Мислења

Overdose

Петар Арсовски

Не е вистина дека немаме решение, туку дека не го сакаме, односно повеќе сакаме да останеме опиени

Еминем призна дека откако двапати речиси умрел од предозирање, прекинал да се дрогира. Се прашувам дали нација може да смогне капацитет, па да признае дека се предозирала на национал-патриотизам, со што би можела да почне некаква рехабилитација. Вака, бидејќи сме заглавени во психолошка фаза - порекнување, не можеме ни да признаеме дека имаме проблем, а камоли да почнеме да го решаваме.

Факт е дека во последниве неколку години дрогата на ксенофобичниот патриотизам метастазира и не' фрла во опијатски транс. Комбинацијата на загрозеноста на нашето поимање за македонскиот идентитет, поврзана со нужното решение на проблемот со името, заедно со засилената реторика на власта и подобните гласноговорници - новинари, создаде атмосфера во која сите се однесуваме како да сме дрогирани со лесни опијати. Разумот е победен, страстите и ниските нагони владеат, секој што не е „на доза“, ни е непријател.

Како нација, се навлековме на емотивните и лепливи фрази во стилот туѓо не сакаме, своето не го даваме, и многу лесно се предадовме на новооткриениот „rush“. За жал, како и секоја дрога, и овие ритмични и лесноизгоровливи фрази и чувства со текот на времето ќе остават горчлив вкус, како што светот околу нас ќе продолжи да живее, а ние ќе останеме заглавени во нашите халуциногени чувства. Паралелите се повеќеслојни: постојат неколку паралели меѓу оригиналната форма на зависност и нашиов етнопатриотизам.

Прво правило кај зависниците е дека дозата со тек на време мора да се зголемува. Така и кај нас, од рационални, конкретни проблеми, реториката на „партиотите“ брзо преминува на високо емотивни и лесно запаливи реченици, кои имаат цел да ја измолзат и последната молекула енергија од и онака заморениот електорат.

Второ правило е дека секој наркоман бара друштво. По истата логика и партиотите бараат партиоти и агресивно регрутираат и делат предавници ако некој не се согласи со нивната кауза.

Губитник од ова е, во крајна линија, идентитетот. Под притисок од сите страни, тој веќе зазема една аморфна форма, недефинирана суштина, па така може истовремено да биде и антички и словенски, и Гоцев и Александров, и нов и стар. Оваа несигурност е директен резултат на опијатот што дневно го добиваме како доза, кој не' тера да се држиме за замислениот идентитет како за сламка, наместо него, да го живееме низ секојдневна редефиниција.

Оваа реторика истовремено влијае и на политичкиот дискурс. Двете најголеми партии, кои се соочуваат со проблеми во сопствениот рејтинг, по навика повторно влегоа во своите конформни зони, и со тоа уште го намалија демократскиот дијалог. ВМРО-ДПМНЕ под притисок на проблемот со името и паѓачкиот рејтинг, наместо како во почетокот да се занимава со реални проблеми, сега повторно влегува во старата рутина и дели партиотизам и етнонационални лекции. СДСМ, од друга страна, притиснат од инерцијата на својот рејтинг, се врати на напаѓање, наместо на нудење решенија. Ова е поразителна политика за двете најголеми партии. Губитник е гласачот, кој сега мора повторно да евалуира меѓу понудените опции, и на крајот ќе мора да избере наместо по аргументи, по чувство.

Ова дополнително предизвикува и реално поделено општество. Словенски или антички, партиоти или предавници, сдсмаши или вмровчиња, во секој случај, биполарно поделени и спротиставени социјални групи, кои немаат суштински општествен дијалог. Под влијание на дрогата на реторика што дневно ја примаат, тие не можат рационално да пресудат и да сплотат околу една заедничка идеја, туку мораат да наоѓаат класно идеолошки принудени социјални групи, во кои ќе лажираат припадност: уште една навика на наркоманите.

На крајот, проблемот не е во политичарите, туку во нас. Не е вистина дека немаме решение, туку дека не го сакаме, односно повеќе сакаме да останеме опиени. Како што вели Amy Winhouse: „They try to make me go to rehab… I say no, no, NO!“

(Авторот е магистер

на политичка комуникологија)