Мислења

Излези и бори се!

Ивор Мицковски

Секој самосвесен човек во оваа земја доколку погледне длабоко во себе, ќе пронајде причина за бес, револт, причина за протест

Постои еден мал парадокс во однесувањето на Груевски во последно време. Човекот ги избегнува медиумите, тој ги критикувал и порано, но сега, едноставно, бега од нив. И што прави, се мобилизира и тргнува во нова авантура. Надвор, на терен. Груевски сам го крши виртуелниот свет на Груевски? Господарот на медиумите, човекот што живееше од рејтинг и за рејтинг, тој што ја поистовети политиката со маркетинг, реши да излезе на улица и да се соочи со реалноста. Реалноста беше сурова. Излезе со својот народ, со своите војници и доживеа дебакл, кој не само што го потврди крајот на една љубов туку и покажа сериозни организациски пропусти кај власта. Сега левицата, наследникот на масовните партии има шанса да му покаже на Груевски како се организира сериозен митинг и повеќе од тоа, еден сенароден протест. Левицата е таа што ќе го освојува медиумскиот простор, меѓу другото, затоа што за неа, за разлика од власта, тишината е последно нешто што и' треба. Но, вревата, понудата и акцијата на левицата нема да тргнува од екраните, напротив, таму ќе завршува.

Груевски следеше логика на комуникација - манипулаторска и популистичка, комуникација од дистанца преку ТВ-екраните. Тоа што тој и неговите го заборавија е дека кога комуникацијата ја диктира политиката, тогаш е тешко да се контролира таа. Дури и за оној што реално ја контролира. Зошто? Затоа што постојано и' се заканува и е во контрадикција со „демократијата на јавното“, едноставно, недостасува довербата.

Се' додека Груевски ја градеше својата лична приказна на успешен технократ, на економски преродбеник, на човек што прави, потпомогнат од залезот на иде��логиите и на масовните партии, неговата приказна изгледаше веројатна. Кога сите танкери му потонаа, кога остана само прост популист и политичар што јава на емоции, започна неговата демистификација. Сега тој ништо не работи, само зборува. На митингот - дебакл, покрај тоа што говореше во стилот на Кастро, најмалку 70 минути, забележливо беше како се пени и буквално се дере. Посилен сигнал дека самиот чувствува како неговата порака не допира и не е разбирлива, не постои. Најголемиот проблем на приказните создадени на ТВ-екраните е кога тие ќе бидат затемнети од некоја реална приказна. А такви во нашата земја ги има премногу. Сиромаштија, пропадната економија, здравство пред колапс, никакво образование, опозиција во подем, би можел да набројувам до утре. Кога реалноста ќе нагризе, нема приказна што држи, тогаш и најграндиозните лаги пукаат пред најбаналните вистини. Тогаш директната врска меѓу лидерот и неговите избирачи - гледачи се комплицира. Тогаш, конечно, реалноста победува пред нарацијата. Тука завршува виртуелниот спектакл. Добра ноќ, таго.

Сега кога го санкциониравме крајот на виртуелното, време е да кажеме како го замислуваме реалното или новата реалност, која Македонија и секоја индивидуа може да ја живее. Или барем како се стигнува до тоа. Отсекогаш сум бил ориентиран да верувам дека секоја промена, голема идеја или акција тргнува од индивидуата и треба да биде насочена речиси ексклузивно кон неа. Дури потоа доаѓа колективната свест, акцијата се претопува во култура, културата станува вредност или политика за повторно да се врати кај индивидуата како еден заокружен мисловен и реален процес. По тој круг, по тој истрчан маратон, напредокот е за сите, прогресот е сеопшт, добиваме побогато општество, подобра држава, пофункционален систем. За да ја направиме таа револуција, потребно е секој од нас да се преиспита, да погледне во себе, да си постави јасна цел и да тргне кон нешто ново.

