Македонија заринкала кон НАТО

Алијансата се уште ја чека нашата тринаесетта годишна национална програма

Слободанка Јовановска



Министерот за одбрана Фатмир Бесими вчера имаше политичко крштевање во НАТО, каде што учествуваше на состанокот на Северноатлантскиот совет на алијансата. Иако МИА јави дека Бесими имал средба со генералниот секретар Андерс Фог Расмусен, од Брисел негираа дека се сл��чило такво нешто, така што, веројатно, средбата не била формална, туку во рамките на состанокот. Како и да е, Бесими го уверувал Расмусен дека Македонија очекува многу од самитот на НАТО во Чикаго идната година, нагласувајќи го значењето што го има полноправното членство за нас. Ова е прва вест по подолг период дека Македонија воопшто работи нешто во алијансата, освен успехот на амбасадорот Мартин Треневски во промоцијата на македонскиот ајвар во Белгија. Како што се дознава, Македонија доцни со месеци во подготовката на новата годишна национална програма за зачленување, која вообичаено се предаваше напролет, а сега не се знае дали ќе биде готова и до крајот на октомври, иако периодот на важење и е од 2011 до 2012 година.

Според она што се дознава, регуларната средба на министрите за одбрана и за надворешни работи на Македонија со Северноатлантскиот совет на алијансата, место во мај е презакажана за 18 овој месец. Неофицијално се тврди дека нашиот Комитет за интеграција во НАТО формално не се состанал две години, а во рекордната тринаесетта национална програма за НАТО Владата нема којзнае што да каже, од тоа што не го кажала претходно. Уште повеќе, во последниот извештај на алијансата за прогресот на Македонија се содржани повеќе критики, вклучувајќи ја и таа дека пари се трошат за непотребни работи на сметка на неопходната опрема, како што е проектот за отворање центар за обука на хеликоптерски пилоти што ќе чини 50 милиони евра, во ситуација кога земјата има само два оперативни хеликоптери, два на ремонт, а останатите девет „пензионирани“. Во извештајот, како што се дознава, стои дека се забележува широка политизација на општеството и дека тоа се рефлектира на институциите, дека има сериозни предизвици околу владеењето на правото, дека на многу од барањата на меѓународната заедница не било одговорено, дека се врши политизација на судските институции, притисок на судиите и се злоупотребува притворот за политички причини. Се проблематизира начинот на вработување и интеракцијата на полицијата со јавноста, а исто како и во ЕУ се бара точна статистика, т.е. бројка за рамковните и други вработувања во јавната администрација и квалитетен кадар, а не само квантитет.Околу опремувањето и модернизацијата на АРМ, забелешката на НАТО била дека фондовите се лимитирани и дека тој тренд во Македонија ги загрижува, споменувајќи го во тој контекст проектот со хеликоптерите.

За разлика од ЕУ, извештаите на НАТО не мора да се мерат од аспект дали се позитивни или не, но јасно е дека последниот од нив не е баш силна препорака за членство на Македонија. Официјално, од наша страна, како причина за доцнењето со програмата за НАТО се посочуваат изборите пролетва.