Мислења

Бранко и Али бегаат од тигарот

Васко Евтов

Прашањето од кое ќе зависи разврската во Македонија е какви ќе бидат идните односи на Црвенковски и Ахмети

Не е вистинското прашање дали Никола Груевски и Али Ахмети ќе можат да издржат цел мандат во заедничка коалиција. Такви какви што се, како политички петок и сабота, тие ќе издржат ако треба 20 години во коалиција. Вистинското прашање од кое ќе зависи п��литичката разврска во Македонија е какви ќе бидат идните односи меѓу Бранко Црвенковски и Али Ахмети. Секое натамошно опстојување на стојалиштето: Али Ахмети никогаш ме нема излажано, може да биде многу штетно за политичката кариера на Бранко Црвенковски, но исто толку опасно за политичката кондиција на СДСМ, а јас би рекол и за самата македонска држава. Секое натамошно опстојување на црно-белата политичка приказна дека Никола Груевски е лошиот, а Али Ахмети е добриот во македoнската власт, може да биде драматично опаснo за СДСМ. Како стожерна опозициска партија, СДСМ мора, конечно, да сфати дека Али Ахмети и Никола Груевски се подеднакво виновни за лошата крвна слика во која денес се наоѓа македонската држава.

Во политиката е многу важно кога да скокнете од бродот што оди во погрешен правец. Ако скокнете, прерано ќе ве прегази, а ако скокнете предоцна, ќе потонете со него. Антонио Милошоски скокна од бродот и времето ќе покаже дали го направил тоа прерано или токму навреме. Гордана Јанкулоска не собра храброст да се симне од „тигарот“, бидејќи се плашеше дека ќе биде „изедена“ и сега и' останува да се надева дека нема да биде однесена во некоја политичка недојдија, така јавната на „тигарот“.

Али Ахмети со целата своја композиција составена од стари команданти, тендери, хашки случаи и што ли уште не, сака да се протне меѓу тие две крајности: Онаа на Гордана и онаа на Антонио. Притоа, очекува неговиот стар пријател Бранко уште еднаш да му служи како гума за спасување во резерва. Али Ахмети би сакал да биде и власт и опозиција, би сакал и тендери и демократија, би сакал и јавно да се кара, но и да коалицира со Грујо, а тајно да соработува со Бранко. Би сакал и натаму Теута Арифи да дава изјави што ќе бидат привлечни за СДСМ, но и Абдулаким Адеми да дава изјави што ќе бидат привлечни за слушање за ВМРО-ДПМНЕ. Али би сакал да биде и власт и опозиција во исто време или што би рекле злонамерниците, да има и име и прекар во досиејата.

Можат ли таков Али Ахмети и ДУИ да бидат стратегиски партнер на СДСМ и македонската опозиција? Од одговорот на оваа дилема ќе зависи политичката разврска во Македонија.

Али Ахмети и ДУИ испратија две многу јасни пораки, кои македонската опозиција и Бранко Црвенковски треба уште појасно да ги прочитаат. Во 2008 година кога Македонија не стана членка на НАТО, ДУИ (врз основа на претходен договор со ВМРО-ДПМНЕ ) како опозиција поднесе барање за предвремени избори. Пред три месеци, ДУИ отстапи од својата тврда позиција дека не може да се оди на избори без претходен политички консензус меѓу власта и опозицијата. На тој начин, ДУИ му обезбедува перфектно алиби на ВМРО-ДПМНЕ, а СДСМ со лошата процена дека треба да инвестира во јакнење на политичката позиција на Али Ахмети, му дава секогаш одлично алиби на ДУИ дека е тоа партијата што е разумниот и демократскиот дел од власта. Во политиката тоа се вика даден кредит на невидено.

Затоа на СДСМ денес му се потребни две многу важни работи. Прво, голема политичка приказна каква што немале во последните пет години. И второ, драматично редефинирање на своите односи со ДУИ врз поинакви основи. Јасно и гласно кажано: СДСМ треба самиот да побара распишување референдум за името. Самиот да ги собере потписите, самиот да го состави референдумското прашање и самиот да ја води кампањата за тоа. На тој начин стожерната партија на македонската опозиција ќе постигне најмалку пет битни работи:

Прво, ќе ја зачува партиската кондиција на многу високо ниво. За една и пол година, СДСМ го очекуваат многу важните локални избори за партиската иднина и за кариерата на Бранко Црвенковски. Референдумскиот влез во тие избори може да биде одлична работа за СДСМ.

Второ, го носи Али Ахмети и неговата конгломерација на политички интереси наречена ДУИ до ѕид - ќе мора да избираат што сакаат: да делат тендери со ВМРО-ДПМНЕ или да ја внесат Македонија во ЕУ и НАТО со СДСМ и останатата опозиција.

Трето, со таквиот притисок врз ДУИ и Али Ахмети да создаваат кризи во владината коалиција.

Четврто, да ги бетонираат своите односи со меѓународната заедница.

И петто, во водењето на референдумската кампања да ја формираат и да ја тренираат новата македонска демократска опозиција (составена од коалицијата на СДСМ, но зајакната и со македонската и албанската парламентарна и вонпарламентарна опозиција) која би можела да победи на следните локални избори.

СДСМ во својата изборна програма ја вгради можноста ако ја формира идната влада да распише референдум за името. Во изборната кампања тоа прашање беше многу небитно третирано, како приближување на СДСМ до референдумските позиции на ВМРО, или пежоративно кажано, страница 146 од „Преродбата во сто чекори“. Во основа, СДСМ прифати референдум за името поради стравот дека ако ВМРО биде опозиција ќе може самата да ги собере потписите, самата да го состави референдумското прашање и самата да ја води кампањата за тоа. На тој начин ВМРО како опозиција ќе можеше да ги потопи сите преговори за името водени од евентуалната влада формирана од СДСМ. Нема ниту една причина зошто сега како опозиција СДСМ да не го направи истото сценарио - самата да ја води играта за распишување референдум за името. И самата да го состави референдумското прашање: Дали се согласувате за име со географска одредница со кое ќе биде заменета референцата ПЈР Македонија, а притоа да биде зачуван македонскиот идентитет и јазик. Или нешто слично на тоа.

На тој евентуален референдум опозицијата ќе треба да освои само еден глас повеќе од Никола Груевски. Ако агитира за референдумот Груевски ќе води заедничка кампања со предавниците. Ако остане референдумски пасивен, ќе може да остане изолиран на политичката сцена. Но, клучното прашање ќе биде што во таква ситуација може да прави Али Ахмети. Да остане референдумски пасивен заедно со Груевски. Односно, да остане на истиот брод заедно со човекот кој 2004 година референдумски воскресна водејќи политика против Али Ахмети.

Има еден виц за тројцата патници во авион, кои паднале во џунгла. И како што е редот во тие вицови, биле нападнати од тигарот. Во тој момент едниот од нив почнал да ги врзува своите патики. „Зошто го правиш тоа кога и така не можеме да му избегаме на тигарот?“, го прашале другите двајца. И следува познатиот одговор: „Јас не сакам да му избегам на тигарот, јас само сакам да бидам побрз од вас двајца“. Во овој период сите ќе ги врзуваат своите патики за да можат да му избегаат на тигарот, кој на 5 јуни вечерта беше пуштен од синџирите и уште првата вечер уби едно дете.

(Авторот е политички аналитичар)