Водоводџии ни за лек, фризери на претек

Малкумина сакаат да станат плочкари, тапетари, слаткари или пекари, велат во Занаетчиската комора

Жаклина Хаџи-Зафирова

Каде ќе бара помош премиерот и��и шефот на државава за пет или десет години доколку му пукне цевка во тоалетот или, пак, му е потребна итна интервенција во водоводната мрежа кога оваа професија во државава изумира. Голем број фирми бараат водоводџии, а во последниве две години за таков профил во нашите училишта нема доволен интерес. Ретко некој сака да стане плочкар, тапетар, слаткар или пекар, велат во Занаетчиската комора, но затоа автомеханичари има се' повеќе.

„Сите сакаат да станат правници, компјутерџии или банкари, а никој не сака да се занимава со занает“, се жалат од средните стручни училишта, кои секоја година се се' попразни со заинтересирани деца, но и со стручни кадри. Оние, пак, што завршуваат, бараат шанси да заминат во странство каде што им се нудат високи плати. Голем дел од нив си бараат друга работа, бидејќи не сакаат да работат по струка, затоа што е слабо платена.

Занаетчиската комора на Македонија од годинава почнува кампања за заживување на занаетчиството, кое, како што тврдат, не изумира. Сепак, на терен сликата покажува нешто друго. Учениците се разочаруваат уште од првиот ден кога ќе тргнат на практика во фирмите или во занаетчиските дуќани, бидејќи ретко ги плаќаат, иако газдите имаат законска обврска да им обезбедат надомест. Среќни се доколку од газдите ќарат барем појадок.

Годинава нема интерес за упис на водоинсталатери, кои ја следат наставата на македонски јазик во Средното стручно училиште „8 Септември“.

„До пред две години се јавуваа од ЈП „Водовод и канализација“ и ни бараа дипломирани водоинсталатери, но последната генерација што ја имавме заврши пред две години. Се откажаа кога видоа дека нема интерес за такви кадри. Од Агенцијата за привремени вработувања ни бараа бравари и заварувачи, но учениците што завршуваат вакви профили работат нешто друго. Или одат во странство или не сакаат да работат по струка“ вели Елизабета Младеновска, директорката на „8 Септември“.

Годинава е послаб интересот и за оние што учат за месари и за пекари, но затоа пополнети се местата за фризери козметичари, маникири и педикири во училиштето „Димитар Влахов“, кои се многу барани на пазарот.

И сервисите за автомобили се тепаат за автолимари, автолакери, механичари. Тие, буквално, се грабаат за најдобрите ученици, кои АСУЦ „Боро Петрушевски“ ги праќа на меѓународни натпревари.

„Ние сме единственото стручно училиште каде што немаме проблем со заинтересираноста. Ги бараат профилите каросериски механичар - што е споен профил од автолимар и автолакер. Според моите информации, повеќето од учениците што одат на практика во сервисите остануваат таму“, ни објасни Игнат Доневски, заменик-директор на „Боро Петрушевски“. Според него, сервисите се заинтересирани да ангажираат и автомеханичари, автоелектроничари и автотехничари - мехатроничари.

„Генерално, стопанството има потреба од технички кадри“, смета Ефтим Пејоски, директор на Средното стручно „Михајло Пупин“, кој додаде дека отвореноста на фирмите за кадри од училиштата е се' поголем. Тој појасни дека нивните пет образовни профили од електротехничката струка се барани на пазарот. Пејоски тврди дека голем дел од електричарите се нестручни лица, кои се земаат буквално од улица. Нивните кадри ги бараат во МРТВ, „Виталија“, Видеодата“..

Снежана Денковска, извршна директорка во Занаетчиската комора на Скопје, вели дека има недостиг од квалитетен кадар од сите профили и незаинтересираност за упис во училиштата. Од училиштата, според неа, излегува кадар што не може теоријата да ја примени во практика.

„Најмногу недостигаат кадри од завршните градежни дејности, како што се водоводџии, плочкари, паркетари, електроинсталатери, но проблемот е сивата економија. Безработицата прави со овие професии да се занимава секој. Со 40 отсто сива економија, секој што ќе остане без работа се снаоѓа и мисли дека без проблем може да ви направи инсталација“, истакна Денковска.