Македонија попуштала па глуми непопустливост

Ексамбасадорот Александрос Маљас го повика Милошоски да каже што прифатила неговата влада во февруари 2001 година'

Слободанка Јовановска

„Прашајте го министерот Антонио Милошоски кој предлог го прифати тогашната влада, кога тој беше нејзин портпарол на 24 февруари 2001 година“, беше провокацијата на поранешниот грчки амбасадор Александрос Маљас упатена вчера од Скопје на адреса на шефот на македонската дипломатија.

Со ова прашање тој сакаше да покаже дека во претходните влади имало повеќе слух за потребата од компромис отколку сега, односно дека Милошоски кога беше портпарол бил дел од тимот кој работел на промена на името (колку што е познато Горна Македонија), а сега како министер нема слух за барањата на Атина.

Уште повеќе, Евангелос Кофос, „мозокот“ на грчката политика кон спорот за името, тврдеше дека и експретседателот Киро Глигоров во 1992 година бил подготвен да прифати име Нова Македонија, но бил спречен од други во тоа. Маљас, пак, посочи дека не држеле тврдењата на премиерот Никола Груевски оти не можеме да го менуваме името во Уставот, бидејќи досега избројал 30 амандмани со кои е сменета содржината на овој документ. Третиот аргумент беше дека не гледаат негативни приговори во земјата за името Северна Македонија, па затоа, според нив, сега е моментот да се постигне решение околу спорот, бидејќи политичка волја има, а никој не може да каже дека премиерот Јоргос Папандреу е националист и дека не е искрен кога го вели тоа.

Маљас, Кофос и Танос Веренис од грчкиот тинк тенк АЛИАМЕП настапија со овие ставови пред група македонски новинари, во обид да ја продадат грчката приказна како треба да се гледа на нивната чувствителност околу спорот, бидејќи имаат впечаток дека нивните аргументи и потези на добра волја ги нема во јавноста во Македонија.

На инсистирањето на новинарите да ја дефинираат прецизно грчката црвена линија, односно да кажат без заобиколувања што бараат од нас да прифатиме како име на држава, јазик и народ, тие излегоа со една формула, иако се оградуваа дека се само тинк тенк, а не претставници на власта. Со оцена дека не смее да се дозволи решението за оваа генерација да биде проблем за нашите деца, како што било случај со БЈРМ, тие практично повикаа на трајни решенија и во сите аспекти што се проблематизираат од Атина.

Па така, името на државата би било Северна Македонија, предлог што според нив не е грчки, туку на Метју Нимиц, но меѓународната заедница го прифаќа како разумен. Тоа име треба да се употребува на сите меѓународни нивоа, односно ОН да излезе со препорака до сите земји што не' признаа под уставното име дека треба да го применуваат новото во иднина.

Разграничувајќи го идентитетот на државата од идентитетот на личноста, за македонски јазик го посакуваат зборот „македонски“, напишан на латиница, но со македонски изговор, а истото тоа и за етничкото изјаснување како „Македонец“. Идентитетот на државата, според нив, значи дека во документите на местото на националност треба да стои граѓанин на Северна Македонија или едноставно Северна Македонија, предлог што Маљас препорача да се разгледа внимателно зашто така ќе се види колку е мудар и води до излез од ситуацијата. Оцената на ексамбасадорот во Македонија е дека Атина сфатила оти ние никогаш не сме го прифатиле името БЈРМ, па затоа го смета за име на минатото кое треба да претрпи промена.

Повикувајќи се по примерот на Грција и во Македонија да се иницира стратегиско мислење околу името и идентитетот, грчк��те претставници оценија дека Атина ја достигнала точката во преговорите од која не може да оди натаму (во смисла дека црвената линија е навистина црвена), па нема да биде можно решение без „подарок“ од македонската страна.

Главниот нивен аргумент беше дека Атина со прифаќањето на зборот Македонија во името на државата направила огромна отстапка, но никој во Македонија не сака да го сфати тоа, како и добрата волја кога и' се даваше кандидатски статус на државата во ЕУ. Тоа што Константин Мицотакис, исто така, прифати во негово време име со зборот Македонија, очекувано, не го споменаа, бидејќи ќе се видеше дека и грчката попустливост беше поголема тогаш отколку што сакаат да ја претстават сега.

На прашањето зошто според нив не се успеа да се реши спорот досега покрај толку прифатливи предлози, одговорот беше дека немало „коинциденција на подготвеност“, а имало премногу инволвирани за да се дојде до тоа. Сепак, тие забележаа дека ситуацијата не е идеална и сега, односно ја влошиле Интернетот и блоговите кои имаат влијание врз јавното мислење, а не му приоѓаат на спорот на дипломатски начин.

„Ви помогнаа ли статуите и новото име на аеродромот да го промовирате идентитетот?“, праша Маљас со забелешка дека одговорот треба да си го дадеме самите подоцна, бидејќи ни треба нам, а не нему.

На крајот, порачаа да не се надеваме дека економската криза во Грција ќе ги натера да се откажат од ова национално прашање и дека работите можат да тргнат во наша полза ако се одолжуваат работите.