НАЈНОВИ СТАТИСТИЧКИ ПОКАЗАТЕЛИ - Сиромаштијата и невработеноста рака под рака

Статистиката објави дека сиромаштијата во земјава лани изнесувала 30,4 отсто

Нина Нинеска-Фиданоска



Сиромаштијата силно притиска врз македонската популација, и како што сега стојат работите, изгледа нема намера да попушти.

Дури 30,4 проценти од населението во земјава живее во сиромаштија, или практично секој трети Македонец навистина тешко преживува, покажаа вчера објавените податоци на Државниот завод за статистика, кои се однесуваат за минатата година.

Експертите со кои вчера контактиравме не се воопшто воодушевени од фактот што показателот за сиромаштија покажал минорно намалување од 0,5 процентни поени, во споредба со 30,9 отсто колку што изнесувал во 2010 година. Напротив, тие потенцираат дека податокот е алармантен, и што е уште позагрижувачки, не гледаат надеж дека во иднина ќе се намали овој голем процент на сиромаштија. Дури, за оваа година очекуваат пораст на бројот на сиромашни, со оглед на тешката економска ситуација со која се соочува земјава.

Истражувањата на статистичарите покажале и дека најранливи се повеќечлените семејства, имајќи го предвид фактот дека 48,5 проценти од сиромашните живеат во домаќинства со пет и повеќе членови.

Стапката на сиромаштија кај невработените е 40,7 проценти, односно 46 отсто од сите сиромашни се невработени лица.

Од Статистика информираат и дека на бројот на сиромашни влијае и образованието на главата на домаќинството, односно 54,6 проценти од сиромашните лица живеат во домаќинства во кои носителот на домаќинството нема или има завршено најмногу основно образование.

Постојат и други загрижувачки трендови доколку малку подетално се разгледа соопштението од статистика. Тоа, на пример, покажува и дека има голем пораст на сиромаштијата кај бра��ните парови со деца, каде што од 28,9 отсто во 2010, процентот пораснал на 35,1 отсто. Или, кај младите луѓе, односно граѓаните до 39 години, ако во 2010 процентот на сиромашни бил 32,1 отсто, лани тој пораснал на 40,9 отсто.

Инаку, на веб-страницата на Државниот завод за статистика стои дека таа како појдовна дефиниција за сиромаштијата ја користи онаа на Еуростат, а која гласи дека „како сиромашни се сметаат лица, семејства и групи на лица чии ресурси (материјални, културни и социјални) се на такво ниво кое ги исклучува од минимално прифатливиот начин на живеење во земјата во која живеат“.

Шенај Хаџимустафа, универзитетска професорка, вели дека и покрај малото намалување, ситуацијата со сиромаштијата загрижува, бидејќи нема подобрување кај ранливите категории, како што се семејствата со повеќе членови, со понизок степен на образование, и невработените. „Исто така, сега поголем дел од испитаниците кажуваат дека нивната состојба станува полоша. Покрај тоа, најголем пораст има кај домаќинствата кои велат дека минимум средства што им се потребни за нормален живот месечно се 30.000 денари“, објаснува Хаџимустафа, додавајќи дека земјава има одлична стратегија за борба со сиромаштијата, но изгледа дека недостига работа на дело од страна на институциите за спроведување на таа стратегија.

Ваквите високи проценти на сиромаштија, според неа, ќе почнат да се намалуваат само доколку се ублажи стапката на невработеноста, бидејќи таа всушност има најголемо влијание врз сиромаштијата, покрај образованието и социјалната политика.

„Јас не гледам дека се преземаат квалитетни мерки за да се намали сиромаштијата. Треба да се дејствува на повеќе полиња за да се подобри бизнис-климата, што би ја зголемило вработеноста и тоа би влијаело на намалување на сиромаштијата. Но, ако се погледне буџетот, на пример, и како државата ги троши парите, нема премногу надеж дека ситуацијата ќе се смени на подобро, иако се трошат многу средства за социјални трансфери, но тоа очигледно не се квалитативни подобрувања“, смета Хаџимустафа. За годинава, со оглед на намалувањето на стопанската активност, професорката очекува дека ќе дојде до зголемување на процентот на сиромаштија.

Ванчо Узунов, универзитетски професор, смета дека благото намалување на процентот е очигледно последица на грешка во мерењата, но како многу побитен го смета проблемот што во земјава навистина се живее сиромашно.

„Не мора некој да мери за ние да знаеме дека има голема сиромаштија, тоа е премногу очигледно“, потенцира Узунов.

За категоријата сиромашни лица овој експерт смета дека Владата не се грижи вистински, односно преку реални политики и долгорочни мерки да им помогне да им се подобри ситуацијата, туку повеќе на нив мисли пред избори, залажувајќи ги со популистички мерки. На пример, бесплатното одење во театар, професорот го коментира кусо „Уште театар им недостига на тие луѓе“.

Узунов сака да ја разбие и теоријата дека доколку дојдат многу странски инвестиции во земјава, ќе се намали невработеноста, а со тоа и сиромаштијата. „Странските инвестиции не се решение за сиромаштијата. Дури и да дојдат, странските компании не вработуваат сиромашни неквалификувани или полуквалификувани работници, тие не се социјална работа, туку вработуваат квалификувани кадри, и ако треба ќе ги платат поскапо“, вели професорот Узунов. Тој резимира дека е неопходен цел сет економски мерки доколку државата сака позначајно да го намали процентот на луѓе што живеат во сиромаштија.

Инаку, само за потсетување, во 2007 година во земјава имало 29,4 отсто сиромашни граѓани, а во 2008 процентот бил 28,8. Во 2009 тој се искачил на 31,1 отсто, а во 2010 30,9 отсто од граѓаните живееле во сиромаштија.

Практично, Македонија во целиот период наназад никако не успева да се ослободи од најгорливиот проблем - сиромаштијата, а на граѓаните кои тоа најдобро го чувствуваат на своја кожа, не им е битно дали процентот е 30, 28 или 32 отсто, туку едноставно ги интересира - кога ќе почнат да живеат поубаво. (Н.Н.Ф.)