Си велам

Следното чудо е во Струга

Ерол Ризаов

На свети Ѓорѓи можат да му потечат солзи

Каде и што ќе биде следното чудо во земјата чудесија. Зависи какво сакате: небесно или овоземно волшепство. Ако чекаме нова Божја порака, слична како во храмот „Св. Димитрија“ во Скопје, таа можно е да се појави во Струга во црквата „Св. Ѓорѓи“. Таму се наоѓа една од најубавите икони во Македонија, која датира од 1267 година. Насликана од прочуениот Јован Зограф. Ремек-делото, бесценето и познато во светот на уметноста, создадено на една штица пред 745 години се чува во наосот на црквата во една дрвена кутија. Д-р Коста Балабанов, историчар на уметноста и конзерватор, предупредува дека иконата ја впива влагата од дрвената подлога, а бидејќи растојанието на стаклото од боите на иконата е поблиску отколку што налагаат прописите, може да дојде до кондензација на испарувања и да се појават одредени чуда, или оштетувања на главата на свети Ѓорѓи, во зависност од тоа кој во што верува. Не дај боже овој светец што ја убива ламјата да проплаче. Тоа би било навистина лош знак за Македонија. Подобро е да не дојде до тоа чудо, се разбира, ако надлежните за заштита на културното богатство почнат да веруваат повеќе во науката отколку во чуда и си ја одработат својата работа по овоземните закони за што се платени.

Сепак побројни се чудата што ги прават простосмртните луѓе, иако многумина од нив мислат дека се од бога пратени да не' зачудуваат, пречудуваат, шашардисуваат секој ден. Повеќе им се крстиме нив отколку на Господ. Проплачавме сите од тие чуда наши, сопствени, иако и дома кај нас и од многу страни на светот ни испратија јасни знаци и пораки дека работите не ни чинат. Насекаде во Македонија има премногу влага и сите крупни работи ни се разводенуваат. Така со тек на време стануваат безначајни, заборавени и никому не нужни. Потоа наеднаш, откако ќе се измијат правта и дебелите наслаги амнезија, ги откриваме како големи чуда небесни, а всушност ептен се овоземни. Затоа и оној проклет лондонски Економист, кој ни се накомил како атеистичко-комунистички бастион не' озаглавува со навреда „На Македонија уште и' требаат чуда“. Тоа е оној исти весник, демек многу угледен во светот, чудно ми чудо, што не прогласи во едно свое комуњарско истражување за држава со најголема мизерија во светот. Тоа и не е некое големо чудо, дури и да е точно. Мислам дека малку претеруваат. Да откриле дека сме најмизерни во Европа, тоа некако оди, ама во светот, не верувам. Како стар циник мислам дека има неколку земји со поголема мизерија.

Кои се другите наши чуда. Еве на пример „Скопје 2014“ од големо светско градителско чудо може да се претвори во стадо бели слонови. Ете тоа е чудо невидено. Не верувате. Проверете. Тоа е барем денес многу лесно. Кликнете на интернет бели слонови и ќе видите што чуда ќе се појават. Белите, албино, слонови носат среќа и големи позитивни политички промени. Но, во светот на економијата, за жал, тоа се промашени инвестиции. Дури и најразвиените држави имаат свои „бели слонови“. Македонија со „Скопје 2014“ има цело стадо, што е своевидно светско чудо во најсиромашната европска држава. Во светската инвестициска изградба на стадиони, музеи, театри, судови, споменици, триумфални капии, фонтани, лавови, коњи постојат два вида вложувања: мултифункционални кои покрај културниот, националниот, историскиот, научниот, па ако сакате и политичкиот сегмент имаат и комерцијални елементи кои овие објекти ги прават економски одржливи и оправдани. Но, постојат и таканаречени „бели слонови“ големи и скапи зданија, најчесто кич имитации на одамна изминати историски периоди и стилови, чија изградба е баснословна, а нивното долгорочно одржување не е возможно да се финансира, особено во држава каде што сиромаштијата е под прагот на издржливоста, а економската криза е во најголем залет. Но, Македонија не би била земја на чудата ако не тргнеше боса по трње да гради велелепни зданија за кратко време на сметка на осиромашениот народ кој уште верува во чуда. Па затоа Владата сега ќе позајмува скапи пари по белиот свет, ќе продолжиме да ѕидаме кули од карти. Ќе им оставиме во наследство на идните генерации „бели слонови“ и долгови до гуша да не знаат што да прават, освен да не' проколнуваат и пцујат. Ајде некако ќе ги завршиме почнатите објекти кои никој освен Перикле и банките не знаат колку ќе не' чинат, ама сите ќе почувствуваме колку ќе ни рипне достоинството и гордоста. Што правиме после, откако ќе ги изградиме и откако гордо и достоинствено ќе им се изнауживаме. И во земјата на чудата белите слонови по неколку години како и сите ретки видови ќе се соочат со изумирање. Знаете, слоновите кога умираат, исчезнуваат, имаат своја тајна патека која никој не ја знае. Нашите албино слонови нема да исчезнат, тие пред наши очи ќе се руинираат и ќе умираат во агонија бидејќи државната каса нема да биде доволна долгорочно да го финансира нивното скапо одржување. Тие што денес се одушевени и веруваат во чуда, ќе бидат најогорчени кога ќе ги слушнат вистинските бројки колку не' чинат нашите стада бели слонови и колку чини секој ден да се одржуваат во живот, видовите на изумирање.

Се разбира, има и други големи чуда во Македонија. На пример, еве ќе донесеме кораби и гемии на Вардар. Така, можеме со малку фантазија и илузија да го направиме Вардар и пловен. Можеме да најдеме нафта во Овче Поле. Можеме да ја откриеме и гробницата на Александар Македонски. Можеме да го најдеме баснословното богатство, златото, дијамантите, светските ремек-дела што германската војска кога се повлекувала за време на Втората светска војна ги закопала во Македонија. Можеме да влеземе сите и во бунарот кај Паљурци кај што фрлил камче лично свети Павле. Еве додадете и вие некои наши чуда.

Она, што воопшто не е чудно во Македонија е: со години сме први во Европа по невработеност. Први сме по сиромаштија. Од сите европски земји најдолго сме кандидат за почнување преговори со ЕУ. Имаме најдолга и најмачна транзиција од сите држави во Југоисточна Европа. Имаме најмногу цркви и џамии по глава на жител, а најмалку училишта. Има уште многу работи кои се многу чудни за светот, а нас ни се толку вообичаени, што веќе не ги ни забележуваме.