Најстрашното нешто во едно општество е да се биде изолиран, да се биде обележан, да се носи некаков наметнат и понижувачки жиг. Оваа влада подели премногу такви жигови, направи премногу поделби, го навреди достоинството на премногу луѓе и на премногу категории. За сите нас е тешко сами да го подигнеме гласот, да излеземе од редот и да бидеме жртви на едно малцинство, кое се замислува мнозинство и кое се чувствува навредено затоа што има поинаква идеја од нас за тоа што е чесно и правилно. Денес треба да ни биде јасно, нема потреба да се затвораме во мали и импотентни групи и таму да го бараме сличниот. Здравите и вистинските луѓе на оваа земја се побројни, подобри, имаат повеќе причини и поголеми цели од оние што до вчера не' делеа. Не' делеа наспроти нашата волја, но не сфатија дека со таа поделба само тие се губитници и самите се изолираат од реалното општество. Затоа не постои подобар начин новото да почне со уривање на старото, а притоа сосема легитимно да се очекува од новото да понуди идеи, решенија, нови политики и визија за едно подобро општество.

Многумина политичари го повикувале народот на акција повикувајќи се на многу различни каузи, на различни виши цели, далечни од неговата секојдневна егзистенција. Овој пат, повикот што доаѓа од опозицијата го толкувам како повик кон индивидуата, затоа што секој човек е виша цел. Затоа што не сме народ се' додека секој посебен човек не се пронајде повторно, не се подигне со тоа што ќе го подигне својот глас, не излезе од општата резигнираност. Се' дотогаш не постои ништо поголемо или повозвишено што би можеле претходно да го направиме. Актуелната власт цело време ни зборува дека сме народ со исправена глава, со исправен грб и како тие не менувале кога вистината е дека само дополнително ги инхибираат народот и индивидуата. Јас сум сигурен дека секој самосвесен човек во оваа земја доколку погледне длабоко во себе, не мора да гледа околу себе, ќе пронајде причина за бес, револт, причина за протест.

И повторно ќе звучи како акцентот да е на паролите и на слоганите, кои ве повикуваат на акција, како што се правдата, слободата, подобрата иднина и слично. Мојот став е дека тие пароли се добри за мобилизација, за повик на протест, но, воедно, мислам дека нема поголема мотивација од тоа секој човек да го стави прстот на чело и да направи интроспекција.

Дури кога ќе се соочиме со себе, следува борбата со другиот. Многу е полесно да бидеме искрени со луѓето што ни се блиски, што ги гледаме секој ден, на кои им веруваме, но со кои заедно го споделуваме општеството базирано на стравот. Многу е пот��шко да сфатиме дека нашите лични чувства, нашите желби и стравови ги споделуваат многу други луѓе. Тоа се случува доколку сите тие луѓе ги видиме на исто место, со иста енергија, волја и надеж. Борбата со стравот само така се извојува, сите заедно и секој од нас поединечно.

Тоа што не смееме да го потцениме е силата на тој што треба да му се спротивставиме. Не смееме да ја потцениме реторзијата и притисоците, кои врз многумина ќе натежнат. Сите ние сме само месо. И токму затоа што стравот може да подели, ние ќе го искористиме за да не обедини. Нема да се водиме само од личниот пример и храброст, бидејќи храброста сама по себе нема никаква морална вредноста, таа не е доблест. Потребна е морална храброст и е потребна опозиција што се води според некакви вредности. Во спротивно, опозицијата е само празна черупка. И верувајте, ниедна опозиција, ниеден протест, ниедна состојба не треба да зависи од доблеста на оној што не' повикува. Секогаш тоа што ја определува оправданоста на протест е веродостојноста на една фактичка состојба, состојба, која навистина е неправедна и непотребна. Но, токму затоа и затоа што тој што ве повикува, ве повикува прво да се преиспитате самите себе, јас верувам дека огромно мнозинство од нашиот народ ќе ја најде причината, неопходноста зошто мора да се побуни, зошто мора да преземе акција и да протестира.

Демократијата, нашата состојба, претпоставуваат одредена граница, одредено ниво на толеранција. Таа граница одамна е помината.

(Авторот е политички аналитичар)