Откриен гробот на Александар Четврти

Дали е откриена кралската гробница на Роксана, сопругата на Алексадар Велики, и на нејзиниот малолетен син кој го носел истото име

Од нашиот дописник
Миркица Поповиќ



Атина - Се наоѓа ли во месноста Амфиволос во близина на грчкиот град Серез гробницата на првата сопруга на Александар Велики, Роксана?

Група грчки археолози кои работат на ископување во регионот имаат индикации дека можеби се на трагата на гробницата во која се закопани Роксана и нејзиниот син Александар Четврти, за кои според историските факти се знае дека биле погубени во овој предел. Во месноста е најдена гробница, чиј надворешен дел има обем од 480 метри со висина од 3 метри. Предниот дел на гробницата е од мермер што се користел само за гробници на моќни личности и благородници за разлика од гробовите на обичните граѓани кои се покривале со камен.

За целиот проект во Грција се гледа внимателно на случајот затоа што се' уште нема некаков солиден доказ дека се работи за кралската гробница на сопругата на Александар Велики.

Градоначалникот на Серез, Јоргос Војаѕис, за „Утрински“ објаснува дека од досегашните ископини се покажало дека мермерот што се наоѓа на предниот дел на гробницата е квалитетен мермер од Тасос, фино обработен што за археолозите е дополнителен индикатор, покрај грандиозната големина на објектот, дека е можно да се работи за гробница на важна личност, можеби и од кралската лоза. Како што потенцира, археолошките работи се во тек, но се' уште нема некаков артефакт што би ги потврдил сомневањата на археолозите дека ова е гробницата на Роксана.

Ископувањата се' уште се во делот надвор околу гробницата, а не внатре во неа, поради што се' уште е прерано и не може со сигурност да се каже дали се работи за гробницата на Роксана или, пак, за гробница на некој познат воин. Главниот археолог, Перистери, за грчките медиуми има изјавено дека не може да се каже ништо поконкретно затоа што сега имаат само некакви индикации, историски извори и приказни што се пренесуваат од генерација на генерација во регионот. Ископувањето во овој дел започнало летото 2009 година, меѓутоа било прекинато и повторно реактивирано ова лето. Тимот го предводи археологот и раководител на секторот за класични антички дела во Серез, Катерина Перистери, а според неа на археолошки ископини во овој дел во периодот од 1965 до 1985 работел археологот Димитрис Лазаридис.

Причината зошто постои сомнеж дека ова може да е кралска гробница се историските податоци дека Роксана била погубена токму во пределот Амфиволос кај Серез. Роксана била ќерка на поглаварот Оксијартис од Бактарија, регион во денешен Авганистан, а според податоците се омажила за Александар на 14 или 16-годишна возраст во 327 година пр.н.е. откако војсководецот го освоил и овој регион. Роксана го раѓа нивниот син Александар Четврти во Бабилон по ненадејната смрт на Александар Велики. Податоците што постојат за неа покажуваат дека ја убила втората сопруга на војсководецот, Статеира. Роксана и нејзиниот син се смета дека ја имале поддршката и заштитата од мајката на Александар, Олимпија. Меѓутоа, по убиството на Олимпија од страна на Касандар, основач на династијата Антипатриди, во неговиот обид да го преземе кралскиот трон, Касандар во 310 година пр.н.е. тајно ја погубува Роксана и тогаш 13-годишниот Александар Четврти во Амфиполис.

Како што се дознава, ископувањето моментно е стопирано поради недостиг од финансиски средства. Финансирање се бара од и Министерството за култура и од Министерството за Македонија и за Тракија, а некои грчки медиуми коментираат дека тимот ќе побара финансирање и од фондовите на ЕУ. Градоначалникот на Серез, Војаѕис, вели дека и општината и префектурата на регионот се обидуваат да помогнат да се најдат финансии за да продолжи ископувањето. Неодамна биле посетени и од министерот за Македонија и за Тракија кој ветил дека ќе се заложи да се помогне за финансирање на проектот. Војаѕис додава дека ова ископување е од исклучителна важност за регионот, кој е познат и по тоа што бил главна воена морска база и родно место на главниот капетан на морските воени сили на Александар Велики, чиј гроб се претпоставува дека е означен со познатиот Лав на Амфиполис. Доколку понатамошното ископување ги потврди сомневањата и надежите дека се работи за кралска гробница, според градоначалникот, ова значително ќе помогне за зголемување на туристичкиот интерес за регионот на Амфиполис и Серез.

Грчкиот весник „Етнос“ потенцира дека во гробницата во Вергина е најден детски гроб, за кој, исто така, постојат претпоставки дека е можно да е гробот на Александар Четврти, поради што се смета дека е потребна особена претпазливост и цврсти докази пред да се прогласи дека во Амфиполи се наоѓа кралската гробница на Роксана и нејзиниот син.