Македонски тренд: инфлација од доктори на науки

Студентите полагаат испити со заокружување, а прашање е и колку од оние со докторски титули објавуваат трудови во стручни списанија

Жаклина Хаџи-Зафирова

На факултетите се „штанцаат“ дипломци, магистри и доктори на науки без да с�� има строги критериуми, тврдат универзитетски професори, посочувајќи на слабостите од Болоњскиот систем. Писмените испити со одговарање само со „да“ или со „не“ или со заокружување за професорите е само еден од недостатоците на Болоњскиот систем, кој не им дава доволно знаење на студентите, а тоа најдобро се гледа откако ќе ги завршат студиите.

„Ќе завршат факултет, а не знаат да напишат ни обична молба, а камоли тужба“, коментира универзитетскиот професор Јове Кекеновски, кој предава уставно право и односи со јавноста.

Прашање е, коментираат професори, и каков е квалитетот на докторските титули, иако законот предвидува дека секој што сака да стане доктор на науки треба да објавува трудови во стручни списанија.

Државниот завод за статистика лани регистрирал 197 нови доктори на науки, што е за 25,5 отсто повеќе од 2010 година. Според ДЗС, најголем број докторанди има во општествените науки - 53, 8 отсто, на медицински науки – 15,2 отсто, а на трето место се хуманистичките науки со 11,7 отсто. Останатите докторирале во областа на природно-математичките, техничко-технолошките и биотехничките науки. Од докторите на науки, 104 се жени, а од вкупниот број доктори 48 отсто работат во образованието.

Професорите укажуваат дека лани масовно се пријавувале докторски дисертации за да се запази законскиот рок. Сите што магистрирале до тогаш, до крајот на годината пријавиле докторска дисертација за да можат да докторираат само со пријавување на темата, без да посетуваат тригодишни докторски студии, како што предвидува новиот закон. „Сите што имаа можност, пријавија докторати. Но, не значи дека сите предложени теми треба да бидат прифатени, бидејќи треба и да се види колку тие објавиле стручни трудови во странски списанија“, вели професорот Кекеновски.

Професорите укажуваат дека високообразовниот систем, сепак, треба да претрпи измени, бидејќи сегашниот начин на оценување на студентите не им го дава потребното знаење. Професорот на ПМФ Владимир Петрушевски, кој предава методи на хемиско експериментирање, посочува на куриозитетите кај студентите кои учат површно со Болоњскиот систем.

„Денешниве генерации поминуваат низ осакатено образование. Тие не знаат многу работи. Студент решава некој проблем и добива резултат кој е апсурден. Се случувало студент да наседне и да се подзамисли кога, на пример, ќе добие резултат дека еден атом може да има радиус од 100 метри?! И се ’вади‘ на тоа дека калкулаторот му ја пресметал бројката“, вели Петрушевски. Тој додава дека студентите добиваат најниско ниво на знаење со заокружување и поради тоа не се подготвени веднаш да продолжат со работа. Сепак, Петрушевски појаснува дека кај нив на ПМФ се полага и практичен дел, бидејќи хемијата се занимава со експерименти. Затоа тој вели дека е скоро невозможно да се прават плагијати со докторските и магистерските, бидејќи кога ќе треба да се објават трудови во странство веднаш е препознатливо дали се преземени од некаде.

Неговиот колега Кекеновски е зачуден што повеќето критики за Болоња стигнале од студентите отколку од професорите, на неодамнешната трибина за Болоњскиот процес .

„Болоњскиот процес воведе новини, но не ги оправда очекувањата. Наместо зголемен, имаме намален квалитет. Факт е дека има помалку субјективизам, но, од друга страна, имаме послаби студенти. Забележувам дека студентите не учат лекцијашки, туку фактографски, бидејќи веќе ги знаат прашањата што ќе им се паднат на испит. Тие, генерално, ги знаат формалните, материјалните извори на правото, но не и суштината“, коментира тој. Според професорот, директното испитување недостига посебно во општествените науки, а нема и вистинска практика на студентите кои повеќе ги интересира да добијат потврда отколку да научат нешто од практичната работа.