ЕДИТОРИЈАЛ

Гробари на новинарството

Билјана Јовановска

Новинарите се отпуштаат поради партиска неподобност или непослушност. Професионализмот и исправениот ’рбет одамна не се на цена. Последните чистки во овдешниот медиумски простор покажуваат дека одделни куќи се во толку длабока и сериозна спрега со власта, па „подобноста“ единствено се мери и се премерува по успешните или недоволните успешните фалби за работата на владиниот кабинет. Се' друго е небитно и паѓа во вода.

Новинарскиот професионален ангажман го проценуваат луѓе од повисоки инстанции, а претпоставените - главните уредници и новопечени директори, послушно ги извршуваат непријатните наредби. Притоа, за тоа дали некој ќе се најде на улица, фрапантно, но така изјавил директорот на Канал 5, се раководеле од „апстрактни критериуми“! За жал, тоа е македонската медиумска реалност.

За две недели десетмина наши колеги останаа без работа, а за последната чистка во Канал 5 телевизија, прстот за упадот во професионалното новинарство отпуштените го вперија директно во Владата. Поточно, во премиерот Никола Груевски, кому во отворено писмо, без ракавици и онака директно в лице, една од отпуштените новинарки, Весна Ковачевска-Трпчевска, го соголи системот по кој власта ги врши притисоците врз новинарската фела.

Факт е дека секојдневно десетици и десетици наши сограѓани остануваат без работа. Но, директните мешања во тоа што ќе содржат информациите што и' ги пренесуваме на јавноста значат сигурно чекорење на државата кон тоталитаризам. А убивањето на демократијата нема да им донесе штета само на медиумите, туку на сите нас. Денес на едни, утре на други. Новинарите не се заштитени мечки, како што велат некои, ама кога веќе реагираме на сите девијации и беззаконија во општеството, зошто јавно не би проговориле и за нас. Никој, ама буквално никој од медиумите не може веќе да биде сигурен дека мечката нема да заигра и во неговиот двор.

Зарем не е притисокот ако Владата упорно игнорира одреден медиум кога станува збор за рекламирање на нејзините проекти? А веќе утредента се среќаваат со инспекторите, на кои, ете, преку ноќ им текнало да го чешлаат работењето на нивната фирма. За тоа што „неподобните“ воопшто не се носат на патувања што ги финансира Владата, сигурно не за шетање, туку за пообјективно известување од настаните, и да не говориме. Селекцијата е јавна.

Сопствениците или директорите на медиумите, кои се критички расположени, исто се под своевиден мониторинг. Од нивната отпорност кон пресии зависат и нашите иднини, но и иднината на општеството во кое треба да има демократски натпревар на идеи, а не да биде суров плацдарм за уште пос��рови партиски пропаганди.

На прислушкувањето на телефонските разговори новинарите отрпнаа, иако ни оддалеку не станува збор за нормална појава. Новинарската професија е најнезаштитена од кога и да е порано. Некогашните синдикатите не функционираат, новинарското здружение реагира млако и за чукнување на врата за поплаки единствено остануваат странските амбасади и меѓународната заедница, во поширока смисла. Тие се претвораат во наш ѕид на плачот, иако власта го толкува тоа како изнесување на валканите алишта надвор. Демек, тоа му штети на угледот на државата, а нивните посегања по слободното изразување се нормални!

Деновиве отказите им се делеа на новинарите (и на седуммина техничари) од Канал 5 и на колеги од агенцијата Макфакс. Од оваа Телевизија се слушаат најави дека решенија се токмат и за други наши колеги. Кој медиум ќе биде следниот? Ќе видиме, важно е дека поголемиот дел од новинарите ги поддржаа своите довчерашни колеги. За се' друго е полесно.