На Скопје му требаат прогресивни урбанистички идеи
За странските архитекти архитектурата не е нужно поврзана со политичките градежни иницијативи,
за нив е важна синергијата на градот и луѓето
Бојан Шашевски
„Идилична визија за постземјотресно Скопје имаше Јапонецот Кензо Танге, кој со своите урбанистички планови и метаболистичка архитектура ги направи најголемите градежни потфати во историјата на овој град. Сега, колку што можев да забележам, на градот му требаат прогресивни идеи, млади креативни умови, кои истовремено растат, се развиваат, макотрпно ги изучуваат и ги следат новите светски урбанистички трендови и култури. Знаете, Филип бил навистина моќен човек. Но, Филип е мртов илјадници години. Институционалното градење и потребата од индивидуално историско изедначување ги става во сенка оние што имаат навистина што да покажат во архитектонскиот свет“, рече искусниот германски архитект Алфред Јакоби, кој имаше интересно и интригантно предавање на првото издание на интернационалниот фестивал на архитектурата „Скопска недела на архитектурата“.
Јакоби с��ета дека Скопје моментно не се развива, а својата архитектонска кулминација градот ја имал во шеесеттите години на минатиот век. Сличен став имаат и другите архитекти, иако дипломатски избегнуваат директно да дадат критика за сето ова што му се случува на Скопје. „Луѓето овде се многу пријатни, гостопримливи и друштвени“, е културниот одговор на прашањето што мислат за нашиот главен град. Странските архитекти знаат да одговорат за локалните градби, згради и споменици, но по дополнителни потпрашувања.
Словенечкиот архитект Јуриј Садар ја потенцираше неопходноста од постојани дебати и активно учество на граѓаните за градежните и архитектонски одлуки во местата во кои живеат. „Скопје има потреба од јавни дебати, постојани разговори, споделување мислења, идеи и искуства помеѓу локалните граѓани и архитектите за изгледот на градот. Сите тие дишат заедно со градот, го сочинуваат неговото јадро и ги придвижуваат механизмите за негово проширување, развивање и урбанизирање според своите потреби“, објаснува Садар, кој е дел од познатото архитектско дуо „Садар-Вуга“.
Четириесетина светски архитекти, експерти по социологија на урбано живеење, ментори, студенти, граѓани речиси една недела беа обединети на интернационалната манифестација „Скопска недела на архитектурата“. Следејќи ги визиите за „Суперград“, тие безрезервно делеа искуства и говореа на јазикот на естетиката.
Освен редовните филмски проекции, ноќните дискусии, изложбата на неконвенционалниот урбанолог, професор, есеист, истражувач и писател Богдан Богдановиќ, наречена „Градот на иднината“, активна беше и мултинационалната работилница на студенти. Групи од различни земји си помагаа во креирањето на своите архитектонски проекти, кои денес ќе ги презентираат кај геодетската купола поставена пред Домот на АРМ. Игло-шаторот претставуваше своевиден белег на манифестацијата, место за дружба и разговори на учесниците на фестивалските денови.
Повеќето од странските, но и домашни познавачи на архитектурата говореа за мултивалентноста на оваа наука. На присутните на фестивалот им посочија дека архитектурата не е нужно поврзана со политичките градежни иницијативи, туку е важна синергијата на градот и луѓето, граѓаните и нивната социоекономска поврзаност, уметничките набои и филозофијата на постоење. Посочија дека граѓаните треба самите да ја креираат средината во која живеат. |
