Мое ќоше

Аман, аман во зорт заман

Ерол Ризаов

Стаса фактурата за квази патриотизмот и примитивниот популизам

Квази патриотизмот и популизмот почнаа да тропаат на вратата на Владата. Што ќе сееш, тоа ќе жнееш. Ако меѓуетничките односи се градат со лицемерие само за рамковна поделба на власта, нормално е да дочекаме македонската армија да салутира пред споменикот на паднатите борци на УЧК кога министерот за одбрана на Македонија Фатмир Бесими им полага венец на загинатите албански борци во воениот конфликт 2001 година. Особено, ако истиот министер два дена пред тоа истата церемонија ја направи и пред споменикот на паднатите борци на АРМ во истата војна, само на спротивната страна. Паничното демантирање и кубење коси на државниот врв пред она што сите го видовме е нова уште поголема грешка и очигледна последица на една погрешна политика. Врховниот командант на државата претседателот Иванов вели тоа не биле негови офицери, а не биле ни на АРМ, тоа биле фантоми во македонски офицерски униформи. Негови офицери биле само кога првиот пат министерот Бесими оддавал почит. Ќе му каже ли некој на врховниот командант дека се работи за истите офицери.

Ако пак ја претворите Владата во пожарникарско друшто што гаси пожари со пиштол на вода за деца, или во хуманитарна организација што дели субвенции како милостина, или инвестициски фонд што отвара и затвара фабрики, или мецена што гради споменици, триумфални капии и жални врби среде Вардар, или берза која зголемува и намалува цени, или агенција која вработува и отпушта, ако владата наместо демократски и пазарен амбиент гради имиџ дека пали и гаси и одлучува за се' во земјата и притоа се расфрла со милијарди денари народни пари како пијан милијардер, тогаш, во зорт заман неминовно ќе се појави „Аман“ да бара намалување на цените, работа, правда и подобар живот. Ете тоа е крајниот резултат од лажниот патриотизам и примитивниот популизам.

Како дојде до тоа. Отворениот ригиден став кон Охридскиот договор на премиерот Никола Груевски јавно изречен, донесе еднонационални популистички поени. Ама однесе многу поени на другата страна, не негови, оти негови на таа страна одамна нема, туку ги потроши тие на коалицискиот партнер. Постојаното потпалување на меѓуетничките огнови ја храни двоглавата ламја која строго по албанско-македонска линија управува со земјата. Ако Ахмети сам ги гасне свеќите на 11 годишнината од Охридскиот договор, ако соживотот се сведе на доктрина на трикови за давање и земање на права и поделба на власта по сфери на интереси на коруптивно владеење, салутирањето пред паднатите борци на ОНА или УЧК, сеедно, е само почеток.

Економијата и пазарното стопанство, како и демократијата, си имаат свои закономерности кои особено се чувствителни на интервенции од политиката, односно на државата. Кога владата со политички одлуки и со притисок одлучува колку ќе биде цената на житото, на лебот, на струјата, на парното, на тутунот, на грозјето... кога владата гради фабрики, споменици, кога врши пресија врз регулаторните комисии кои ја одредуваат цената на топлинската и електричната енергија по различни критериуми во зависност од политичката, партиската и бизнис припадност, а не од пазарот, тогаш тоа се вика волунтаристичко управување со државата кое нема врска со економските реформ�� и со пазарните правила. Владите се одговорни да создадат демократски амбиент, правна и стабилна држава каде законите важат подеднакво за сите. Тоа е првиот предуслов за вложувања. Владите не градат фабрики, ниту вработуваат, ниту одредуваат цени. Тие градат стабилно општество со надлежни институции кои самостојно одредуваат услови кои ги диктира домашниот и светскиот пазар. Водењето економска политика со државен интервенционизам кој не е во развојна функција, туку претежно е социјална помош резултира со „Аман“ и со антиреформски популизам. Владите кои се држат до економски реформи ги насочуваат буџетските инвестиции главно кон инфраструктурни објекти и повисок општествен стандард и се' она што значи поквалитетен живот на граѓаните. Штом власта влезе во забранетите економски зони со предизборни арбитражи, тоа значи панично збогум на реформите.

Прилепувањето на опозицијата кон популистичките барања за намалување на цените на струјата и парното, кон примамливоста на ефтини политички поени со вмровски квази патриотизам кон Албанците воопшто не и приличи и ја сместува во носител на калкулантски евтин популизам, кој е уште полош од примитивниот на ВМРО ДПМНЕ . Веројатно затоа во ДПМНЕ добро го препознаваат овој јазик и затоа се избезумени по последните настани кога пред нивни очи нивното најмоќно оружје почна да пука против нив.

Опозицијата ако трча на 100 метри јавајќи на националистичкиот бран во меѓуетничките односи и ако бара цените и натаму да се одредуваат во владините кабинети брзо ќе испадне од трката бидејќи соборувањето на ВМРО ДПМНЕ е маратон кој треба машки да се истрча. Тука не помага ни Усеин Болт, ни свети Болт. Туку само со чесна и демократска војна да се бара довербата за подобра Македонија.