Мислења

Власта го скрои новото име?

Слободан Најдовски

Владата покажува дека е изгубена во простор и во време околу прашањето за спорот за името

Стана пракса од интервјуата за странски медиуми и изјавите на министрите и другите државни функционери, дадени при посета на македонските државни делегации во странство, да дознаваме што мислат нашите од власта за суштинските проблеми со кои се соочуваме и кој е нашиот официјален став за одредени важни прашања.

Минатата недела од изјавите на неколку клучни министри и други официјални државни претставници, од различни места на Земјината топка, македонската јавност дозна дека стратегијата на Владата е да побара зачленување во НАТО и во други меѓународни институции на нашата земја под привремената референца, поранешна југословенска Република Македонија. По ваквиот став на Владата паѓаат во вода сите досегашни критики за национално предавство упатени на адреса на сите актуелни и поранешни македонски политичари кои прифатиле прием на нашата држава под референцата, во која било меѓународна институција, почнувајќи од нашиот прием во Обединетите нации.

Но, за жал, веднаш стигна пораката од клучните меѓународни фактори и наши поддржувачи дека тоа веќе не е можно и треба да се работи на планот за конечно решавање на спорот со името. Оваа Влада, со погрешната стратегија во почетокот на својот мандат во 2006 година и наводната цврста положба во спорот со името и антиквизацијата, ја испушти од рака можноста за зачленување во меѓународните институции под привремената референца што за нас во овој момент беше најповолна варијанта. Критикувајќи ја дотогашната политика на претходната влада што успеа под референцата да добие кандидатски статус за членство во ЕУ, Владата себе си, но и на Македонија и' направи мечкина услуга.

Многу позначајна, но, од друга страна, и крајно збунувачка е информацијата во врска со името на нашата држава што дојде од интервју за еден странски медиум, на министерот за надворешни работи, Антонио Милошоски. Од споменатата информација може да се заклучи дека во Владата, односно во ВМРО-ДПМНЕ има коренити промени околу клучниот наш проблем, а тоа е наметнатиот спор од соседна Грција, околу нашето државно име. Според министерот Милошоски, ставот на македонската Влада, а со оглед на неговата висока партиска позиција и ставот на владејачката партија, е новото име на државата да важи од денот на влегување на Македонија во ЕУ. Поради чувствителноста на прашањето, би го цитирал доследно „затоа, треба двата процеса паралелно да се одвиваат,така што дури по официјалниот прием на РМ во ЕУ, би важело новото име“.

Од ваквиот став на Милошоски неоспорен е заклучокот дека Владата, но и најголемата партија во власта дефинитивно го напуштила непопустливиот став за промена на уставното име. Произлегува заклучок дека Милошоски и неговите сопартијци веќе не се на ставот дека треба да се зачува уставното име и не само што немаат против неговата промена туку тие можеби веќе имаат скроено и ново име, но само имаат проблем од кога да почне неговата примена во меѓународните институции. Тие не се против да влеземе во ЕУ под ново име, но само се плашат Грција да не не' блокира во текот на преговорите и покрај промената на името и затоа бараат одложена примена. Можеби овој став го имале и отпорано, но го криеле од јавноста.

На сите добро им е познато дека преродбениците не испуштаа прилика, а да не спомнат дека се чувари на македонското име. Но, сега е веќе јасно дека ниту го чувале ниту ќе го дочуваат. Ги чуваат само своите државни, функционерски позиции и колку повеќе го одолжуваат решавањето на спорот толку повеќе ја носат државата во понеповолна ситуација и ја оддалечуваат од евроатлантските интеграции. По се' изгледа дека актуелната власт ја чува Македонија, ама понастрана од ЕУ и од НАТО. Во чиј интерес е таквата политика на заложништво? Во наш сигурно не е. Власта покажува дека не им е до зачувување на името, туку бараат начин како да ја изведат промената, при што или би го оставиле тоа да го решава друг или, пак, ќе го решат на таков начин што ќе изведат божем референдум, но со однапред познат резултат, се' со цел само да ја намалат или да ја избегнат личната и партиска одговорност.

Од ваквиот став на министерот Милошоски, барем досега, не слушнавме да се огради никој од Владата или, пак, од партиите кои се во власта. Јасно е како бел ден дека ваквата изјава на Милошоски е наменета за да се испита расположението за подготвеноста на македонските граѓани колку е прифатливо едно вакво решение. Доколку има негативни реакции, што е за очекување, можеби министерот и ќе оди јабана во зависност од силината на реагирањето на јавноста. Затоа медиумите блиски до власта но и некои новинари ,,патриоти” се' уште ја премолчуваат, а некои само ја пренесуваат или му даваат позитивен пристап. Како ли само ќе се однесуваа доколку ваков предлог произлезеше од „предавничката“ опозиција. Отсега дефинитивно е јасно оти не е опозицијата таа што праќа сигнали до Грција дека во државата има политичари со омекнат став околу спорот, туку тоа е претставник на Владата и тие самите си ги намалуваат стартните позиции во преговорите.

По привидниот молк што владее по даденото интервју, останува отворено прашањето што е тоа што ги натера владините претставници за ваквите изјави. Дали имаат сознанија за лошо сценарио за нас, па сега молат за употреба на референцата или, пак, дефинитивно сфатија дека граѓаните ја препознаа нивната политика, која ја води земјата на слеп колосек и без решение на спорот нема иднина, па затоа глумат некаква наша конструктивност.

Со пристапот во последно време, Владата покажува дека е изгубена во простор и време околу прашањето за спорот за името и нашите евроинтеграциски процеси и дека имаат две стратегии, една за дома, а друга за надвор. Така кога се во државата, по селските чешми и калдрми, се чукаат по гради и изјавуваат дека нема попуштање од уставното име и по цена на лер состојба за ЕУ и за НАТО, а кога се надвор, пред странските дипломати, тогаш дури имаат предлог и за ново име и надминување на статус кво состојбата. Еднаш ја критикуваат референцата, а потоа ја бараат како со боринче и сакаат подолго да останеме под тоа име и таа повеќе не е срамна, како што милуваа да ја нарекуваат порано. Ги кажуваат црвените линии на јужниот сосед, а за нашите ниту да гукнат во Советот на Европа. И во поранешни мои колумни сум пишувал дека клучната улога во решавањето на спорот, во догледно време ја има ВМРО-ДПМНЕ, без разлика дали е на власт или опозиција. Но, наместо да им се праќаат пораки на македонската јавност преку министерот за надворешни работи, за да се испита пулсот на граѓаните и да се губи времето со барање за прием под привремената референца, треба конечно да се соопшти јасно и недвосмислено ставот на Владата и ВМРО-ДПМНЕ. Нашите владини претставници наместо да искажуваат задоволство од поддршката на нашите меѓународни пријатели за да ги смируваат своите гласачи, треба да го кажат владиниот одговор и на вториот дел од разговорите поврзан со барањето на странците за решавање на спорот, а дури потоа членство. Треба да признаат за погрешната меѓународна политика, да преземат конкретни чекори, а потоа да побараат поддршка од опозицијата и да се изгради заеднички, државен став. Се' друго е само слаба глума и губење време.

(Авторот е поранешен пратеник)