Инцидентот во Лерин ги вжешти односите меѓу Атина и Скопје

Тенковите на грчката војска околу селото Забрдени

Македононското МНР остро протестираше за приведувањето на четворица новинари кај Лерин

Димитар Чулев

Остро реагираше Министерството за надворешни работи на Република Македонија вчера по информацијата дека грчките власти најпрво приведоа и по еденчасовниот апс протераа четворица македонски новинари кои во Грција се упатија да известуваат за најновите настани во околината на селото Забрдени каде што грчката армија изведува вежбовни активности, а во план е изградба на воени објекти. Уште минатиот месец жителите на овој крај беа вознемирени поради плановите на армијата кои доаѓаат во многу незгоден момент, а македонско-грчкиот спор околу името го достигнува својот врв на антагонистичко поставените позиции, а Македонците во Егејска Македонија се погласно се обидуваат на светот да му испратат порака дека грчкото општество не е монолитна нација туку дека во него постојат заедници чии културни, јазични, национални различности Грција не ги признава.

Вината на македонските новинари и телевизиски екипи била во тоа што биле забележани како снимаат терен во чиј кадар се појавува и противтенковско возило. Тие биле уапсени, им било наложено да ја напуштат територијата на Грција но откако тие сепак се упатиле кон селото Забрдени биле пресретнати од полициски единици и наложено им било да ја напуштат границата.

Александра Пападопулу, шефицата на грчката Канцеларија за врски, вчера во МНР беше повикана за да и' биде дадена протестна нота. Како што неофицијално дознаваме, шефицата на грчката Канцеларија за врски, по примањето на нотата изјавила дека новинарите бесправно снимале во воениот реон Лофос (Забрдени) и дека тоа можело да го прават само со посебна дозвола. Поради тоа, новинарските екипи со полициска придружба биле испратени до границата со Македонија.

Протестната нота ја врачил заменик-министерот за надворешни работи Зоран Петров, кој ја известил Пападопулу дека за инцидентот ќе бидат информирани сите меѓународни организации за човекови права и новинарски асоцијации, односно дека новинарите легално го пријавиле своето присуство при влегувањето во Грција и намерата да ги снимаат незадоволните Македонци во Грција, а не воени објекти.

Уште од понеделникот доцна попладнето имало полесно повредени, и континуирано се случуваат апсења и судири меѓу македонското население, грчката армија и специјалните полициски сили во селото Забрдени во северна Грција, веднаш до границата со Македонија, јави за „Утрински весник“ Јоргос Пападакис, новинар од Грција. Тој го опишува целиот тек на настаните што доведоа до инцидентите меѓу локалното население полицијата, а по обидот на Грција да изведе воени вежби во регионот на Леринско.


Александра Пападопулу, шефицата на грчката Канцеларија за врски, по приемот на нотата реагирала дека новинарите бесправно снимале во воениот реон Лофос (Забрдени) и дека тоа можело да го прават само со посебна дозвола

Сето ова почна кога тенкови и други оклопни возила на грчката армија се обидоа да минат низ македонското село и да стигнат на полигонот за воени вежби каде што планирале да изведуваат гаѓање со тешко артилериско оружје. Жителите на Забрдени, потпомогнати од луѓето од соседните села Овчарани, Баница и Горничево, го блокираа патот кој води до полигонот, барајќи да не се спроведува гаѓање со тешко артилериско оружје и вооружените сили да се повлечат од селото. На��есто тоа, пристигна специјалната полициска единица и со употреба на сила се обиде да го расчисти патот, апсејќи четири лица. Меѓу нив беше и претседателот на општински совет на Забрдени, Коле Митскопулос. Во следните неколку часа повеќе од 300 лица од соседните села дојдоа на местото и побараа моментално ослободување на уапсените и повлекување на тенковите и на специјалните полициски сили.

Вчера рано изутрината четворица беа ослободени (без да се поведе обвинение против нив), а на жителите им беше ветено дека нема да се изведува гаѓање од тешко артилериско оружје. „Бевме целосно изненадени. Минатата недела армијата пак беше тука, но, по брзата реакција на луѓето во Забрдени, тие си заминаа со ветување дека нема да се појават тенкови. Но, тие дојдоа за да извршат гаѓање со тешко артилериско оружје веднаш над нашите глави. Не можеме да дозволиме да се случи тоа, ова е навистина сериозна опасност за нашето здравје, никој не знае што содржат во себе тие проектили.

Слични протести за преместување на воените полигони за вежбање се случуваа низ цела Грција, но само тука имаше брутална интервенција на полицијата. Ова е како воена диктатура врз нас“, изјави Коста Тасевски, жител на Забрдени, за Еуроланг, асоцијација во која соработува Пападакис.

Спорниот воен полигон за вежба се протега практично на периферијата на Забрдени, многу близу до куќите и во средина на обработливо земјиште. За време на армиските вежби во изминатите неколку години, проектили случајно речиси и го погодија селото додека на локалното население со денови не му се дозволуваше да има пристап до имотот кој е во нивна сопственост. Значи, тие продолжија со барањата за затворање на полигонот. Армијата секогаш ветуваше дека нема да има гаѓање со тешко артилериско оружје, но на крајот не ги почитуваше тие ветувања, обидувајќи се да ги изненади жителите, како што беше случај тоа и овој пат.

Овој проблем, најверојатно, ќе добие меѓународни рамки откако минатата недела македонскиот премиер изрази загриженост во врска со ситуацијата на Македонците во регионот и ја повика Грција да ги повлече своите сили од полигонот, кој се протегаше веднаш на грчко-македонската граница. Според неофицијални извори, македонската Влада ќе испрати протестна нота до Атина и до Брисел. Вчераутро ситуацијата беше смирена, армијата вети дека нема да изврши гаѓање со тешко артилериско оружје, но некои жители и полициски единици се' уште се наоѓаат на таа локација.

Висок дипломат во врска со инцидентот што се случуваше завчера и вчера на пограничниот појас на Грција кон Македонија вели дека е евидентно оти „грчката армија звечка со оружје“. „Кои се причините за тоа е тешко да се каже, но ако е точно дека војската излегла надвор од касарните и дека со своите активности нанесува штета на имотите на обичните граѓани, тогаш апсолутно се работи за отворена закана кон Македонија“, вели за „Утрински весник“ дипломатот кој сакаше да остане анонимен.

Во МНР вчера објаснуваа дека апсењата на новинарите барем по три основи ги крши европските норми за однос кон луѓето од третата сила. Апсењето е кршење на човековите права и слободи.

Владата на Македонија вчера со кусо соопштение реагираше на разместувањето на грчки воени сили во северниот дел на јужниот сосед. Ова е второ соопштение поврзано со неразјаснетите маневри на грчката армија во регионот на Леринско во изминатиот месец.

„Нашата оцена“, вели Петрос Динцис, член на колективното раководство на Виножито, „е дека со демонстрирање сила од грчките власти во еден регион каде што многу добро знаат дека во него живее македонско малцинство и етнички Македонци властите испраќаат порака до жителите - дека немате право да изразувате македонски идентитет и немате право да зборувате за права што треба да ги имате. Молчете, зашто, во спротивно, може само да претпоставите што ве чека“.

Динцис смета дека не може да процени кој ќе биде натамошниот тек на настаните, меѓутоа многу е извесно дека Грција ќе продолжи со играта мачка и глушец, а тоа ќе го прави се' додека оваа држава и официјална Атина конечно не сфатат дека согласно со европските норми ќе мора да почнат да ги почитуваат човековите и малцинските права.