Бројката на невработени намалена за 40 илјади - но како?!

Лани во јануари имало 322.053 невработени, а заклучно со декември нивната бројка изнесува 281.144

Маја Томиќ


Продолжува интензивното чистење на списоците на невработените од Агенцијата за вработување. Во текот на минатата година, или од јануари 2011 година до крајот на декември, бројот на невработените се намалил за рекордни 40.909 лица, што е двојно повеќе од практиката во претходниот период кога на годишно се бришеа по околу 20.000 лица од листите на навработени.

Поконкретно, лани во јануари имало 322.053 невработени, а заклучно со декември нивната бројка изнесува 281.144. А, само во декември минатата година од евиденцијата на невработени се избришани 2.092 лица или 0,7 отсто од нивниот вкупен број. Споредено декември 2011 со декември 2010 година бројот на невработени е намален за 12,5 проценти помалку, или отстранети се 40.197 лица.

На што се должи ова опаѓање на невработените? Колкумина го изгубиле тој статус поради вработување, а колкумина затоа што оствариле услов за пензионирање. Колку од нив не се пријавиле во Агенцијата за вработување на одредениот датум, не прифатиле понудена работа од Агенцијата или биле фатени дека работат на црно?

Одговорот на овие прашања отсекогаш е непознат. Ние новинарите безуспешно бараме објаснување за ваквата ситуација од првите луѓе на Агенцијата. Прашањето го поставивме и до сегашниот директор на оваа институција, Влатко Поповски, кој беше на состанок. Секретарката рече дека тој не може да се јави и дека треба прашањето да се испрати преку електронска пошта. „Ако имаме време, ќе ви одговориме веднаш. Ако не, одговор ќе добиете во понеделник, после 12 часот“, ни рече таа.

Трендот на опаѓање на бројот на невработените особено се засили лани летото, откако ним им беше наложено да добиваат сини картони за лекување директно од Фондот за здравствено осигурување, без да мораат да се пријавуваат во Агенцијата за вработување. Тоа како да ја охрабри Агенцијата да избрише што побрзо и што поголем број од невработени во својата евиденција.

Зголемено бришење на невработените од списоците беше посебно забележано од стартот на минатата година, кога во првите три месеци беа „исчистени“ 14.300 лица, а од нив само 4.701 лице беше тргнато поради стапување во работен однос.

Опозициската СДСМ во повеќе наврати ја обвини власта и Агенцијата дека на разни начини намерно и вештачки го намалува бројот на невработените со постојано усложнување или укинување на критериумите. Таа излезе во јавноста и со податок дека во периодот јуни-октомври 2011 година, на еден или на друг начин, се избришани 47.000 невработени од евиденцијата на невработени.

Владата ги отфрли овие обвинувања. Министерот за труд и социјална политика, Спиро Ристовски, ја објасни намалената бројка на невработени дека дошла како резултат на проектите за самовработување, финансиската поддршка за отворање на нови работни места, обуките за преквалификација и доквалификација, субвенционирањето на земјоделците и слично. Тие се, вели, дел од Оперативниот план за активни мерки и политики за вработување и Национална стратегија за намалување на сиромаштија и социјална исклученост за периодот 2010-2020 година.

Во минатата година, според Ристовски, 85.000 граѓани го изгубиле статусот на невработени по 19 основи од Законот за вработување и осигурување во случај на невработеност. Тој вели дека Владата сака да направи ред во хаотичната состојба со невработените за која придонеле социјалдемократите додека беа на власт.

Според Заводот за статистика, кој единствено ја мери стапката на невработеност, таа во третиот квартал од 2011 година паднала за 0,5 отсто во однос на истиот период 2010 и изнесува 31,2 отсто, по што Македонија беше и останува на врвот на листата европски земји според процентот на невработени, и покрај сите досегашни владини мерки за нејзино намалување.