Едиторијал

За Хаг како слеп за стап

Слободанка Јовановска

Во Чикаго немаше фијаско бидејќи немаше ни расправа за Македонија.

Со овие зборови американскиот амбасадор Пол Волерс одговори на зовриените страсти во државниот врв по четвртиот заклучок на НАТО самитот во кој се бара да го решиме спорот, за да станеме членка на Алијансата. Иако ниту еден светски медиум не извести дека имало маратонска расправа за нашата покана, како што се тврди кај нас, ниту дека имало ново вето од Грција, тоа не беше причина нам да ни се расипе „забавата“. Повторно се креира пост-Букурештанска атмосфера со силна анти-НАТО реторика и се постави споменикот на Филип Македонски за да му се парира на успехот на Грција со нова провокација.

На крај се слушна и најавата дека, исто како по Букурешт, Македонија може да ја бара правдата и низ судска постапка, односно дека се размислува за нова тужба во Хаг против Грција, или барем да ја информира оваа институција за однесувањето на Атина на самитот на алијансата.

Хаг е најсилниот аргумент во овој момент за Македонија, покрај силниот ангажман во мисиите и затоа со нова тужба може само да се издевалвира пресудата од декември и од неа да направи серијал кој ќе изгуби на тежина и на значење. Верува ли некој во Македонија дека со две пресуди од Хаг ќе се смени ставот на меѓународната заедница кон поканата, или пак само сака да се спречи дебатата за тоа колкав беше дострелот на првата и вредеа ли толку пари, време и енергија за во Чикаго стигнеме таму каде што бевме во Букурешт во 2008 година?

Фактот колку се трудеа земјите членки на НАТО да не ја изложат Грција на гласање околу Македонија и колку македонската позиција беше коментирана како неодржлива во јавноста во САД и Европа, покажаа сепак дека Хашката пресуда се' уште е актуелна и не е за фрлање. Но, обидот таа да се повтори ќе биде осуден на сигурен неуспех, пред се' поради бројните провокации од наша страна по грчкото вето во Букурешт, но и поради фактот дека ни аналитичарите блиски до ВМРО-ДПМНЕ во заклучокот на НАТО во Чикаго и во начинот како тој беше изгласан, не гледаат основа за нова тужба. Општ впечаток е дека на самитот немаше ни точка на дневен ред ни гласање за Македонија, па ни шанса Грција или НАТО повторно да ја прекршат Времената спогодба, што значи дека активирање на тужба во време кога аргументите се вртат полека во прилог на Македонија, само ќе и наштети на нашата позиција. Тоа пред се' ќе ги засили впечатоците дека место преку компромиси, нашиот државен врв сака да ги решава проблемите со креирање постојани конфликти, и место надвор упорно се обидува билатералниот спор да го внесе внатре во алијансата, наспроти земјите членки кои сметаат дека таму не му е место.

НАТО функционира врз основа на договори и компромиси, а не судски одлуки и притисоци, па таквиот политички манир на Македонија ќе биде најсилниот аргумент против неа самата како идна земја членка на Алијансата. Ако се најде притеснет до зид НАТО може и да не прескокне во заклучоците, а во прилог на тоа би биле оценките дека вратата на алијансата не е толку отворена колку што се декларира за нови членки. Настрана фактот што Македонија изгуби неколку години во нерешавање на спорот додека ја чекаше пресудата за тужбата против Грција, па отворање нов процес ќе биде сигнал дека не ни се брза којзнае колку да добиеме покана.