Политичките прашања станаа безбедносна закана

Кому му одговара дестабилизација пред клучните одлуки за евроатлантската перспектива на државата?

Александра М. Митевска

Кој пука во пострамковна Македонија, како меѓуетничките односи стигнаа до стадиум кога повторно се доведува во прашање стабилноста на државата; кому му одговара дестабилизација пред клучните одлуки за евроатлантската перспектива на земјата?

Острата вербална војна во која влегоа партиите од власта и од опозицијата за тоа кој креирал сценарија за дестабилизација, а кој се однесувал несоодветно на безбедносниот момент, уште повеќе ги зголеми неизвесноста и напнатоста, по откривањето на бункерот на Скопска Црна Гора, раздвижувањата во пограничниот појас со Косово и обидите за оживување на митот за ОНА.

Фросина Ременски, професорка на Факултетот по безбедност, оценува дека откако ДУИ е партнер на ВМРО-ДПМНЕ, Владата, и покрај мораториумот на етничките прашања, не успеала да ги реши отворените државни прашања, како името или економскиот развој.

„Од почеток се знаеше дека ДУИ нема да има клучна позиција во власта, барем што се однесува на надворешната политика на државата, но тоа не е случај со улогата на оваа партија во парламентот, поради Бадентеровото мнозинство“, нагласува професорката. Ременски вели дека во редовите на ДУИ постои поголема група незадоволни членови, што се надеваат на решавање на нивниот статус како учесници во конфликтот од 2001 година и кои се подготвени за радикални дејства, со цел да се актуелизираат најавените прашања и по цена на нестабилност на нивната политичка опција.

Во друг контекст, како што наведува нашата соговорничка, ДУИ - соочена со својата немоќ да влијае врз одлуките и приоритетите на Владата - не покажува видна вознемиреност од настаните што се случија во меѓувреме, како оружјето кај Блаце, коминикеата, изјавите за неспроведување на Рамковниот договор. Така се создава атмосфера на опозициско дејствување во Владата, со цел однадвор, со активирање на заканувачките фактори, да се укаже на можна радикализација на состојбата или на можноста за напуштање на владината коалиција.

И аналитичарот Артан Садику смета дека при анализата на актуелната ситуација треба да се имаат предвид релациите меѓу политичките фактори, првенствено меѓу партиципиентите во власта.

„Кога партнерите во коалицијата не се искрени меѓу себе, се испраќаат лоши вибрации кон ’пониските слоеви’, така што може да се интензивираат тензиите на теренот. Затоа политичките фактори мора да се однесуваат одговорно и да не создаваат перцепција дека земјата е исправена пред нови безбедносни закани��.

Како што вели Садику, во принцип, никому не му одговара влошување на меѓуетничките односи и на безбедносната ситуација, ниту на политичките субјекти и на етничките групи ниту на државата и на регионот, особено во период кога сите се надеваат дека е на повидок решение што ќе ги оживее евроатлантските перспективи.

„Политичките фактори и медиумите го подгреваат чувството дека земјата се соочува со посериозни безбедносни предизвици и оти се влошуваат меѓуетничките односи. Сепак, мислам дека од овој аспект, барем засега, не се чувствуваат поголеми промени во секојдневието на обичните луѓе“, објаснува Садику.

Според професорката Ременски, причина за дестабилизација на политички, на економски и на безбедносен план може да биде и безизлезот во кој се наоѓа Владата, која е исправена пред многу тешки проблеми. „Власта е свесна дека граѓаните се потрезни од вчера и оти расте социјалното незадоволството. Се зголемува и притисокот за интензивирање на преговорите за решавање на спорот со Грција. Затоа власта би можела да се најде во ситуација да ги пренасочи приоритетите. Или, пак, може да се наметне потреба за формирање широка коалиција за надминување на отворените прашања, како спорот со името и барањата на Албанците“, прогнозира Ременски, додавајќи дека тоа би можело да претставува „посакуван излез“ за Владата, бидејќи ќе ја подели одговорноста со другите за прашањата со кои сега ја одржува популарноста и го храни национализмот.

Погледнато низ диоптријата на опозицијата, обидите за целосна вмроизација на општеството, наспроти незаинтересираноста на власта за меѓуетничките односи и за интеграциските процеси, се причините поради кои земјата се соочува со нови безбедносни предизвици.

Според логиката на власта, пак, три опозициски партии (што ВМРО-ДПМНЕ до вчера ги прогласуваше за недоволно релевантни) станаа фактори што се способни да креираат дестабилизација и така да се вратат на власт. Во таа насока беше и вчерашната изјава на министерката за внатрешни работи, Гордана Јанкулоска, која посочи „на Балканот се' уште има екстремисти и групи што се подготвени своите криминални мотиви да ги понудат и да ги спакуваат во рамки на нечии политички агенди“.

Јанкулоска порача дека нема да има никакво оправдување за овие лица и оти полицијата веќе докажала дека може да реагира на вистински начин и во вистинско време, со цел зачувување на мирот и безбедноста.

Откако СДСМ оцени дека премиерот Никола Груевски „влегува во филмот“ на неговиот претходник, Љупчо Георгиевски, реагираше Извршниот комитет на ВМРО-НП. Во реакцијата се наведува дека со пласирањето тенденциозни изјави за случувањата во 2001 година се потврдува дека Бранко Црвенковски и СДСМ во тој период не биле на страна на Македонија.

„Во 2001 година немаше никаков филм, туку реална војна со реални жртви и со реална опасност за Македонија. Факт е дека државата беше нападната од екстремисти од Косово, на кои им се придружија и екстремистите од Македонија. Факт е дека на таа агресија се спротивстави само тогашната Влада на Георгиевски. Факт е и дека Црвенковски во тој период комуницираше со командантите на ОНА, а единствено што го интересираше беше датумот за предвремени избори“, се нагласува во соопштението од ВМРО-НП.