Мислења

Што се чека од Груевски и од Ахмети

Махи Несими

Време е во агендата на власта да се стави само една единствена точка: решавање на проблемот со името

Откако беа распишани последните парламентарни избори, кај сериозните политички аналитичари се наметна дилемата кои теми ќе преовладуваат на изборната кампања. Во потрагата по клучни теми несомнено е дека евроинтеграциите и членството во НАТО го заземаа првото место во ранг-листата. Сосема оправдано и очекувано. Но, сепак, тоа не се случи токму така. Оваа проблематика беше третирана како обична тема, без подлабока анализа за потребата од евроинтеграција, соодветен третман за промените што ќе настапат со започнувањето на преговорите, за нашата подготвеност за еден таков крупен чекор. Со еден збор, евроинтеграциите се спомнуваа само како нешто што посакуваме да се случи.

Таквиот однос на политичките субјекти кон оваа клучна стратегиска определба на граѓаните на Македонија, беше од познатата причина дека исполнувањето на таа желба нема да се случи без наоѓање решение на проблемот со името на државата. И без оглед колку се говореше за овој круцијален проблем, сите политички субјекти што настапуваа на изборите изјавуваа дека тоа им е напишано во политичките програми и ќе настојуваат да го исполнат. Имаше и такви што храбро изјавуваа дека проблемот ќе го решат во многу краток временски период. Главната опозициона партија се помири со потребата од одржување на референдум.

Албанските политички партии постојано изјавуваат дека тоа им е приоритет број еден. Со еден збор, сите посакуваат земјата да стане членка на НАТО и да почне преговори со ЕУ. А тоа сите значи и власта и опозицијата и народот. Во оваа земја досега се нема појавено никаква политичка групација, без оглед на нејзината моќ, која изразува несогласување со стратегиската определба. Нема ниту невладина организација што се спротивставува. Значи, станува збор за плебисцитарна желба и на граѓаните и на политичарите и на сите политички партии. Од независноста досега се нема појавено поколективно барање. Изборите се одржуваат со цел граѓаните да се изјаснат за понудите на политичките партии, а победник станува партијата чија програма ја прифаќаат мнозинството граѓани.

ВМРО-ДПМНЕ по трет пат ги доби изборите. Истото тоа се однесува и на нејзиниот коалиционен партнер ДУИ, кој, откако е формирана како партија редовно ги добива изборите во албанскиот електорат.

Во оваа пригода мора да се нагласи дека евроинтеграциските процеси датираат од осамостојувањето на земјата и не претставуваат некоја новоизградена стратегија. На оваа тема и со ветување дека ќе се направи се' за да се исполни желбата на граѓаните се добиени сите избори. Но, нема резултати. Оттука се поставува прашањето: кога ќе се реализира плебисцитарната желба на граѓаните? Одговорот веќе е познат за секого во оваа земја, како и на сите оние однадвор што расправаат на оваа тема. Треба да се најде заеднички јазик со Грција, со што ќе се реши спорот и земјата ќе стане тоа што сите го посакуваат.

Тргнувајќи од правилата за однесување во демократски општества, работите се сосема јасни. Носителите на власта се должни да ги исполнуваат желбите на избирачите. За жал, коалиционите партнери на нашата власт досега не успеаја да ја исполнат оваа желба. Власта се гордее со добивањето позитивно мислење за напредокот на земјата, но се' завршува на тоа. Медиумите секојдневно ни лиферуваат изјави на европски политичари или дипломати што со видна куртоазија ни делат пофалби што не произведуваат никаков ефект за нас. Во состав на сите изјави, некогаш во крајно извиена форма, некогаш многу јасно, ни се укажува на неопходноста од потребата за решавање на спорот со името. Меѓутоа, се добива впечаток дека нашите политичари, пред се', оние од власта, се однесуваат сосема рамнодушно и воопшто не се вознемируваат за сигналите што Европа ни ги испраќа секој ден. Напротив, не се ретки случаите кога одредени медиуми нашироко им ги отвораат микрофоните на сите оние што индиректно сугерираат дека ние треба да чекаме, да не попуштиме затоа што Грција е на тешки маки и ќе мора да потклекне. Таквите сугестии и совети, за жал, се крајно несериозни, штетни и поразителни за државата.

Македонија, како земја во центарот на Балканот, е класичен претставник на менталитетот на овој полуостров. Како основен белег на тој менталитет е односот на помоќниот кон послабиот, девалвирањето и омаловажувањето на непослушните, како и замолчувањето на оние што гласно и размислуваат и зборуваат за состојбите со кои не се согласуваат. Таквиот пристап е крајно погубен за сите, пред се', за самата власт, бидејќи во таква ситуација власта доброволно се откажува од помошта што и' се нуди. Таа се затвора во себе и станува заробеник на сопственото задоволство и потреба.

Самозадоволството на власта е најстрашно што може да и' се случи на една земја. За да се оневозможи тој процес потребно е носителите на власта да се преокупираат со нивото на задоволството на граѓаните. Како власта, така и сите политички партии се свесни дека задоволството на граѓаните воопшто не кореспондира со нивните очекувања. Сите се свесни дека без вклучување на земјата во евроатлантските структури не може да се очекува подобрување на вкупните состојби. Сите очекуваат власта поактивно и похрабро да се зафати со решавање на проблемот без кој нема евроатлантски интеграции. Владата и коалиционите партнери имаат обврска да ја исполнат плебисцитарната определба на граѓаните. Имаат одговорност кон нив.

Во овој поглед мора да се истакне дека од таа одговорност не може да се амнестира ниту еден политички субјект носител на власта. Од таа одговорност не може да се амнестираат ниту ДУИ ниту помалите политички партии, кои редовно се прилепуваат кон победничките партии како приврзоци. И нивното членство бара НАТО и ЕУ.

Севкупните состојби, и во земјава и во регионот, неминовно бараат активирање на сите механизми и на целокупниот расположлив потенцијал за решавање на проблемот со јужниот сосед и отворањето на перспективата на земјата. Во спротивно, што било да се изгради, било со што да се фали, власта, ќе нема со што да го покрие штетата што произлегува од бавното реагирање, од двоумењето, од избегнување на соочување со реалноста. Време е во агендата на власта да се стави само една единствена точка: решавање на проблемот со името. И повторно истата точка и само таа. Во спротивно, отворено ќе се поставува прашањето: дали власта сака евроинтеграции или не? Дали власта е подготвена и способна да го исполни барањето на граѓаните или не е?

Ќе биде од исклучителна важност и многу значајно ако ова прашање се поставува тивко и лежерно, на некоја чајанка на Груевски и Ахмети. Барем самите меѓу себе нека бидат искрени и чисти во сопствените преокупации. Народот веќе не треба да се праша, тој им даде благослов за се'. Ред е ветеното да се исполни. Отчет, од двајцата, се бара и по ова прашање.

(Авторот е публицист)