Колумна

За новинарството се работи

Нина Нинеска-Фиданоска

Колегите нека ми веруваат дека јас ќе бидам најсреќна ако нивната критика никогаш не замре, а нивните остри пера никогаш не затапат

Отсекогаш уживав да ги читам колумните на мојот уважен и многу поискусен колега - сега главен уредник во еден од весниците на Велија Рамковски. Имаше во сите овие изминати години негови писанија на кои им се воодушевував, постоеја и такви со кои само делумно се согласував, а некои од нив успеваа и сериозно да ме изнервираат.

Сеедно, јас уживав и се' уште уживам да ги читам неговите текстови. И со голем дел од неговите размисли и сега сум на иста линија, дури и во овие драматични моменти на досега можеби најголемата поделеност на новинарите, во кои сите ние, свесно или несвесно, влеговме во некоја бесмислена меѓусебна војна од која тешко се излегува.

И колку и почитуваниот колега овие денови да не штеди зборови како да не' навреди нас, новинарите и уредниците од весниците на МПМ, само затоа што принципиелно и никако поинаку известуваме и коментираме за случајот со неговиот газда, колку и да се обидува да не' прикаже како страшливци кои, наводно, се сителе над нивната судбина (иако нападите се многу посилно сконцентрирани врз тимот на „Дневник“), сепак, од овие мои скромни новинарски редови, јавно ќе му дадам силна поддршка да издржи во битката за слободниот новинарски збор. И нему, и на сите колеги од А1 телевизија, „Време“, „Шпиц“ и „**** е ре“, кои, како што споменав и претходно, мора да бидат заштитени во овој мачен и турбулентен период за нив, во име на демократијата, ако се' уште ја има во земјава.

Свесни сме дека акцијата против матните зделки на Рамковски, која резултираше со масовни апсења и притвор за медиумскиот могул, неговите најблиски роднини и главните бизнис-играчи, или воопшто немаше да се случи или ќе беше во многу поблага и побезболна форма доколку телевизијата и весниците толку жестоко не ја критикуваа власта во последниов период и доколку газдата целосно „не излезеше од контрола“ со своите јавни настапи. Во искреноста на „Пајажината“ ќе бевме многу поубедени доколку таа се расплетеше пред две или три години, кога, мора сите да признаеме, критиките кон истата оваа власт од „рамковските“ медиуми не само што не беа остри туку и воопшто ги немаше, но затоа имаше добра, и тоа како добра промоција на „преродбеничките“ подвизи.

Ги молам колегите од „таа страна“ (како што јас никако не сакам да се дистанцираме) да ми веруваат кога велам дека никој нема да биде посреќен од мене ако нивната критика никогаш не замре, како што вели тој, а нивните остри пера никогаш не затапат. Дај боже да имаат можност и натаму жестоко и гласно да им се спротивставуваат на владините лоши политики. Всушност, за сите нас што го јадеме новинарскиот леб во Македонија, најмногу од се' си посакувам никогаш да не бидеме замолчени и секогаш да можеме силно да кажеме што не чини во работењето на оваа и на сите други влади што сме ги имале и што ќе ги имаме во иднина.

Ниту, пак, во сите овие напнати денови не најдов оправдување за вулгарниот стил во кој органите на прогонот ја изведоа операцијата. Па, кој би можел да оправда ноќни апсења на мајки со мали дечиња, колку и тие да му згрешиле на законот, и има ли смисла она јавно покажување на луѓето со лисици на рацете на очиглед на целата македонска јавност.

Уште нешто. Иако се надевам дека никој нема ни да помисли на тоа, превентивно излегувам со најостра осуда за појавата на макар и само идеи околу евентуално затворање на телевизијата или, уште пострашно, можно апсење новинари.

Но, колку и да има право да биде лут овој главен уредник поради сето она што се случува во неговиот медиумски двор, тој нема право да врши замена на тези, ниту да бара под плаштот на почитување на медиумските слободи - да се толерира сомнеж за толку голем, толку дрзок и толку безобразен криминал. Па луѓе мои, ние овде зборуваме за проневера од најмалку 17 милиони евра, од кои само на затаен данок отпаѓаат прилично солидни четири милиончиња. Зборуваме за беспрекорно разработени махинации како да се земе од државата она што требало нејзе да и' припадне. Тоа се многу, многу нереновирани училишта, болници во очајна состојба...

И сега Рамковски бил „најкрупната фигура на македонската јавна сцена во изминативе 20 години“. Кој не знае со екстра четири незаработени милиони во џебот, и тоа само во последните пет години, да биде крупна, па дури и најкрупна фигура. Кој не може да биде добар медиумски бос ако во исто време поседува и телевизија и весници, а притоа на сите други играчи им е забранет со закон таквиот луксуз. Кој не умее со толку сконцентрирана медиумска моќ, за која со години му се гледало низ прсти, да прави пустош на домашниот рекламен простор и за себе да си го приграбува безобразно поголемиот дел од колачот. Треба ли ние да бидеме слепи кон оваа нелојална конкуренција, треба ли таа да продолжи да се толерира, само за некој да не почувствува дека му се загрозени новинарските слободи. И затоа уште еднаш гласно повторувам - со криминалот за кој се товарат учесниците во „Пајажината“ мора до крај да се расчисти.

Ќе замолам да не се заборава дека едно е да си критички настроен кон власта, а друго е да го злоупотребуваш медиум��т за пресметка со луѓето или институциите што ти застанале на патот во остварувањето на одредени намери. Без разлика на која политичка, бизнис или каква било друга групација тие припаѓаат.

Она што до срце ме заболе како порака од мојот колега поискусен уредник е неговото убедување дека ние, како што смета тој, сме се соблазнувале и сме терале сеир со нивната несреќа. Ве молам, па надвор од здрава памет е новинар да му посакува ваква ситуација на друг новинар. Напротив, ние во сите денови од 25 ноември досега, во сите наши текстови и колумни цврсто застанавме во одбрана на нашите колеги. Остро го осудивме полицискиот упад во А1, баравме да се санкционираат оние полицајци за кои се тврдеше дека покажале сила, баравме изјави од новинарите и уредниците и им дававме значајно и ударно место во текстовите посветени на настаните во телевизијата. А за целото тоа време тие неуморно пишуваа клевети против нашата компанија, продолжувајќи да го прават тоа и ден-денес.

И нека бидат убедени колегите од телевизијата и од весниците на Рамковски дека ние им мислиме подобро од оние што сега, наводно, ги бранат. Нивниот интерес во приказната е многу попровиден, тие се борат за себепромоција во ударни телевизиски термини и за ситни поени и мислат дека добро ќе профитираат од целата оваа збрка. За нас, пак, новинарството и егзистенцијата на „фелата“ се свети. Така било, така е и така ќе биде секогаш.