Мое ќоше

Струшки котел

Ерол Ризаов

Во струшкиот котел клокоти Македонија

Секој час доаѓаат загрижувачки вести од Струшко и од Струга, светската престолнина на поезијата, љубовта и мирот. Струшките вечери во овие зимски дни станаа многу мрачни и тегобни, а и деновите се снеубавени и без светлина. Во струшкиот котел клокоти Македонија. Се подгрева, пак, на силен оган нашата мултиетничка чорба. Само што не зоврела. Тие што го запалија огнот подготвуваат и лута запршка. Жарта која постојано тлее под пепелта лесно се разгорува, а сосема не може да се изгаси никогаш. Не даваат чуварите на огнот што водат грижа постојано да гори омразата која еден ден ќе не' изгори сите сосе Татковината ни.

Добро ги знаеме меѓуетничките тензии на кои сме се изгореле повеќе пати. Доволно е еден пресилен збор, каква било навреда, кавга, улична или училишна тепачка, па да букне нетрпеливоста и омразата која лесно излегува од контрола. Секогаш по некаков националистички инцидент, главно, тие што го нарачале и направиле, мудруваат ли мудруваат и даваат рецепти за соживот со нивно зајре и со нивни зачини. Сеат отров на спортски натпревари кога лесно наведуваат еуфорични навивачи да пеат за клетите Шиптари или за смрт на каурите. Ги сатанизираат карневалските пародии на кои се исмеваат светите верски книги и обичаи, најинтимните чувства на другиот и поинаквиот, лесно се с’скаат учениците во училишните дворови на крвави тепачки, пијаниците да палат знамиња, а потоа кога ѓаволот ќе ја однесе шегата, работите тргнуваат без контрола со сквернавење цркви и џамии. Сето тоа шовинстичко ѓубре го разгоруваат медиумите и дежурните пожарникари и хигиеничари на чистотата на сопствената нација, вера и јазик, соопштувајќи авторитетно кој прв почна и кој е повеќе виновен. Разбирливо секогаш е виновен другиот. Тие се само воени подбуцнувачи добро познати од војните при распадот на Југославија и од воената криза во Македонија 2001 година.

Кога ја знаеме сите оваа чувствителност која не толку одамна однесе повеќе стотици животи и ја донесе Македонија на работ на граѓанска војна, има ли нужда да правиме камикаѕе-ризици со исмевање и карикатурални перверзии над Куранот, крстовите, знамињата, верските носии и други обичаи кои со векови опстојувале на овие простори токму поради големото внимание кон различниот од себе. Секогаш ме фаќа страв кога брзо се множат експерти за меѓунационални односи, верски обичаи, карневали, спортски натпревари и разни други сејачи на магла, објаснувајќи дека не е тоа што ние го гледаме со свои очи, туку тоа е исмејување на суеверието, примитивизмот, дека тоа, наводно, е еднакво застапено, во стилот лани за едните, годинава за другите, ама ланските се заборавиле, дека никој не е поштеден, дека тоа се високи дострели на демократијата, да се исмеваат светите книги и верата, да му се сквернават верските обележја и храмови да се навредуваат верниците. Да, тоа е веројатно така каде што има критична маса тоа да се поднесе и прифати со смеење. Во Македонија тоа не проаѓа и не проаѓало никогаш ниту во еден систем и уредување.

Откако се направија сите овие провокации на спортските натпревари, па се' до Вевчанскиот карневал немаше речиси ниту една осуда или најмала ограда, ниту од организаторите ниту од политичките партии, а немаше ниту една пријава за верска и расна дискриминација, или какво било вознемирување. Но, откако почнаа работите да излегуваат од контрола, стасаа осудите од граѓаните и од партиите. На екраните и на насловните страници излегоа големите познавачи на меѓуетничките односи да предупредат дека е опасно да се подигрува со чувствата на граѓаните од која било верска и национална припадност. Повторно ја откриваат Америка, нудејќи ни соживот, мултикултурно и мултиетничко општество кое го живееме со векови и многу подобро без нив и нивните совети.

И сега што мислите кој е виновен за последните инциденти на спортските терени, во Струга и во Струшко. Никој. Секогаш е така кога политиката ќе ги замеша работите. Тогаш се мобилизираат патриотите да ја бранат татковината од себе. „Тоа е нивното последно прибежиште“.

А, да не се на повидок избори. Да, ама овој пат рано почнаа активностите. Некој е многу уплашен и нестрплив.