Името станува формален услов

Брисел ќе побара спорот со Грција да се реши во раната фаза на преговори со Унијата

Слободанка Јовановска


Македонија денес ќе добие четврта писмена препорака за преговори од ЕК, придружена со една усна - дека за консолидирање на реформите во земјата Грција треба да дозволи таа да биде последна, односно земјата да добие датум за преговори. Наградата нема да биде без цена, бидејки висок функционер на ЕУ вчера соопшти зад затворена врата дека името формално станува услов за Македонија, нешто што не го кажуваа досега. Иако извештајот ќе се објави денес попладне, оваа најава веќе е официјализирана, така што не треба да се очекуваат изненадувања, освен како и претходните години да се пребројува дали и колку ќе биде употребена придавката македонски и каква оценка ќе ни напише ЕК за реформите, од единица до петка. Вчера од дипломатски извори од Брисел стигна веста дека ЕК ќе бара преговорите на Македонија со ЕУ да почнат, а проблемот со името да се решава паралелно, со услов да биде решен во раната фаза. Тоа значи дека Македонија ќе добие и рок за преговори, и рок за решавање на спорот, со барање ова второто да се случи без одлагање и што поскоро. Тоа треба да биде цената на дијалогот на високо ниво што го прифати Македонија и цената на најновата препорака, но останува да се види дали во декември таквото политичко сценарио ќе помине на самитот на земјите членки на ЕУ, вклучувајќи ја и Грција.

Првпат годинава во сенка на позитивните вести ќе паднат во втор план критиките за неостварените реформи и препораките, а тие ќе бидат многу важни за натамошниот процес на евроинтеграција на Македонија. Хрватските медиуми таквите препораки ги озаглавија како заповеди, а таква тежина тие ќе имаат и за нашата Влада. Според Стратегијата, која како придружен документ на извештајот ќе се дистрибуира денес, а веќе е достапна за јавноста, Владата ќе мора да се фокусира на неколку нешта.

- Првото е јакнењето на слободата на изразување и на медиумите што според ЕК ќе остане цел во фокусот на нивното интересирање.

- Второто е соодветно функционирање на институциите кои се неопходни за демократско владеење и за правна држава, нешто што ЕК го опиша како приоритет во „срцето на политиката на проширување на Унијата“.

- Третата задача е создавање силна рамка за борба против корупцијата, што го вклучува финансирањето на политичките партии, менаџирање на конфликтот на интереси, транспарентност во јавните набавки, веродостојна статистика на исходот од судските процеси против корупција и слично.

- Јавната администрација, според ЕК, ќе биде важен приоритет кај политичките критериуми и од неа ќе се бара поголема одговорност, ефективност и транспарентност пред граѓаните што ја плаќаат.

- Човековите права, а тука и правата на сексуалните малцинства ќе мора исто така да се приспособат на ЕУ-стандардите.

- Помирувањето околу воените конфликти треба да биде процес предводен од владата и политичките лидери, кои треба да креираат атмосфера за справување со минатото. Тие проблеми заедно со меѓуетничките односи и билатералните спорови, според ЕК ургентно треба да бидат одговорени. Притоа стои дека мора да се комплетираат процесите на обезбедување правда за воените злосторства, иако во случајот со Македонија таа тема ЕК може да ја смета за затворена со амнестијата.

- На економски план ЕК ја издвојува огромната невработеност со оцена дека разочараноста од социјална ситуација расте бидејќи граѓаните не можат да си ги дозволат веќе и базичните нешта, па како резултат на тоа бараат работа во странство. ЕК смета дека политичката волја за реформи во оваа сфера е слаба и дека начинот на кој се троши буџетот (во Македонија и другите земји) не придонесува за подобрување на ситуацијата.