Националистичката десница ја тресе Европа

Холандија е последна од низата евро��ски држави што покажа дека националистичкото расположение се засилува: Герт Вилдерс

Тамара Грнчароска

Една од најлибералните држави во Европа во средата покажа дека политичката десница станува се' посилна на европска почва. Холандија е последната од низата европски држави каде што изборните процеси во неколку години покажаа дека националистичките партии, а со тоа и националистичкотот расположение кај европските граѓани, се засилува.

Партија на слободата на Герт Вилдерс, која го освои третото место на изборите во Холандија, но речиси тројно ја зголеми својата бројка во холандскиот парламент, се смета за морален победник на изборите, а според некои, и сериозен кандидат за формирање нова коалициска влада со централнодесничарската либерална партија на Марк Рут.

„Победата“ на партијата на Вилдерс, која отворено е антимуслиманска и антиимиграциска, е само врвот на десничарскиот бран кој пред Холандија ги зафати Британија, Франција, Германија, Италија, Унгарија, Полска, Бугарија. Вилдерс го возбуди светот со својата кампања со барање да се забрани Коранот и да се запре „исламизацијата на Холандија“. Тој го нарече исламот фашистичка религија и го поврза Коранот со „Мајн кампф“ на Адолф Хитлер, а против него моментално се води судски процес за ширење омраза и насилни пораки против муслиманите.

Но, и да не влезе во владата и стане опозиција, Партијата на слободата, сепак, ја стресе холандската и европската политичка сцена, како што го направи тоа националистичката партија на Јерг Хајдер во Австрија пред неколку години.

Јакнењето на десницата, особено во Холандија каде што либералите ги предводеа последните четири влади, а учествуваа во речиси сите од Втората светска војна до денеска и која беше една од најотворените земји за прием на имигранти, покажува дека од поодамна е сменет политичкиот курс на Европејците. Некои аналитичари го објаснуваат тоа како реакција на растечката емиграција во земјите, ширење на исламот на европска почва, но и како одговор на падот на стандардот додека левицата беше на власт. „Во многу европски земји луѓето веруваат дека централнодесничарските партии се поспособни да раководат со економијата, отколку централнолевичарските партии“, смета Клара О’донел од Центарот за европски реформи од Лондон. Тоа се поткрепува со фактот дека свртувањето вдесно опстои и покрај речиси целосниот распад на глобалниот финансиски систем и светската рецесија што следуваше. Притоа избирачите наместо да ја казнат десницата за незаузданиот капитализам, која таа го поддржува, тие се свртеа кон неа за да ја реши ситуацијата. „Тие веруваат дека централнодесничарските партии се поспособни да поминат низ економската криза“, вели О’донел.

Рецесијата и економијата се покажаа како тема број еден во Британија, која ги врати конзервативците на власт, а пред неколку години тоа се покажа и како добитна карта за демохристијаните на Ангела Меркел во Геманија. Во случајот, пак, на Унгарија, владејачката партија Фидес ја тренира својата десничарска политика преку грижата за своето малцинство, пред се', во Словачка и во Романија, со изгласување закон со кој се олеснува добивањето унгарско државјанство за Унгарците што живеат во странство.