Десетте личности што ја одбележаа 2010

„Утрински весник“ направи потесен избор на личности
што оставија печат со свои изјави или постапки

Соња Крамарска


Како и секоја друга година во Македонија, 2010 помина бурно и на моменти со експлозивни политички настани и изјави. Многу личности продефилираа на јавната сцена, кажаа убави и лоши нешта и си обезбедија место во меморијата на македонскиот граѓанин. Изборот на „Утрински весник“ падна на неколкумина ликови чии јавни истапи или постапки го привлекоа вниманието на јавноста и предизвикаа жестоки политички и експертски дебати.

Трендафил Ивановски, експретседателот на Уставен суд на Македонија речиси цела година војуваше со Владата и со Груевски. Како грев му го земаа укинувањето на финансиската стимулација на Владата до семејства со повеќе од две деца, скусувањето на рокот за лустрација наместо до 2008, до 1991, укинувањето на правото на пензионирање во МВР пред 64. година, укинувањето на измените на урбанистичкиот план на центарот на Скопје познат како „Мал ринг“, каде што влегуваа триумфалната капија, скулптурите на мостот „Око“ итн. Како сето тоа да не беше доволно, заминувањето на Ивановски во пензија е „овековечено“ со наоди на Комисијата за лустрација дека бил кодош во поранешниот систем. Жестоко се спротивстави, но не успеа во намерата да докаже дека не бил кодош, барем пред македонските институции.

Зоран Заев не издржа долго во анонимност по бурата околу неговото апсење во 2008 и аболицијата од Црвенковски. Со неодамнешната изјава во Валандово „да им кажете живи луѓе има да јадеме по тоа“, тој директно си обезбеди влез во категоријата личности на 2010. Заев рече и дека СДСМ ќе се врати на власт тимски поставувајќи свои луѓе „од хигиеничар до министер“.

Газдата на А1, „Време“, „Шпиц“ и „Коха е Ре“, Велија Рамковски, сосема неочекувано е личност што ќе ја спушти завесата на 2010, а веројатно, и ќе не' воведе во 2011. Од зад затворските решетки. Таму се најде поради одбивањето да го сврти курсот на телевизијата од опозициски во провладин поради што Груевски престана да го толерира неговиот незаконски бизнис. Државата го товари за затајување данок од 4 милиони евра. Рамковски по полицискиот упад во А1 во ноември, бизнисот привремено го замени со политички ораторство низ земјата заедно со Љубе Бошкоски, етикетирајќи го Груевски како „диктатор“ и заканувајќи се дека ќе му ја урне власта.

Министерката за култура Елизабеа Канческа-Милевска цела година е на тапет поради спомениците, кои се, всушност, дел од агендата на Владата, но под притисок на опозицијата, Груевски и' ги префрли нејзе како шефица на ресорот култура. Таа е новиот Паско Кузман на владината политика за експанзија на спомениците и други контроверзни градби претежно во центарот на Скопје поради што заработи и интерпелација од СДСМ. Министерката ја преживеа интерпелацијата, но не и судот на јавноста за уништената тендерска документација од проектот „Скопје 2014“ што и' донесе силен негативен публицитет и поени за опозицијата, која ја разоткри аферата.

Мартин Тренески, новиот македонски амбасадор во НАТО ќе ја менува политиката на НАТО кон Скопје. Барем така се изјасни во скандалозниот пристапен говор кон функцијата, со што најмалку еден месец не се симна од страниците на весниците и од телевизиските вести. Непосредно пред заминувањето за Брисел, тој побара од НАТО да го преиспита правилото на консензус при приемот на нови членки. Очекуваме во 2011 да дојдат и првите резултати од неговата (невозможна) мисија во седиштето на Алијансата.

Новиот претседател на антикорупциската комисија Илми Селами одигра активна улога во прекинувањето на практиката во ВМРО-ДПМНЕ да земаат плати и надоместоци од повеќе места истовремено. Тој го повлече чкрапалото и за „егзекуција“ на Ване Цветанов, директорот на Агенцијата за спречување перење пари. Поради својата агилност за случајот „Надеж“, се најде на црната листа на СДСМ. Својата непристрасност ќе треба да ја докаже и во случаите со досиејата за „Скопје 2014“ и најновиот предмет доставен од Љубе Бошкоски за директорот на Управата за безбедност и контраразузнавање и прв братучед на Груевски, Сашо Мијалков, кој не доставувал редовно имотен лист и не ја пријавил зделката со продажба на негова фирма во странство.

Александар Петрески, градоначалникот на Охрид од СДСМ влета на јавната сцена во моментите кога ние, новинарите, мислевме дека западнавме во монотонија. Замина на турнеја во Австралија во миговите кога поради интензивните дождови, дојде до зголемен водостој на езерото и можност од поплави. Неговата посета преку океанот доживеа силен публицитет, дури во неговата партија СДСМ од каде што налутено му порачаа да се врати.

За Ване Цветанов, јавноста поопширно дозна откако си замина од функцијата директор на Агенцијата за спречување перење пари. Со Груевски си разменија жестоки обвинувања како што може да си разменат „свои“ луѓе. По неговото разрешување, Цветанов е редовен гостин во проопозициските медиуми, пишувајќи колумни и одговарајќи на прашања на кои додека беше дел од владиното семејство, ниту во сон не би помислил да одговори.

„Груевски, престанете да се заканувате и да плашите врапци!“ Ова не е блоговска реторика на некој запален опозиционер, туку јавна прозивка на Весна Ковачевска-Трпчевска, новинарката што беше отпуштена од Канал 5. Нејзината експлозивна јавна преписка со Груевски и со Мартин Протоѓер ја изнесе на виделина сложената клима во која вирее македонскиот журнализам и поттикна многу дискусии во Скопје и во Брисел.

Спаска Митрова, од анонимна премина во сферата на познати имиња експресно земајќи бугарско државјанство за да се бори за старателство над својата ќерка, чиј татко е „само“ македонски државјанин. Пинг-понгот меѓу бившите сопружници, но и меѓу Скопје и Софија околу овој уникатен случај, и' обезбедија медиумска популарност на гевгеличанката Спаска Митрова, но донесоа и несоборлив доказ за човечката способност за манипулативност на која не е имуна ниту највисоката политика и дипломатијата. Мислиме на големата доза загриженост што ја искажа официјална Софија по повод овој провиден случај.