Лустрацијата ја прелеа чашата

Ќе биде ли Македонија земја во која секој некого кодоши и јавно етикетира?

Гордана Дувњак


Поранешниот пратеник и идеен творец на Законот за лустрација, Стојан Андов, е изненаден од новиот закон за лустрација, што го предлага ВМРО-ДПМНЕ. И покрај тоа што Уставниот суд се' уште не се изјаснил и е во сила времена мерка за стопирање на сите активности поврзани со лустрацијата, владејачката партија реши да не ја чека судската интервенција.

„Ова е сосема нов концепт, кој отстапува од оној што го договоривме и усогласивме при носењето на првиот закон. Разликата не е само во насловот, туку и во опсегот, како и во дефеницијата на кои категории граѓани се однесува. Лустрацијата нема да ги опфати само оние што се на јавни функции, туку сите функционери што имаат јанви овластувања“, вели Андов.

Што се однесува, пак, до идејата низ процесот на лустрација и проверка дали биле соработници на тајните служби да поминат и лицата што стекнале капитал во процесот на приватизација на претпријатијата, за Андов, тоа е тешко спроведлива идеја.

Тој вели дека овој закон има смисла само доколку се носи со консензус, зашто во спротивно се дискредитира и се претвора во оружје на владејачката партија за пресметка со опозицијата и со политичките неистомисленици.

И за професорката од Факултетот за безбедност, д-р Фросина Ременски, овој потег на власта е многу проблематичен.

„Новиот закон за лустрација кој треба да биде кулминација на уцената, линчот и рекетот, предвидува лустрирање и на озлогласените транзициски профитери кои според нарачателите на еден или на друг начин ќе треба да платат за „приватната сопственост над општествениот капитал“, пишува во својата најнова колумна и професорката од Факултетот за безбедност, д-р Фросина Ременски.

Според неа, циркусот е на сцена, останува да ја гледаме претставата.

„... Вртењето со прст и најавата кон оние што знаат дека биле соработници, но и оние кои се' уште не се свесни дека ќе бидат е порака која го отвара патот кон амбисот наречен квазилустрација и систематска кастрација“, додава професорката.

Предлогот на пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ за сосема нов закон за лустрација, опозициските партии вчера го квалификуваа како „неморален и обид на власта да ја продолжи борбата против неистомислениците“.

Опозицискиот СДСМ во предложениот закон гледа обид за нови конфронтации на власта со Уставниот суд, чии одлуки се негираат. Со тоа, велат од партијата, се продлабочуваат поделбите во општеството и се поткопува уставниот поредок на државата.

Законот е неприфатлив и за пратениците од ДПА . „Се претерува. Ако му даваш за право на секој граѓанин да прави барање за да лустрира друг граѓанин, што ќе се случи? Да бидеме практични, сите граѓани ќе почнат од нивните соседи и тоа ќе создаде омраза кај граѓаните“, нагласува Зиадин Села од ДПА.

Од Демократската партија на Албанците, го повторуваат веќе познатиот став дека не се против лустрацијата како процес, но се сомневаат дека новиот предлог на ВМРО-ДПМНЕ е искрен и со чесни намери.

Со предлогот што веќе им е поделен на пратеничките групи, меѓу другото се предвидува јавно објавување на имињата на соработниците во периодот од 1994 до 2006 година, како и можност физички лица да имаат пристап до информациите собрани за нив, на нивно барање или на барање на нивни роднини, вклучително и лица овластени од нив со полномошно заверено од нотар.

Пратеничката Силвана Бонева од ВМРО-ДПМНЕ изјави дека ваквиот модел на лустрација се бара и во последната резолуција на Европскиот парламент за Македонија,чиј известител е британскиот европарламентарец Ричард Ховит. Таа нагласи дека во подготувањето на овој предлог биле консултирани нивните коалициски партнери и ДУИ.

За донесување на законот е потребно да се обезбеди просто мнозинство од 61 пратеник.