Мислења

Логиката на Црвенковски

Ѓорѓи Спасов

Иако македонското етничко единство изгледа застрашувачко и личи како „крајот на идеологиите“,основната амбиција на опозицијата е да ги направи патриотските прашања беспредметни за дебата во изборната кампања

Црвенковски изгледа долго проучувал зошто Груевски победува на изборите. По таквото проучување дошoл, веројатно, до заклучокот дека предноста што Груевски ја остваруваше до сега во изборната трка произлегува од неколку фактори. Првиот е дека мнозинството Македонци нема да гласаат за партија која остава простор за промена на името. Второто е дека не треба да му се остави простор на Груевски за манипулација во поглед на тоа кој ги штити подобро интересите на Македонците во однос на барањата на Албанците. И трето, дека СДСМ не треба да губи изборна поддршка ниту кај прашањата од областа на културниот конзервативизам, како што се сексуалната различност, па и улогата на црквата.

Чувството дека со манипулации на јавноста во однос на овие прашања Груевски веќе подолго време победува, а не со неговите економски и општествени реформи, веројатно кај Црвенковски и најтесното раководство ја зацврстило определбата да му се земат од рака клучните адути.

Затоа во однос на прашањето за името, СДСМ уште пред изборите во 2011 година излезе со определбата дека и тој не прифаќа промена на име која би го загрозила македонскиот национален идентитет и дека за кое било решение, кое ќе го договори која било влада со Грција, ќе мора народот да решава на референдум. Потоа, почна да ја повторува тезата дека Никола Груевски уште во Букурешт се согласил за промена на името „Република Македонија - Скопје“, што е потврдено и во писмото на Антонио Милошоски до Бан Ки-мун, а деновиве СДСМ прв излезе со барање да биде отфрлен меморандумот на Грција, кој ако биде прифатен, ќе значел однапред прифаќање капитулација по најпатриотското прашање.

Во однос на правата на Албанците, СДСМ систематски во Собранието го напаѓаше Груевски дека се пазари со Ахмети, односно прави трговија со македонските национални интереси. Го обвини Груевски дека не е вистински македонски патриот, бидејќи уште во 2008 година не го прифатил Законот за бранителите, а им дал амнестија на членовите на раководството на ОНА обвинети за злосторства против човештвото. Изјавува дека не верува во национализмот ниту на Груевски ниту на Ахмети и дека тие се договорени за слободно користење на националистичката реторика во своите кампуси за изборни цели. Оттука, СДСМ се обидува да докаже дека може да биде поголем „лажен“ националист од Груевски. Затоа, тој е упорен во поддршката на Законот за бранителите и определбата да не се прифатат какви било измени со кои би им се дале слични права на другите учесници во конфликтот, не гласа за споменикот на Хасан Приштина и тврди дека главниот проблем на Груевски и Ахмети е што тие како националисти нe ги договориле црвените линии кога ја составувале владата и тогаш заборавиле на обврските кон бранителите и кон борците на ОНА. Се' на се', национализмот на СДСМ е само обид да се оневозможи Груевски во изборната кампања да се прикажува како поголем Македонец од другите Mакедонци во опозицијата.

И во однос на третото прашање СДСМ и' угодува на конзервативната свест и оценува дека во време кога во нашево конзервативно општество мнозинството е против правата врз основа на сексуалната различност, тој не треба непосредно пред избори да ризикува со својот либерализам и да изгуби определен број гласови.

СДСМ решил веќе да не губи избори од Груевски чија политика се одржува на паролите: „Името не го даваме!“, „На Албанците не им попуштаме!“, „Грција е виновна за се'!“, а „Ние од ВМРО ги почитуваме Црквата и божјите закони!“,

Одговорот на опозицијата, засилена со Љупчо Георгиевски, е: „И ние ништо не даваме и ние ги почитуваме божјите закони“. Иако вака постигнатото македонско етничко единство изгледа застрашувачко и личи како „крајот на идеологиите“, се чини дека основната амбиција на опозицијата е да ги направи горенаведените горливи прашања беспредметни за дебата во изборната кампања.

СДСМ, изгледа, само го подготвува теренот да ги стави во центарот на вниманието на јавноста другите прашања од важност за развојот на Македонија. Веројатно СДСМ ќе сака да се говори за разликата во одговорноста при трошењето на буџетските пари. Колку пари се потрошени за споменици, барок и разубавување на градовите во услови на голема економска криза? Колку државата се задолжува и со пари од кредити ги обезбедува пензиите? Ќе докажува дека СДСМ градел автопати и енергетски објекти, а Груевски само патчиња, тротоари, гаражи и тениски терени.

Во врска со трошењето на буџетските пари ќе сака да говори за корупцијата, за наместени тендери и нелогични цени.

Ќе говори за партизирањето на сите национални институции, од полицијата до судството, и претворањето на политичкиот систем во еднопартиски „режим“.

Ќе говори за слободата на медиумите која исчезнала по укинувањето на телевизијата А1, за политичките затвореници, за загрозените човекови права и слободи и притисоците врз Уставниот суд, Советот за радиодифузија и партизираните регулаторни тела.

И најмногу ќе говори веројатно за сиромаштијата, невработеноста, социјалните разлики, високите сметки, отсуството на грижа на власта за најсиромашните, ранливите и најзагрозените социјални групи и етнички заедници.

СДСМ, веројатно, ќе се обиде да ја убедува јавноста дека и без Црвенковски и Георгиевски кои не биле заинтересирани за каква било функција во идната власт, има тим којшто овие прашања подобро ќе ги менаџира од сегашната власт и дека само промената на власта може да доведе до подобрување.

Дали тоа ќе му успее ќе се види на следните локални и парламентарни избори за кои е се' поизвесно дека ќе бидат истовремено, но не по желба на СДСМ, туку врз основа на политичка процена на ВМРО ДПМНЕ. Но, проблемот е што до следните избори има уште многу време. Пред тоа ќе биде декемврискиот Самит на ЕУ, на кој ќе се разгледува извештајот за напредокот на Македонија, во кој е констатирано дека треба да се реши статусот на учесниците и жртвите од конфликтот во 2001 година од двете страни. Пред изборите ќе биде и раната фаза од преговорите за членство во ЕУ, во која ќе треба да се најде решение за спорот со Грција. И пред тоа веројатно политичките партии на Албанците и нивните лидери, дури и ако не го запалат Собранието, ќе побараат нов договор за заедничките основи на живеењето во Македонија во согласност со нивната црвена линија. Сето тоа може да ја измести целосно сегашната математика и на Груевски и на Црвенковски. Тие сепак ќе треба да понудат решенија за горливите проблеми поразлични од паролите: Името не го даваме, на Албанците не им попуштаме и Грција е виновна за се'. Со Божја помош или без неа ќе мора да ги решаваат проблемите и тука мачоизмот или политичката итрина нема да им биде од голема полза. Тоа особено нема многу да и' помогне на опозицијата од која се очекува да понуди политичка алтернатива за земјата во однос на политиката на ВМРО-ДПМНЕ.

(Авторот е универзитетски професор)

Наш став



Објавувањето колумни и мислења од надворешни автори е одраз на намерата на „Утрински весник“ да биде влијателен глас на заедницата. Но, напоменуваме дека не се согласуваме секогаш со ставовите што ги изнесуваат нашите колумнисти, особено кога станува збор за лични дисквалификации, етикетирања без основа и извртување на контексти со цел да се наштети на други личности од која било сфера. „Утрински“ се оградува од таквиот речник и конотации и ги смета за непримерни во јавната комуникација.