Насловна

Ќе направи ли Груевски сто чекори?

Премиерот е исправен пред тешки одлуки, дипломати го охрабруваат: „Сега е момент да се реши името“

Оливера Војновска


Лидерот на десницата, Никола Груевски, многу скоро ќе застане уште еднаш на чело на македонската Влада. Откако ќе поминат миговите на честитки и на славење, старо-новиот станар на „Илинденска“ ќе го дочекаат истите нерешени проблеми како пред три години: спорот за името, интеграцијата во ЕУ и во НАТО, сложената економска ситуација, долговите, сиромаштијата, безработицата... Груевски ќе треба да носи тешки одлуки. Во тој правец го охрабруваат и странските дипломати, укажувајќи дека трет пат едноподруго го добива мандатот од граѓаните. Но, дали премиерот овој пат ќе се одважи да влече крупни и храбри потези, пред се', да го затвори дводеценискиот спор за името и да ја деблокира евроатланската интеграција на земјата. Процените на политичките посматрачи се различни.

Наспроти мислењето на ексминистерот за надворешни работи, универзитетскиот професор Денко Малески, дека „решавањето на најважните прашања и натаму ќе се одло��ува и дека Македонија ќе биде последната земја од регионот што ќе стане дел од евроатланските сојузи“, политичкиот аналитичар Имер Исмаили е уверен дека Груевски веќе нема да може да бега од „жешките костени“. „Отсега тој ќе мора да носи крупни одлуки и да го симне од дневен ред спорот со името. Меѓународната заедница веќе нема да му дозволи на Груевски да се однесува популистички. Толеранцијата на ЕУ и САД кон него е нула. Тој можеби нема да сака да го реши проблемот со името, но ќе мора. Не можам да прејудицирам дали тоа ќе биде во почетокот на мандатот, но нема да може да се извлекува“, предвидува Исмаили.

Унивезитетскиот професор Лазар Лазаров е оптимист дека во наредните месеци ќе се отвори патот за влез во НАТО и во ЕУ. Тој смета дека Грција е пред социјална експлозија што ја става во неповолна состојба. „Грција ќе доживее банкрот. Владата треба да ја искористи оваа ситуација за да се реши спорот со името и наесен да започнат преговорите за ЕУ. Но, власта не смее да дозволи отстапки во полза на Грција. Иако сега ДУИ ги има евроинтеграциите, ВМРО-ДПМНЕ треба да биде поенергична и внимателна за да не се направи компромис на штета на националните интереси“, укажува Лазаров. Тој смета дека старите коалициски партнери, ВМРО-ДПМНЕ и ДУИ, се навикнале да функционираат заедно и горе-долу ги хармонизирале односите. Разликата е во тоа што овој пат ВМРО-ДПМНЕ нема апсолутно мнозинство како во претходниот состав. „ВМРО-ДПМНЕ веќе не е комотна, сега е ставена до ѕид и мора да прави отстапки. Пет министерства вклучувајќи и значајни ресори - евроинтеграции, одбрана, правда, потоа заменички и директорски места за ДУИ, не соодветствува со реалноста. Тоа се премногу места за ДУИ во извршната власт“, смета професорот.

Според Исмаили, пак, ДУИ направила голема грешка со преземањето на евроинтеграциите. „Одлуката на ДУИ е апсурдна. Таа има нереализирана платформа, три години спиеше во власта и сега се нафаќа да решава проблеми во надворешната политика. Па тие ќе се изгубат низ ходниците во Брисел“, саркастично забележува Исмаили.

Американскиот амбасадор во Македонија, Филип Рикер, деновиве порача дека „земјата е на важен крстопат меѓу минатото и иднината и сега е момент да се реши спорот за името“. Истата охрабрувачка порака ни ја кажа и полскиот амбасадор Дариуж Бакура: „ Влада со нов мандат, која доаѓа од партија што три пати едноподруго победила на избори, треба да има повеќе храброст, повеќе храбри одлуки“.