ЕДИТОРИЈАЛ

Експрес-лонец

Слободанка Јовановска

Светот станува голем експрес-лонец. Врие на Блискиот Исток, врие во Грција, вриеше во Шпанија а сега веќе и во Велика Британија. Колку и да немаат заедничко сите овие кризи, впечатокот е дека ниту една земја не може веќе да биде сигурна дека тоа што го гледа на телевизија, утре нема неа да и се случи. Некои самите брзаат во тој правец, повеќето ќе бидат колатерална штета на светските финансиски случувања. И британскиот премиер Дејвид Камерон стоел запрепастен пред телевизорот кога го гледал насилството во Велика Британија, прашувајќи се зарем е можно тоа што гори да е неговата земја, додека тој се одмара во Италија.

Британските медиуми безредијата ги нарекоа незамисливи но и неодминливи, иако главната тенденција е да се известува за нив како за вандалство кое нема врска со политиката. Тешко е сепак да се објасни дека излегле на улица толку многу луѓе само за да крадат и за да уриваат, и дека половина Англија е во хаос без никаква посериозна причина. Што е тоа што една ваква средена демократска држава со кредитен рејтинг ААА (сега подобар и од САД) ја доведе во ваква ситуација и може ли ваквата „експлозија“ да и се случи и на Македонија, колку и да се создава атмосфера дека нашата земја е атипична во се', па и околу овој тренд? Апсурд е дека настаните околу не ја тангираат и нашата држава и дека, благодарејќи на изолираноста, не стигаат до нас светските трендови.

Весникот „Дејли телеграф“ вчера оцени дека во Велика Британија живеат две нации (богата и пониска класа) и дека таквата социјална нееднаквост која постојано се зголемува, се следи со индиферентност од тамошната политичка елита. Дека твитер револуцијата во арапските земји и се случува и на оваа држава и дека за ваквиот обем на насилство не недостасувала причина туку само фитиљ. Дека состојбата ескалира со финансиската криза во светот, која испровоцира поголема невработеност и разни финансиски кастрења. Но, дека протестите се сепак симптом на поголема болест на британското општество, на фрустрации кои место да се решаваат се игнорирале или ставале под тепих.

Иако во Македонија нема исти фрустрации како во Велика Британија, тие се многу побројни и поопасни. Впрочем кредитниот рејтинг на Македонија не е во горната туку во долната половина, опишана како несигурна и шпекулативна. Велика Британија исто така нема кревки меѓунационални односи, нема партизација, нема невработеност од над 30 проценти, нема просечна плата од 300 евра, нема вакво ниво на корупција, нема малтретирање за пасоши, сини картони, катастарски потврди...Дури и медиумите не се во криза поради недостиг на слобода на изразување туку обратно, поради нејзина узурпација. Нема граѓани, како во Македонија, кои бараат начин како да избегаат и јавност на која никој не чувствува потреба да и даде отчет, а тешко неа ако го побара тоа.

Во Македонија фрустрациите не се кријат туку се санкционираат, а вентилот за да се испуштат на демократски начин опасно е затворен. Тој што не отворил Фејсбук и Твитер деновиве не знае до кое ниво веќе врие и нашиот експрес лонец, слично како Камерон деновиве чија земја од навидум најидиличните, падна кај нестабилните - побрзо и од акциите на светските берзи.