Омаж за Какојанис, режисерот на „Гркот Зорба“
Овој легендарен филм имаше седум номинации за „Оскар“, а освои три, иако не и за антологиската улога на Ентони Квин
Вчера на 89-годишна возраст во Атина почина грчкиот режисер Мајкл Какојанис (1922), кого светската публика го памети по легендарниот филм „Гркот Зорба“, во кој Ентони Квин ја оствари својата антологиска улога. Какојанис, кој во својата долгогодишна кариера режираше се' на се' само 16 филма, почина од срцеви и респираторни проблеми.
Филмот што ќе го направи големиот пресврт во неговата кариера и ќе направи да остане запаметен и запишан засекогаш во филмската историја е ремек-делото „Гркот Зорба“ од 1964 година. „Зорба“ е филм што може да се гледа во секое време. Тоа е такво остварување чие време, се чини, никогаш нема да измине. Голема заслуга за филмот има и одличниот кастинг предводен од Ентони Квин, за кого многумина поради овој филм мислеа дека е Грк, но и Ален Бејтс, Ирена Папас и Лила Кедрова. Филмот понесе дури седум номинации за „Оскар“, а освои три, за режијата на Какојанис, за адаптираното сценарио кое исто го потпишува Какојанис, но според романот на Никос Казанѕакис и за споредната улога на Лила Кедрова. Неверојатно, но Ентони Квин не доби „Оскар“ за оваа улога, за која ја доби британската „Бафта“ и уште редица други награди. Голема заслуга за успехот на филмот имаше и музиката на Микис Теодоракис, кој, исто така, не ја доби заслужената награда.
Овој филм е направен по романот за Алексис Зорба, кој, како што велат, е напишан според вистински лик. Филмот ја раскажува приказната за пријателството меѓу Зорба и еден воздржан Англичанец, правејќи фантастични карактери, низ кои е прикажан целиот менталитет и култура на двете земји. Сето тоа се преклопува со љубовта, со идеалите, но и со предрасудите на островот, со злобата и љубомората што ќе заврши со трагични последици, преземени како од некоја грчка трагедија. Но, Какојанис сето тоа така добро ќе го вклопи што „Гркот Зорба“ се претвори во култен филм, еден од оние со такви универзални вредности, чија големина не изминува со времето.
Какојанис (оригинално името му е Михалис Какогијанис) е роден на Кипар на 11 јуни 1922 година и неговиот успех се смета за најголем успех на некој режисер од Кипар. Но, интересно е дека тој овој успех никогаш нема да го повтори. Во 1983 година ќе направи мјузикл на Бродвеј базиран на филмот. А уште два пати ќе биде номиниран за „Оскар“ за странски филм за трагедиите „Електра“ и „Ифигенија“. Всушност, тој и најчесто ги филмувал грчките трагедии, а се смета за специјалист за делата на Еврипид. На Какојанис ќе му биде понудено да го режира филмот „Одблесоци во златното око“ со Елизабет Тејлор и Марлон Брандо, но, за жал, тој оваа шанса ќе ја одбие. Често работел со Ирена Папас, со која во 1971 ќе ја снима „Тројанка“, филмот што ќе им донесе награди на Папас, но и на легендарната Кетрин Хепберн. (С.У.) |
