО–ДПМНЕ беше зачленување на Македонија во НАТО и во ЕУ и целосна имплементација на Охридскиот рамковен договор, ако процените говорат дека оваа Влада ги заглавила ваквите процеси и ги уназадува, тогаш која е перспектива за ваквото понатамошно коалицирање. Се поставува дилемата дали е добро да се сподели владиниот колач со вакви погледи на македонските партии или со такво владино мнозинство, какво што го имаме сега. Можно е политичките партии на Албанците да градат политички авторитет со усовршување на политичките партиски програми, да градат конкурентна кадровска политика и ВМРО–ДПМНЕ да ја остават сама да владее, без Албанци.

Можеби тогаш ќе се освестат сите што значи државноста - дека популистичката комуникација со граѓаните раѓа маргинален примитивен национализам што не го посакува никој.

(Авторот е универзитетски професор)