Порталите ги затемнија екраните

Социјалните мрежи се бунтуваат против законските одредби за комуникација на интернет

Даниела Трпчевска



Три точки место статуси на „Фејсбук“, затемнети страници на најпосетуваните портали во земјава, остра дебата на социјалните мрежи „Фесбук“ и „Твитер“ за законските прописи кои се предлагаат за комуникација на интернет. Член 11 од предлог-законот за граѓанска одговорност за навреда и клевета, кој влезе во собраниска процедура, ја вжешти јавната дебата. Повеќето портали завчера на полноќ ги затемнија екраните, стравувајќи дека ако се усвои предложениот закон, на македонскиот интернет ќе му се случи тотален мрак.

„Не за цензурата! Приклучете се на акцијата за затемнување на македонскиот интернет, се само дел од пораките кои циркулираа на мрежите. Високите парични казни од 27.000 евра кои ќе треба да ги плаќаат провајдерите за содржини и коментари кои некој друг ги поставил на интернет, а се сметаат за навреда и клевета, според сопствениците на порталите не значи ништо друго – туку сигнал дека многумина од нив можат да згаснат.

„Нема никаква логика провајдерот или блогерот да биде одговорен за коментарите кои се поставени на неговиот сајт“, вели сопственикот на „Тајм.мк“, Игор Трајковски, портал кој презема стотици информации објавени од сите медиуми во земјава. Ако во некој од тие текстови има содржина што е навредлива, Трајковски стравува дека и тој би можел да биде казнет поради тоа.

Ќе се случи ли целосен пресврт во досегашната комуникација на интернет, кој граѓаните го доживуваат како простор за размена на мислења, коментирање и конструктивна дебата. Ќе станат ли социјалните мрежи „џубокс“ каде што ќе се постираат само песни и „лесни“ содржини за кои никој не би можел да понесе одговорност?

Според Филип Стојановски од фондацијата „Метаморфозис“, спорен е член 11 со кој се наметнува одговорност за „провајдерите на интернет-услуги“ во однос на тоа што го објавуваат нивни корисници, меѓу кои може да бидат и блогери, лица што оставаат коментари, членови на форуми... Со оглед дека тоа би било нерентабилно за провајдерите да најмат тимови адвокати и модератори кои постојано би ги чешлале содржините, ваквиот закон би можел да доведе до автоматско цензурирање меѓу граѓаните.

„Ако имаш твоја страница, ќе треба да ги исклучиш коментарите или да набљудуваш и цензурираш 24 часа на ден. Твојот веб-сајт лесно ќе може да биде исклучен секогаш кога некој ќе се пожали кон интернет-провајдерот, без судски налог. Твојот (интернет-провајдер) или кој било центар на моќ ќе одлучува кои страници ќе ти бидат достапни. Како провајдер секогаш можеш да бидеш тужен за содржината што ја објавуваат твоите корисници. Казната е 27.000 евра“, се вели во повикот што беше упатен од сопствениците на порталите за затемнување на интернет-страниците.

Затемнувањето на екраните е само првиот чекор што го презедоа членовите на интернет-заедницата во земјава. Тие најавуваат дека во идниот период ќе следат и други активности, со цел да се влијае пратениците да не ги усвојат спорните законски одредби кои се однесуваат за комуникацијата на интернет.