ЕДИТОРИЈАЛ

Коj го пали фитиљот?

Гордана Дувњак

Сака ли некој Македонија да ја вовлече во нов воен конфликт? Можно ли е да се подготвува сценарио слично на она од 2001 година? Зошто, секогаш кога државата е исправена пред решавање на крупни политички прашања, растат тензиите на безбедносен и на меѓуетнички план?

На овие и на многу други дилеми што се јавуваат деновиве по последните инциденти во Блаце и во Радуша, кога полицијата заплени поголеми количества оружје и имаше човечки жртви, се' уште нема прецизен одговор. Зашто, како што тргнало, ќе излезе дека сега полицијата насила ќе собере повеќе оружје отколку што пред девет години доброволно беше предадено при помпезната акција „Неопходна жетва“. Тогаш на виделина излезе целиот крш, а од таваните и од подрумите беше изнесено целото расходувано оружје. Она за употреба беше вешто скриено и можеби зачувано за некои други времиња. Дали сега дојде тоа време? Или одамна е поминато, бидејќи битно се смени регионалниот политички контекст, во кој Албанија веќе е земја-членка на НАТО, а Косово, пак, независна држава.

Навистина е тешко да се даде валиден одговор за она што се случува во последно време, а без да се навлезе во полето на некакви мрачни сценарија и заговори. Станува ли збор за контролирана нестабилност, фингирана криза или, пак, за нова сериозна закана за македонската кревка демократија. Затоа што сознанијата на просечниот македонски граѓанин, главно, доаѓаат од медиумите.

Тој нема увид во разузнавачките информации од теренот. Не знае што се случува во тесните политички кругови и колку е стаби��на владината коалиција. Се' уште тешко се дешифрира кој стои зад пронајденото оружје. Колку навистина го има, кој го распоредува или крие на македонска страна. Дали инцидентите ги прават маргинални криминални групи или, пак, станува збор за организирани екстремистички сили, што се некаква продолжена рака на одредени сили во двете земји. Или, пак, се луѓе што се незадоволни од развојот на настаните во земјава, но и од динамиката на спроведување на политичката агенда на власта. Не попусто велат дека она што една будала може да го растури, не може сто паметни да го поправат. Зашто доволна е само една искра за да се запали фитиљот.

Факт е дека тензиите подолго време се загреваат како експрес лонец. А, актуелната политика немаше соодветен одговор! Политичкиот дијалог го разбра како празна јази��на флоскула без содржина. Затоа не случајно почна да расте незадоволството од нерешавањето на некои прашања, од кои, рака на срце, некои беа и нереални. Но, не треба да се заборави на серијата мултиетнички провокации, нерешавањето на хашките случаи, неснаоѓањето на ДУИ во владиното партнерство. А, најмалку арогантниот однос на ВМРО-ДПМНЕ, која мисли дека етничките прашања треба да се игнорираат. А, во исто време, ништо значајно да не се прави за решавање на прашањето за името или на планот на економијата.

Првата полицајка во државата, Гордана Јанкулоска, смирува дека „ситуацијата била под контрола“, а она што се случува на терен е доказ за ефикасноста на македонските безбедносни сили. Успешната полициска акција ја пофалија и меѓународните претставници.

Силна порака вчера пренесе и помошникот на Хилари Клинтон, Филип Гордон. Но, високиот функционер на американската администрација немаше кој да го слушне. Барем не оние што одлучуваат за иднината на оваа земја. Гордон мораше да се задоволи со средбата со шефот на државата Ѓорге Иванов и со опозицискиот лидер Бранко Црвенковски. А, по се' изгледа, најмногу имаше полза од гледањето со лидерот на ДУИ, Али Ахмети, кому деновиве му е прилично тесно во демократскиот костум. Во Скопје го немаше Груевски, кој требаше да му каже не само нему, туку и на целата јавност: умее ли да ги менаџира демократските процеси во државата. Ќе ги решава или ќе бега од проблемите?