Прашања и одговори: Слупчане

Дали потегот на министерот Фатмир Бесими беше толку неочекуван и страшен и како на него одговорија претседателот и премиерот

Љупчо Поповски



1 Каква беше реакцијата на претседателот на државата за потегот на министерот за одбрана, Фатмир Бесими, во Слупчане?



Реакцијата на Ѓорге Иванов беше како на човек кого наеднаш го снашол непредвидлив проблем кој не го посакува ни на сон. Уште, згора на тоа треба да го решава. Претседателот не треба да заборава дека тој е врховен командант на Армијата на Македонија. Затоа, наводите од соопштението дека тој „побарал од надлежните да го расветлат случајот и да утврдат дали постои злоупотреба на службената должност“ е удар со камен врз сопствената нога. Од една страна, Иванов самиот се дистанцира од улогата на врховен командант во еден сензитивен случај, а од друга страна, тој како највисок „надлежен“ треба да ги испита околностите за настанот.

Другиот дел од наводот во соопштението на Кабинетот на претседателот дека „униформираните лица во придружба на министерот за одбрана не се во формацискиот состав на Армијата, туку се членови на Кабинетот на министерот“ е неверојатен пример за конфузија. Што значат овие зборови – дека врховниот командант знаел оти низ одаите на министерскиот кабинет се шетале униформирани лица кои не биле делови на АРМ (ако не се од неа, од каде се – од Албанија, од Бугарија, од Австрија?) или, пак, тоа го дознал во моментот кога ги видел телевизиските снимки од Слупчане. Што и да е, врховниот командант го стават во исклучително непријатна ситуација – тој да не знае што се случува во наjвисоките врвови на воените ешалони и со тоа да сугерира дека работите и малку го интересираат.



2 Каква е улогата на премиерот и на другите структури во Владата за настанот што фрли голема сенка врз коцките на „Илинденска“?



Фактите не му одат во прилог на Никола Груевски, затоа и го нема да се појави во јавноста три дена, токму од моментот кога Бесими и министерот за правда, Блерим Беџети, положуваа цвеќе на споменикот на борците на ОНА. Не е прв пат министер да отиде да се поклони пред споменикот во Слупчане, но е прв пат да го направат тоа лица со униформи на кои е зашиено знамето на Македонија. ВМРО-ДПМНЕ се огради од настанот, особено од учеството на униформираните лица, но тоа е получекор. Всушност, партијата и нема можност да го направи целиот чекор.

Владата се обиде да го толкува тоа како „приватна посета на приватна комеморација“. Соопштението од Секторот за односи со јавноста на Владата е прилично дискриминирачкo и омаловажувачкo кон министерот Фатмир Бесими. Тој таму е оквалификуван како „лице“. „Владата не може да преземе мерки кон лица кои во свое слободно приватно време и во приватен ангажман се појавиле или, пак, зборувале на некој настан. Појавувањето на определени лица на тој настан и она што било истакнато од определени лица на тој настан во поглед на појавувањето или, пак, за друг аспект не ги одразува политиките и позициите на Владата“.

Не знаеме дали премиерот Груевски го повикал на разговор министерот Бесими (ако на тоа мислел претседателот на државата кога соопштуваше за истрагата на „надлежните“) за да бара објаснувања. Тешко дека ќе дознаеме дали Груевски можеби и не бил претходно информиран за настанот што треба да се случи. Но, јасна е политиката што треба да се применува наредните денови: Владата треба да се дистанцира од својот министер кому ни влакно нема да му фали (па, тој и не одговара пред премиерот, туку пред лидерот на ДУИ); да се прикаже дека помирување со „терористите“ на ваков начин не може да се случи и се' друго ќе си тече како и досега.



3 Дали Фатмир Бесими е визионер и патриот?



Амбасадата на САД издаде соопштение од кое на многумина во Македонија им се крена косата на главата. Постапката на министерот Бесими Американците ја оквалификуваа вака: „Визијата и патриотизмот на лидерите како што е министерот Бесими се критични за процесот за залечување на раните кај двете страни од конфликтот“.

Што треба да направиме сега – да се качиме на Кале и да фрламе камења кон американската амбасада или да помислиме дека некој ја гледа и големата слика, а не само парче од мозаикот. Реакцијата на Американците е реакција на пријатели кои настаните ги следат од дистанца, а не со емоции, како што го правиме тоа ние. Затоа треба да собереме храброст и да ги гледаме настаните со смирени очи, без оглед колку, на прв поглед, ваквите реакции ни се чинат како лицемерни.

Прашање на ден беше кога Бесими како министер за одбрана ќе отиде да се поклони пред споменик на борците на ОНА (тоа ќе го направеше и кој било член на ДУИ на тоа министерско место). Кога Бесими положи цвеќе на Споменикот на загинатите бранители бевме подготвени да му го дадеме медалот за визионерство и патриотизам, а сега сакаме оставка од него. Факт е дека Бесими покажа енергија и умешност во водењето на Министерството за одбрана и воспостави ефикасен линк со клучните престолнини во НАТО и факт е дека некои негови постапки, кои може да имаат врска со ОНА, ги вознемируваат Македонците. Нереално е да се очекува Бесими, како политички потомок на бунтовниците кои водеа војна со македонските безбедносни сили, ќе мисли само на бранителите.



4 Дали ова беше избрзана постапка на министерот за одбрана?



Владо Бучковски е во право кога вели дека ова, наводно, помирување што го сугерира потегот на Бесими е избрзано и лошо изведено. Точно е дека ваквата постапка треба да биде синхронизирана и политички одработена и да не биде еднострана затоа што се толкува како клин во меѓуетничките односи, особено кога во неа се вклучени и офицери на Армијата. Прашањето што произлегува од точната детекција на Бучковски е дали во догледно време е можно помирување во ситуација кога Македонците го сметаат Рамковниот договор како наметнат мир.

Собранието, по препорака на владините коалициски партнери, ги амнестираше хашките случаи поврзани со злосторства против човештвото; поранешните команданти на ОНА беа во највисоките ешалони на власта, од министри до пратеници и потпретседатели на Собранието, мистериозниот мајски документ меѓу ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ (кој од владејачката партија беше негиран до последен момент) функционира без проблеми, па сега венецот на министерот пред споменикот во Слупчане доаѓа како развој на настаните што не може да се запре. Добро ќе беше македонскиот дел од Владата да излезеше и да го споделеше овој товар на плеќите на обата партнери, а не да се прави како ништо да не знаел. Со таквите постапки ја наведува јавноста да мисли дека Владата функционира како федерален кабинет, кој го отвора патот и за промени кои треба да ја озаконат ваквата поделба во општеството.