Бензините не' изгореа

Од денеска бензините се поскапи за 1,5 денар, а дизелот за еден

Маја Томиќ


Граѓаните се спасија од поскапувањето на струјата што се најавуваше од почетокот на годинава. Но, никако да се спасат од скокот на цените на бензините, кои во континуитет растеа на секои две недели во изминатите неколку месеци. Бензините имаат повторно нова, повисока цена. Според одлуката на Регулаторната комисија за енергетика, од денеска тие се поскапи за 1,5 денар за литар, а дизел-горивата поскапуваат за еден денар. Со најновата одлуката практично се врши зголемување на рафинериските и на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 3,30 отсто, односно за 2,34 проценти.

Така, од денеска, па во наредните 15 дена, новата цена на „еуросупер БС“-95 изнесува 75 денари за литар, а „еуросупер БС“-98 ќе чини 76,5 денари. Цената на „еуродизел“ (Д-4) се зголемува за 1,5 денар и литар од ова гориво ќе чини 63,50 денари. Додека екстра лесното масло за домаќинство (ЕЛ-1) поскапува за денар и ќе се продава за 52 денара за литар. Со одлуката на РКЕ за 1,070 денари по килограм се зголемува и малопродажната цена на мазутот М-1 НС што ќе се продава по 35,057 денари.

Како и секогаш, како причина за зголемувањето на цените се посочуваат повисоката цена на суровата нафта на светскиот пазар за 2,57 отсто во изминатите две недели и повисокиот курс на доларот во однос на денарот за 0,84 отсто.

Домашните цени на бензините го доживеаја својот максимум во летото 2008 година. За потсетување, во почетокот на јули 2008 година, во почетокот од кризата во САД, кога нафтата на берзите достигна максимални 139 долари за барел, цената на „еуросупер 98“ изнесуваше 78,5 денари, додека МБ 96 (што сега не е во продажба) чинеше 80,5 денари за литар. На крајот ода јули 2008 година, кога светската цена на барел нафта се' уште беше на високите 134 долари, домашните цени на бензините паднаа за 2,5 денари.

Многу веројатно дека бензините и во наредниот период ќе одат угоре. Всушност, пред една недела цената на нафтата во САД, поради снежната бура, порасна како резултат на зголемената побарувачката на масло за домаќинствата. На 28 декември 2010 година американската лесна нафта за испорака во февруари, на Њујоршката стоковна берза, се зголеми за 31 цент и достигна 91,31 долар за барел. Како што пренесоа агенциите, освен ниските температури и снегот на американскиот источен брег, врз поскапувањето на нафтата влијаело и слабеењето на вредноста на доларот. Во последнава недела истовремено поскапе и европскиот „брент“ на меѓународната берза за нафта во Лондон. И тоа за 19 центи, достигнувајќи 94,04 долари за барел. А, завчера барел нафта во Азија вредеше 92 долара. Азиските трговци очекуваат дека неговата цена и натаму ќе расте. Во минатата година просечната цена на барел нафта на светските берзи беше 79,72 долари, а неговата цена најмногу скокна лани во декември, кога еден барел чинеше 92 долара.

Македонија не произведува горива и е целосно зависна од увоз, а оттаму и од движењето на цените на светските берзи, како и од курсот на доларот спрема денарот. Цените на бензините ги одредува Регулаторна по барање од единствениот преработувач на деривати, ОКТА, која доставува нови пресметки на секои две недели.