Поддршка и пофалби, на што се должат?

Покрај ветена финансиска инјекција и гаранции од 250 милиони евра, Ставрески донесе во куферот од Токио и позитивни оцени од ММФ и од СБ за економските политики

Нина Нинеска-Фиданоска


Македонија веќе идната година ќе добие финансиска поддршка од околу 250 милиони евра од Светска банка, од кои 50 милиони долари директна кредитна буџетска инфузија, додека за 200 милиони евра СБ ќе и' даде гаранција на Македонија. Ова на крајот на минатата недела од Токио го соопшти министерот за финансии Зоран Ставрески по разговорите со високи претставници на Меѓународниот монетарен фонд и Светска банка.

Покрај ветената значајна финансиска поддршка, што уште повеќе добива на тежина во време кога Европа ја тресе голема должничка криза и земјите се' потешко добиваат средства на пазарите на капитал, Ставрески во својот куфер од Јапонија донесе и куп пофалби од меѓународните финансиери, како што рече, за здравите економски политики што ги води Владата. Од ММФ и СБ изразиле задоволство како земјава се справува со европската криза. „Особено од нивна страна беше потенциран фактот дека одржуваме ниско ниво на буџетски дефицит и државен долг, кои се едни од најгорливите проблеми во Европа“, изјави Ставрески.

Аналитичарите имаат различни гледишта за тоа на што се должат позитивните оценки од ММФ и од СБ и големата доверба што ја изразиле во економските политики на нашите власти. Од резерви дали до земјава навистина биле испратени толку оптимистички пораки, преку констатација дека во однос на други попроблематични држави навистина изгледаме „добри“, па до можноста нивната поддршка да има политички примеси, а со цел да се поттикне земјава побрзо да ги реши проблемите што ги има на патот на евроинтеграциите.

„Утрински“ вчера постави прашања до канцелариите на ММФ и на СБ во Скопје за тоа како ги оценуваат економските политики на земјава и дали сметаат дека буџетски дефицит од 3,5 отсто (на колку што го зголеми Владата за оваа и идната година) и јавен долг од близу 30 отсто од БДП се прифатливи за Македонија, а одговорите вчера не ги добивме до затворањето на весникот, па се очекуваат деновиве.

Слободан Најдовски, аналитичар кој ги следи економските состојби, вели дека тој со резерва ги прифаќа пофалбите што ги пренесе министерот.

„Убеден сум дека ако државава вака продолжи со задолжување и средствата се трошат за плати на администрацијата, за зголемување на пензиите и за враќање стари долгови, понатаму Македонија ќе се соочи со тешкотии во враќањето на долгот. Често се прават споредби со други држави, но е поважно колкава е моќта на државата да ги враќа долговите“, вели Најдовски, додавајќи дека за буџетскиот дефицит ММФ дипломатски ни укажа оти нивна препорака е ниво од 1,5 отсто од БДП.

Најдовски има уште едно размислување за големата финансиска и морална поддршка од ММФ и СБ. „Сметам дека, и покрај тоа што се финансиски организации, и ММФ и СБ, во нив има и политика. Односно, дека можеби во нивната поддршка, заедно и со извештајот на Европската комисија, има и примеси на создавање клима за поттикнување на нашата земја на решавање на проблемите што стојат на патот на нашите евроатлантски интеграции“, вели Најдовски.

Универзитетскиот професор Ванчо Узунов објаснува дека меѓународните институции ги гледаат макроекономските показатели, според кои ако се направи споредба со некои други земји кои се со потешки проблеми од Македонија, „ситуацијата навистина не е трагична, добро се раководи, а можела да биде полоша“. „ММФ и Светска банка не гледаат за што се потрошени парите од задолжувањата. Но, според мене, проблемите во земјава веќе појасно ќе се видат во 2015 година, а можеби и порано. Односно, дека не е битна само статистичката слика, туку долгорочното враќање на кредитите, што ќе се случува во иднина“, вели Узунов. Според него, кредитот од СБ е 50 милиони долари, а за другите средства за кои ќе се задолжиме само даваат гаранција, но нив во иднина повторно ќе треба да ги враќа земјава. „Пред пет шест години и Грција не беше лошо оценувана, но еве сега во каква ситуација се наоѓа. Мислам дека и ние ќе дојдеме во тешка состојба, но сега не сме“, објаснува овој експерт.