Реплики

Босовите од „Топлификација“

Соња Крамарска

Низ кулоарите постои вистинско наддавање за тоа кои се главните акционери во друштвото кое немилосрдно ги пљачка скопјани

Додека за министрите кои доаѓаат и си одат пишуваме се' и сешто, има неколку луѓе во државава кои беа и останаа недопирливи. Босовите од „Топлификација“. Во јавноста се водат жестоки полемики за тоа кој министер колку сработил и дали ја злоупотребил својата положба, но за луѓето кои секој месец зголемуваат цени, не пишуваме речиси ништо.

Тие спокојно си живеат под дебела сенка, додека медиумите потрошија тони скапа хартија да ги опишат сите самоволија на ова акционерско друштво, чија единствена формула за успех се стотиците илјади скопски семејства кои немаат друг начин да се греат освен да се покорат на ќефовите на „Топлификација“.

Единствениот одговор со кој се штитат е дека се тие акционерско друштво со приватна сопственост и никој не може да го пробие бедемот на таа „приватност“. По се' изгледа ниту органите на државата задолжени за контрола над нивното работење.

Во општество како што е нашето успешните фирми се на удар, што и не е за пофалба. Кај нас да си успешен значи да си нечесен, односно дека успехот на фирмата е постигнат на начин што се коси со правилата во бизнисот. Тоа е перцепција против која треба да се бориме и да ја осудуваме. Но, „Топлификација“ според своето однесување дава знаци дека токму искористувањето на позицијата и нискиот степен на граѓански и потрошувачки права ги искористи за да се прикаже дека е успешна компанија. Всушност, акционерско друштво чии акционери се анонимни за јавноста, барем оние што се клучни играчи во фирмата.

Нејасно е како на една компанија која постои на јавна сцена и чии лидери се дел од елитно друштво блиско до политичките структури не им пречат секојневните приказни во весниците дека немилосрдно ја користат својата позиција за компаниско, а со тоа и за лично богатење врз грбот на илјадници семејства.

Во галеријата први луѓе на „Топлификација“ навидум нема ниту едно име кои би можело да ја заинтригира јавноста. Тоа е група колеги по професија, машински инженери, предводени од претседателот на Управниот одбор на АД „Топлификација“, Димитар Хаџи Мишев. Во тоа друштво се и неговите колеги по професија Ѓорѓи Ниневски, Ефтим Поцев, Христо Кировски, Дине Илиев, Александра Мароевиќ и Бисера Крстевска. Станува збор за генерациски блиски луѓе во петтата и шестата деценија од животот, кои несомнено имаат позитивен удел во работењето на компанијата. Но, ако тоа е на грбот на корисниците на нивните услуги, тогаш интересирањето на јавноста за нив е и тоа како оправдано. Нивниот мандат трае четири години, но нема ограничување за правото на реизбор, што значи некои можат да бидат и доживотно на функцијата.

Босовите од „Топлификација“ ниту во еден момент не се загрижија за кризите во снабдување со енергенси затоа што веќе имаат проверен рецепт. Тука е нивната Регулаторна комисија која им исполнува секоја желба, а тука се и скопјани кои ако сакаат да не премрзнат, ќе платат онолку колку што им бара „Топлификација“. Држава во држава.

„Топлификација“ има и Надзорен одбор, но колкава е неговата улога никој не знае. Низ кулоарите постои вистинско наддавање за тоа кои се главни акционери во друштвото. Вкупниот број на акции е 450 илјади, додека гласачки права има 2.758. Се лицитира со многу звучни имиња, а судејќи според тоа како се штанцаат високите сметки, тоа и не е далеку од вистината. Сите тие се комплетно анонимни за јавноста додека скопјани преживуваат ценовна агонија или премрзнуваат во неможност да ги платат астрономските сметки што им ги испраќаат босовите од „Топлификација“. Дале беса за молчење.

Одговорот дека „Топлификација“ е приватна фирма и како таква не подлежи на јавна критика и интерес за нивното деловно работење е целосно извртување на позицијата на приватното сопствеништво и релациите што една приватна компанија ги има со своите корисници. Злоупотреба од најсофицистиран вид, која може да се случува само во држава со неуредени внатрешни односи и каде што парата врти таму каде што бургијата не може.

Босовите арогантно велат дека тие се подготвени да го делат бизнисот со други компании кои ќе се пријават да ја работат таа дејност или ќе понудат алтернативни извори на греење, а всушност уживаат во немоќта на државата да понуди решение и да ги спаси граѓаните од нивниот де факто монопол иако компанијата се труди да се прикаже дека не е монопол.

Претседателот на Регулаторната комисија за енергетика, која дава зелено светло за ќефовите н�� „Топлификација“, Димитар Петров, вчера бесрамно кажа дека откажувањето на одделни корисници на парно греење значи дека сметката треба да им ја плаќаат оние што останале во системот на „Топлификација“. Односно, можат да умрат сите, само не и „Топлификација“. Ајде да видиме дали таква одредба е во согласност со Уставот и со граѓанските и потрошувачките права во оваа држава.

Шемата на оваа приватна компанија е веќе јасна. Прикажаа либерализација со цел да влезат конкурентски фирми и да падне цената, а всушност целиот бизнис го распределија на фирми кои се 100 процентно во нивна сопственост: Снабдување Исток, Снабдување Запад, Снабдување Центар и Снабдување на топлина ДООЕЛ. Се фалат дека се единствена таква компанија во регионот која извршила внатрешни реформи заради либерализација на пазарот. Колку е тоа во функција на корисниците - веќе гледаме.

Но, сето тоа не е возможно без соработка со државата. Ако Владата во најскоро време не се дистанцира од самоволието на „Топлификација“ и нивната очигледно спрега со Регулаторната комисија каде што членуваат луѓе блиски и до неа, ќе биде јасно дека целата операција за пљачкање на скопјани е со благослов од повисоко место.