Мислења

Калимеро од нашата улица

Ѓорѓи Спасов

Сите партии во соседството што ја освоија власта не дојдоа на власт со ветувања од надворешната политика, туку со ветувањето дека ќе го спречат бесмисленото трошење на народните пари

Има едно прашање на кое опозицијата нема никогаш да го победи Никола Груевски. Тоа е прашањето за името и евроатлантските интеграции на Македонија. Секогаш кога опозицијата ќе го обвини Груевски за блокадата на Македонија во тие интеграции, тој го поставува прашањето: „А вие што би направиле? Би го смениле името?“ И тука завршува целата приказна.

Народот во Македонија знае дека во овој момент Македонија не добива покана за членство во НАТО, па и не може да почне преговори за членство во Унијата само поради тоа што не сме постигнале компромис со Грција за спорот околу името на нашата земја.

Доволен број луѓе се убедени дека намерата на Грција е со различното именување на Македонија во меѓународната комуникација да добие простор за оспорување на правото на нацијата да се нарекува македонска и јазикот да се означува македонски затоа што тоа според нив е крадење на нивната национална историја. Бидејќи доволен број луѓе во Македонија верува дека таквото инсистирање на Грција води кон опасноста, со наша согласност, да биде преименувана не само државата туку и нацијата и јазикот, тие со тоа не се согласуваат без некакви дополнителни гаранции, пред се' од САД, НАТО и ЕУ. А бидејќи Грција е членка на НАТО и на ЕУ во кои солидарноста со членките е поважна од правото или правдата за нечленките, тој спор станува многу тежок за решавање. За двете балкански нации, грчката и македонската, тоа е спор околу симболите, именувањата, историјата, па и територијата и има длабоко емоционално значење. Посредувањето во тој спор, дури и од страна на Обединетите нации, е речиси невозможна мисија и по 20 години сите вклучени преговарачи полека креваат раце од него.

Оттука, кога опозицијата ќе го обвин�� Груевски за блокадата во евроинтеграциите, тој само прашува: А зошто не го решивте вие додека бевте на власт ако е толку лесно? И кој е вашиот предлог за решавање на спорот ако ја добиете власта. Ќе го смените името?

Со постојаното обвинување на Груевски за нерешавањето на овој спор, опозицијата само го зацврсти него во свеста на избирачите како бранител на името и идентитетот.

Свесен за компликуваноста, па и нерешливоста на овој проблем, Груевски великодушно им ги препушти секторот за европски интеграции и Министерството за одбрана на ДУИ, а немаше ништо против Радмила Шеќеринска да го води националниот совет за евроинтеграции.

Кога минатата година, пред последните парламентарни избори, опозицијата сфати дека нема свој предлог за решавање на овој проблем, за да не биде обвинувана од Груевски дека е подготвена „зад грбот на народот да се согласи за промена на името“, запиша во својата програма дека „нема да прифати решение за тој проблем кое не би било прифатено на референдум од страна на граѓаните“. И благодарение на тоа можеби не помина толку лошо на изборите, како во 2008 години кога тврдеше дека за шест месеци ќе ја внесе Македонија во НАТО.

Ако опозицијата внимателно ги чита резултатите од испитувањата на јавното мислење, ќе сфати дека покрај тоа што веќе две третини од граѓаните сметаат дека работите во Македонија се одвиваат во погрешна насока, најголем дел од Македонците ја поддржуваат надворешната политика на Никола Груевски, во која има три константи. Ние сме за членство во НАТО и во ЕУ. Упорно се подготвуваме за тоа членство. Но не го даваме името.

Опозицијата е во право кога вели дека Груевски за време на својот мандат, со присвојување на симболите на античките Македонци, им дал дополнително аргументи на Грците за нивната непопустливост, но и' дал и дополнителни аргументи на меѓународната заедница да верува дека можеби Грција со право стравува од м��нополизацијата на тоа име од страна на Македонија. Таа е во право и кога зборува за Груевски како не се обидува низ деликатните методи на дипломатијата да го ублажи противењето на Грција, туку го инструментализира заради зачувувањето на власта. Опозицијата е во право и дека со речникот на Калимеро, Груевски се однесува како политичар чие единствено оправдување за неуспехот е што немало правда во светот.

Но тие потези и тој говор на Груевски не го дискредитираат во избирачкото тело. Напротив. Онеправданиот и измрцварениот народ посакува еднаш да може да покаже мускули на посилниот, со изградбата на споменици за инает, и еднаш гласно да опцуе. И тоа Груевски како човек од народот го прави сосема солидно. Тој за разлика од Црвенковски не сака да прифати дека оние што се надлежени за донесување одлуки се во право и кога грешат.

Но на крајот од денот се собираат резултатите. Вистинското прашање што треба да го постави опозицијата гласи: „Колку чини покажувањето на мускули“. И колку власта ја претставува Македонија, како цивилизирана држава преку гласното пцуење на Груевски поради неправдата која и' се прави на Македонија?

Опозицијата има интерес (наместо јавна дебата за методите на дејствување на Груевски во областа на надворешната политика, која одново ќе ја отвори темата за тоа кој е патриот а кој предавник) да објави дека, колку и да изгледа нереално, заедничка цел на власта и на опозицијата во Македонија ќе биде Македонија да стане членка на НАТО и да почне преговори со ЕУ под привремената референца. И со заеднички сили да се издејствува Грција врз основа на потпишаната Привремена спогодба и пресудата од Хаг, тоа да не може да го спречи. Истовремено, разговорите за разликите околу името да продолжат под покровителство на ОН колку што ќе биде потребно за изноаѓање решение. За опозицијата е важно да повтори дека во поглед на надворешната политика и името не постои разлика меѓу политичките партии и лидери во земјата. Откога елегантно ќе се затвори тоа прашање, опозицијата треба да ги отвори прашањето за трошењето на парите, корупцијата, злоупотребата на судството и слободата на медиумите во земјата.

Сите партии во соседството што ја освоија власта не дојдоа на власт со ветувања од областа на надворешната политика. Тие дојдоа на власт со ветувањето дека ќе го спречат бесмисленото трошење на народните пари. Дојдоа на власт со ветувањето дека секој што украл од народните пари и што ја злоупотребил функцијата ќе одговара и ќе мора да го врати украденото. Дојдоа со ветување дека граѓаните ќе бидат ослободени од стравот за политичко изјаснување, а новинарите и медиумите од притисок на власта. Дојдоа на власт со ветување дека оние со високи плати и профити ќе плаќаат повисоки даноци од сиромашните и дека ќе се обелодени кои се најбогатите луѓе во Македонија, како се збогатиле и колку данок плаќаат. Дојдоа со ветување дека за секоја потрошена пара од страна на власта ќе има јавен отчет и дека народните пари ќе се користат за корисни цели. Дојдоа со ветување дека ќе го ослободат бизнисот од рекетот на власта и ќе има повеќе пари за вработувања, плати и пензии. Дојдоа со ветување дека никој нема да смее да ја промени волјата на избирачите на денот на изборите преку закани, фалсификувања и купување гласови. Опозицијата таму кај што победи, едноставно ја смени темата.

(Авторот е универзитетски професор)