Едиториjал

Колку вреди гласот на диjаспората

Даниела Трпчевска

Колку авиони ќе треба да донесе лидерот на ДУИ, Али Ахмети, за да го освои Кичево? Колку гласови се потребни од дијаспората за да се прегрупираат гласовите кои ќе одлучат кој ќе седне во градоначалничките фотелји во март? Кој блок – македонскиот или албанскиот ќе успеат повеќе да го мобилизираат своето гласачко тело, кое ја напуштило земјава, за да се врати и да го даде својот „скапоцен“ глас на некој од кандидатите на изборните листи?

Ова се само некои од дилемите кои се наметнаа изминатиов период, откако делегација на Демократската унија за интеграција ја започна неколкунеделната европска турнеја за „будење“ на заспаната дијаспора во пресрет на мартовските случувања. Иако високи функционери на партијата се обидуваат да убедат дека на посетата не треба да се гледа како на предизборен маркетинг и манипулација со гласачкото тело во дијаспората, туку повеќе како на гест на добра волја за одржување на папочната врска со татковината, тешко дека ќе успеат во тоа.

Неофицијалните проценки се дека над 400 илјади македонски граѓани изминативе 20-тина години се иселиле во земјава, од кои само во земјите на Европската унија во моментов живеат околу 180 илјади со привремен престој. Не е за занемарување ниту бројката на оние кои што последниве години во пакет со семејствата заминуваат за Австралија, Канада, САД...

Според официјалните податоци на Државната изборна комисија, право на глас имаат 95.074 избирачи во дијаспората. Од нив, речиси 63 илјади ќе можат да гласаат, бидејќи го исполнуваат условот – поседуваат валидни биометриски документи. Дали повеќето од нив ќе го остварат правото на глас и дали партиите ќе успеат да го мотивираат своето гласачко дело за да допатува „со авиони“ во татковината, е битка за која допрва ќе се кршат копјата. Но, дека дека ниту една, ниту пак другата страна ќе седат со скрстени раце, сведочи и зголемената активност на Министерството за надворешни работи, кое до март идната година има полни раце работа и закажани термини во повеќе земји, каде со мобилни станици, ќе им ја олесни постапката на иселениците да добијат нови пасоши и лични карти.

Ако во наредниве неколку месеци уште 30 илјади иселеници добијат биометриски документи, тогаш бројката на гласачкото тело во дијаспората ќе достигне до една завидна бројка од речиси 100 илјади гласачи, која и тоа како може да биде пресудна за „освојувањето“ на одредени општини.

Зголемениот интерес кој дијаспората го покажува, особено последниве години за случувањата во земјава, нивниот се позасилен ангажман во политиката, ширењето на организациите кои даваат нова динамика на дејствувањето на македонската дијаспора во странство, се само еден од сигналите дека гласот на иселениците не само што не смее да се потцени, туку дека тој може да одигра и клучна улога, како на пример во општина Кичево.

Колку и да им изгледа на многумина пренагласено прашањето, дали „Кичево ќе биде наше или ваше“, се чини изборите во оваа општина ќе бидат избори за „се или ништо“, а кичевчани ќе бидат последниот бастион на кој ќе се тестираат меѓуетничките односи во државава.

Тоа го поврди и анализата на „Либерта институтот“ за можните резултати на локалните избори в година, откако кон Кичево ќе се припојат досегашните општини Зајас, Осломеј, Другово и Вранештица. Според анализата, македонските партии ќе освојат околу 6.000 гласа повеќе од партиите на етничките Албанци доколку се повторат резултатите од локалните избори во 2009 година. Институтот тоа со објаснува со фактот што излезеноста во општините со доминантно албанско население е многу помала од општините населени главно со Македонци.

Дека албанскиот блок ќе ја насочи сета своја енергија на оваа општина, и дека притоа максимално ќе се ангажира и „иселеничката машинерија“, покажуваат и изјавите на високи функционери на ДУИ, дадени изминатиов период. Тие „не знааат колкумина ќе дојдат да гласаат во Кичево“, но потврдуваат дека интересот е најголем токму за таа општина, затоа што овие локални избори се прва шанса да гласаат за Албанец градоначалник. Ваквите тези за можните резултати на локалните избори в година, отка��о кон Кичево ќе се припојат досегашните општини Зајас, Осломеј, Другово и Вранештица, само придонесуваат да расне вредноста на гласот на дијаспората.