Насловна

Заминувањето на последниот комунистички министер

Остана енигма што беше пресудно контроверзниот министер за правда, Михајло Маневски, цели пет години да биде човек од доверба на премиерот

Гордана Дувњак


Се одбројуваат последните денови од соопштувањето на имињата на новиот владин тим на старо-новиот премиер Никола Груевски, а актуелниот министер за правда, Михајло Маневски, се' уште неуморно работи на своите зацртани проекти. Агилен како и секогаш, склучува билатерални договори за екстрадиција, отвора нови судски институции, промовира законски новини. Секаде е присутен, патува, дава изјави, крои планови. Со елан и енергија на која можат да му позавидат неговите, неколку декади помлади колеги.

Но, тоа само ја дополнува сликата за 74-годишниот бивш обвинител, судија и антикорупционер. Личност што се доживува како политичар за сите системи. Ќе остане запаметен како последниот комунистички секретар за правосудство, но и министер со најдолг стаж во овој ресор во десничарската влада на портокаловите промени. Или, како што ќе напише во насловот наш колега во еден нед��лник: „Комунист во комитска одора“.

И додека се крои новиот владин „дрим-тим“, она што засега е многу извесно е дека ресорот правда преминува кај албанскиот коалиционен партнер ДУИ. Се враќа во рацете на партијата на Али Ахмети по цели пет години министерување токму на Маневски, кој на оваа функција беше вратен од пензија. Се' уште не е јасно кои биле мотивите на ВМРО-ДПМНЕ и лично на премиерот Груевски, така лесно да се откажат од овој важен ресор, кој е еден од врвните приоритети на македонскиот трнлив пат до ЕУ.

Дали е тоа жешкиот костен со четирите хашки предмети или, пак, намерата одговорноста за лошите состојби во судството да се префрли на некој друг? Се' досега, премиерот и лидер на ВМРО-ДПМНЕ, Груевски, упорно се оглушуваше на сите критики и забелешки на работењето на Маневски, устоличувајќи го свесно или не, во човек од негова најголема доверба.

Груевски трпеше јавни критики од домашната јавност, која го обвинуваше Маневски за афери, партизација, како и за грубо мешање во работата на судската власт. Но, и критики од меѓународните фактори, кои при секоја директна средба со премиерот, недипломатски го изразуваа својот став дека најголемата реформа во судството би била смената на Маневски.

Ваквите забелешки, па дури и фактот што токму Маневски е посочен со име и презиме во Извештајот за напредокот на Македонија за ЕУ, како претставник на извршната власт што врши директен притисок врз судската, не беа доволни за смена на најконтроверзниот владин член во поновата македонска историја. Груевски молчеше и тогаш кога се откри дека министерот за правда неколку месеци земал и плата и пензија, кога јавно им се закануваше на судиите, кога сите тврдеа дека брачниот пар Маневски врши бескрупулозен притисок врз третата власт, ги елиминира оние што им се неистомисленици или не им се по волја. Кога лично Маневски поведуваше постапки за разрешување судии (случајот Виолета Дума), кога кумуваше на смени, го држеше под контрола Судскиот совет. Како минуваше време, така растеше уверувањето во јавноста дека Груевски, а не обратно, е должник на Маневски, штом толерира такво однесување, доведувајќи го во прашање дури и сопствениот рејтинг.

Запрашан како го оценува својот мандат и што планира да прави по завршувањето на функцијата, Маневски одговара резервирано. „Не е мое да го оценувам сопственото работење, но со оглед на моето долгогодишно искуство во правосудството, сигурен сум дека ќе помагам таму каде што од мене ќе се бара тоа“, вели Маневски во изјавата за нашиот весник. Впрочем, владејачката гарнитура не се откажа ни од услугите на неговата сопруга. Скопската апелациона судијка, Филимена, веднаш по пензионирањето е ангажирана од шефот на државата, Ѓорге Иванов, како прв човек на Комисијата за поплаки при неговиот Кабинет.

Маневски тврди дека не сака да се фали за сработеното, но затоа цело ова време обилно ја користеше секоја прилика да докаже дека реформите во судството почнале во 2006 година. Од моментот кога тој стана министер за правосудство. Кажува бројки колку судници биле реновирани, колку нови институции се отворени, зборува за драстично намалување на бројот на предмети ви судството, за информатичка револуција во судовите.

Експремиерот Владо Бучковски, кој важи за најголем критичар на Маневски, но и најголем виновник, за огромната моќ што ја доби министерот за правда со уставните измени изгласани во негово време е скептичен во однос на перспективите на третата власт.

„Си заминува најлошиот министер за правда, но ќе останат неговите проекти што ќе треба допрва да се имплементираат во текот на наредните две години. Сметам дека задачата на новиот министер за правда воопшто нема да биде благопријатна, бидејќи сите тие лоши решенија внесени во казненото право, изборот на судии, треба да се применат“, вели Бучковски. Тој е убеден дека нема битно да се сменат состојбите со доаѓањето на новиот министер, но повеќе од сигурен е дека доаѓа период на извесна релаксација во судството, кое нема да биде изложено на толку притисоци.

Исто како што тоа еднаш го направи од собраниската говорница, Бучковски и сега јавно признава дека згрешил кога застанал зад решението министерот за правда да биде по функција член на Судскиот совет и на Советот на јавни обвинители. „Ниту јас ниту експертите не можевме да замислиме дека тоа може да се случи во олкав обем“, додава тој.